برنارد فیلان، یکی از هفت شهروند فرانسوی که در ایران بازداشت شده بود، پس از آزادی در ۱۲ ماه مه گذشته و بازگشت به کشورش با نشریه فرانسوی لوموند درباره وقایعی که در ایران بر او گذشت، صحبت کرد. 

فیلان در اکتبر سال گذشته میلادی و در جریان تجمع‌های اعتراضی بزرگ ضدرژیم جمهوری اسلامی در مشهد دستگیر شد. او صحنه دستگیری خود را «غیرواقعی» توصیف کرد و گفت که دو مرد با لباس شخصی در مقابل حرم امام هشتم شیعیان در مشهد به او نزدیک شدند، تلفنش را گرفتند و او را به نمازخانه بردند، به او چشم‌بند و دستبند زدند و از او سوال‌های بی‌پایان پرسیدند، از جمله این که در آنجا چه می‌کند و از کجا عکاسی کرده است. برنارد فیلان که شهروند فرانسوی-ایرلندی ۶۴ ساله و متخصص گردشگری است، به لوموند گفت: «اینجا بود که فهمیدم این بار مسئله جدی است.»

لوموند نوشته است که فیلان سپس به یک مرکز بازجویی منتقل شد، جایی که تمام شب صدای فریادهای زندانی را که کتکش می‌زدند، می‌شنید و از راهرو، صدای قدم‌های بی‌وقفه به گوش می‌رسید. تاریخ آن روز سوم اکتبر ۲۰۲۲ بود و فیلان فکر می‌کرد شاید نفر بعدی او باشد. 

برنارد فیلان هفتمین شهروند فرانسوی در میان حدود ۴۰ شهروند اروپایی است که جمهوری اسلامی خودسرانه آنان را در ایران بازداشت کرده است. لوموند نوشت که جمهوری اسلامی ایران تنها کشور جهان است که «دیپلماسی گروگان‌گیری» دارد.

فیلان را به زندان وکیل‌آباد مشهد فرستادند و بازجویی‌ها هفته‌ها ادامه داشت و از تمام جلسات فیلمبرداری شد. 

فیلان گفت که سوال‌های اول دقیق بودند، اما او از فهم منطق پرسش‌ها عاجز بود، از جمله اینکه: «چرا اروپایی‌ها برهنه تجمع‌های اعتراضی برگزار می‌کنند؟ وضعیت جنبش جلیقه‌زردها در فرانسه چگونه است؟ فیلم محبوب او چیست؟»

این شهروند فرانسوی گفت که یک مامور به‌طور ویژه از تهران اعزام شده بود؛ او ماسک جراحی به صورت زده بود، دستکش لاتکس پوشیده بود و زبان فرانسه را کامل و مودبانه صحبت می‌کرد. این بازجو تلاش می‌کرد تا برای مرعوب کردن زندانی دستور زبان او را تصحيح کند. فیلان گفت که نام بازجوی خود را «هنری» گذاشت و او را از انتخاب این نام مستعار مطلع کرد.

لوموند به نقل از برنارد فیلان نوشت که دور جدیدی از پرسش‌های مستقیم آغاز شد: سوال‌ها باز هم درباره عکس‌هایی بود که در گوشی تلفن و کامپیوتر او یافته بودند، به‌ویژه یک مامور پلیس سوار بر موتورسیکلت. فیلان دوچرخه‌سوار است و موتور و دوچرخه برایش جذابیت دارد، اما توضیحاتش بازجو را متقاعد نکرد. لوموند به نقل از فیلان نوشت که یک روز هنری وسط بازجویی دوربین را خاموش کرد و گفت: «می‌خواهی برای ما کار کنی؟» فیلان تشکر کرد و پیشنهاد او را رد کرد. 

در موقعیتی دیگر، در حالی که از او انگشت‌نگاری می‌کردند فیلان انگشت جوهری خود را به بینی‌اش برد و روی آن خطی سیاه کشید. هنری پرسید «چرا؟» و فیلان گفت: «چرا نه؟» فیلان گفت که برای لحظاتی چهره هنری در هم رفت. لوموند نوشت که شخصیت فیلان ترکیبی از نبوغ و جسارت است و با چشم‌های آبی‌ و قامت صافش ظاهری خیره‌کننده دارد. 

ایران از سال ۲۰۱۷ و زمانی که درهای آن به روی گردشگران باز شد، به مقصدی دلخواه برای اروپایی‌ها تبدیل شد و فیلان از آن موقع سفرهایی به ایران کرده بود و در پنجمین سفرش بود که بازداشت شد. 

او آنقدر مشتاق شده بود که در کلاس زبان فارسی در پاریس ثبت نام کرد و تورهایی را با آژانس‌ مسافرتی محلی «ایران ادونچر» طراحی کرد.  

این بار او بلیت خود را برای ۱۷ سپتامبر خریده بود؛ تاریخی که همزمان شد با یک روز پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد. 

خانواده برنارد فیلان در اسفند گذشته (ماه مارس میلادی) گفته بودند که جمهوری اسلامی ایران او را به شش‌ سال‌ونیم زندان محکوم کرده است. آنان با ابراز نگرانی درباره شرایط جسمی او گفتند که جان فیلان در خطر است. 

بنجامين بریر ۳۷ ساله و برنارد فیلان ۶۴ ساله، در تاریخ ۱۲ مه ۲۰۲۳ آزاد شدند. مقام‌های فرانسوی گفتند که منتظر آزادی بی‌قیدوشرط چهار فرانسوی دیگرند که کماکان در ایران زندانی‌اند. این چهار نفر شامل سسیل کولر و ژاک پاری که در مه ۲۰۲۲ بازداشت شدند، لویی ارنو ۳۵ ساله که در سپتامبر ۲۰۲۲ در تهران بازداشت شد، و یک شهروند دیگر است که نامش اعلام نشده است. فریبا عادلخواه، شهروند ایرانی-فرانسوی، نیز در ایران است و به او اجازه ترک کشور را نمی‌دهند.