بنا بر اعلام مقام‌های دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، میزان ابتلا به مالاریا طی یک سال در سیستان و بلوچستان ۱۰ برابر شده و ۷۵ درصد موارد ابتلا در این منطقه نیز از نوع کشنده مالاریای مغزی است. در همین حال معاون دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر هم از شیوع گسترده این بیماری و ابتلای دست‌کم دو هزار نفر در شهرهای راسک، مهرستان و سرباز به مالاریا خبر داد.

فیض‌الرحمن رسولی‌زاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، روز چهارشنبه ۷ تیر اعلام کرد که آمار مبتلایان به مالاریا در جنوب سیستان و بلوچستان به دو هزار نفر افزایش یافته است.

رسولی‌زاده گفت: طبق آخرین گزارش‌ها، آمار مبتلایان به مالاریا طی سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۲ در جنوب سیستان و بلوچستان در حوزه دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، سیر صعودی داشته و به بیش‌ از دو هزار نفر رسیده است. عده‌ای بیماران شناسایی‌شده افرادی‌اند که سابقه تردد به کشور پاکستان را داشته‌اند.

به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، بیماران مبتلا به مالاریا که شناسایی شده‌اند، از «خدمات و امکانات بهداشتی و رفاهی مطلوب برخوردار» نبوده‌اند.

او تاکید کرد که در حال حاضر سه شهرستان راسک، مهرستان و سرباز در جنوب سیستان و بلوچستان بیشترین آمار مبتلایان به مالاریا را دارند.

پیش‌تر مهدی زنگنه، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، نیز درباره شیوع گسترده مالاریا در سیستان و بلوچستان هشدار داده و گفته بود که موارد ابتلا و مرگ‌و‌میر این بیماری در همه مناطق شهری و روستایی این استان ثبت شده است.

زنگنه روز ۳۱ فروردین از افزایش ۱۰ برابری ابتلا به مالاریا در سیستان و بلوچستان طی یک سال خبر داد و افزود: «در بررسی‌های آماری به‌عمل‌آمده در فروردین ۱۴۰۲، تعداد مبتلایان به این بیماری بیش از ۱۲۰ مورد گزارش شد که در مقایسه با فروردین ۱۴۰۱  که موارد ابتلا فقط ۱۴ مورد بود، روند ۱۰ برابری این بیماری قابل‌مشاهده است.»

به گفته مهدی زنگنه، نسبت ابتلا به بیماری مالاریای مغزی هم که نوع کشنده این بیماری است، طی یک سال به‌شدت افزایش یافته است؛ به طوری که در سال ۱۴۰۱ فقط ۲۵ درصد از بیماران مبتلا به مالاریا در سیستان و بلوچستان به مالاریای مغزی مبتلا شدند، در صورتی که در سال ۱۴۰۲ این نسبت به‌شدت افزایش یافت و ۷۵ درصد این بیماران مبتلا به مالاریای مغزی تشخیص داده شدند. زنگنه هشدار داد افراد مبتلا به مالاریای مغزی باید برای جلوگیری از پیشرفت بیماری فورا به مراکز درمانی مراجعه کنند.

حبیب غزنوی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، نیز در روزهای پایانی فروردین هشدار داد که ۶۱  درصد از موارد ابتلا به مالاریا در سیستان و بلوچستان از نوع خطرناک و کشنده است. او گفت که در حال حاضر «به دلیل اندمیک بودن (بومی شدن بیماری) مالاریا در سیستان و بلوچستان» تمامی مراکز خدمات جامع سلامت و خانه بهداشت‌ها روستایی برای مقابله به این بیماری و پذیرش بیماران مبتلا آماده شده‌اند.

مالاریا یک بیماری انگلی است که انگل آن از طریق نیش پشه‌ آلوده به انسان انتقال می‌یابد. دیگر روش‌های انتقال این بیماری عبارت‌اند از: ابتلا از مادر به فرزند متولدنشده، انتقال خون و استفاده از سرنگ مشترک.

مالاریای مغزی هم که به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، از فروردین‌ماه به‌شدت در سیستان و بلوچستان شیوع پیدا کرده، عارضه شدید عفونت با پلاسمودیوم فالسیپاروم، کشنده‌ترین انگل عامل مالاریا، است که به اختلال در هوشیاری و کما منجر می‌شود و بیشترین قربانیان آن کودکان زیر پنج سال‌اند.

استان سیستان و بلوچستان در شمار محروم‌ترین استان‌های ایران است که علاوه بر فقر اقتصادی و پایین بودن درآمد سرانه، در حوزه بهداشت و درمان هم به‌شدت با کمبود امکانات مواجه است. با این حال مقام‌های وزارت بهداشت و درمان جمهوری اسلامی دلیل شیوع پرشتاب مالاریا در مناطق مختلف این استان را افزایش ابتلا به این بیماری در پاکستان و نبود ساختار مناسب برای بیماریابی و کشف موارد جدید بیماری عنوان کرده‌اند و می‌گویند این عوامل در «شکل‌گیری کانون‌های جدید بیماری مالاریا» موثر بوده‌اند.

مقام‌های هر دو دانشگاه علوم پزشکی زاهدان و ایرانشهر طی ماه‌های اخیر بارها هشدار داده‌اند که بیماری مالاریا می‌تواند  در منطقه سیستان و بلوچستان به یک همه‌گیری تبدیل شود و اتخاد تدابیری برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری را بسیار ضروری و مهم دانسته‌اند.