وب‌سایت روزنامه شرق روز شنبه دهم تیرماه در گزارشی ویدیویی همراه با انتشار نامه‌ای اداری به امضای رئیس سازمان هواشناسی ایران، نشان داد که مدیران این سازمان با دستکاری داده‌های هواشناسی موجب ایجاد رانت‌ و خسارت‌های چند هزار میلیارد تومانی شده‌اند.

براساس نامه‌ای که در تابستان سال گذشته به امضای سحر تاجبخش، رئیس سازمان هواشناسی ایران رسید، عددهای درجه «حرارت تر» شهرستان جهرم در استان فارس، مغایر با اعداد واقعی ثبت و به وزارت نیرو ارسال شده و به همین دلیل، از ابتدای خرداد تا پایان شهریور ۱۴۰۱ به شرکت‌های برق و گاز خسارت چندهزار میلیاردی وارد شده است.

درجه حرارت تر، یکی از متغیرهای تعیین‌کننده در اندازه‌گیری میزان رطوبت هوا است و رطوبت، از جمله متغیرهای تاثیرگذار در تعیین طبقه‌بندی اقلیمی هر منطقه است.

طبقه‌بندی اقلیمی، نوع اقلیم هر منطقه را با درجه‌بندی‌های «بسیار سرد، سرد، معتدل و بارانی، نیمه‌معتدل و بارانی، نیمه خشک، گرم و خشک، بسیار گرم و خشک و بسیار گرم و مرطوب» نشان می‌دهد و همین طبقه‌بندی اقلیمی است که تکلیف یارانه‌های برق و گاز را در شهرهای مختلف مشخص می‌کند.

در این گزارش توضیح داده شد که تغییر داده‌های هواشناسی، چطور باعث تغییر تعرفه گاز و برق برای شهرها و شهرستانهای مختلف می‌شود، چطور با عددسازی، امکان رانت و فساد اقتصادی وجود دارد و دستکاری داده‌های هواشناسی چه خسارت هنگفتی به اموال عمومی و منابع ملی ایران وارد می‌کند.

به‌عنوان مثال، در برنامه‌ریزی وزارت نیرو، شهرهای بسیار گرم و مرطوب مانند بندرعباس یا آبادان، به‌دلیل نیاز ضروری به استفاده از کولر و وسایل خنک‌کننده، در طول سال مشمول دریافت یارانه برق می‌شوند و در نقطه مقابل، شهرهای بسیار سرد مانند سراب یا سقز، یارانه گاز بیشتری دریافت می‌کنند. این یارانه‌ها نیز با اعتماد به داده‌های هواشناسی، از جمله میزان دما و رطوبت، به شهرهای مختلف تعلق می‌گیرد.

سال‌ها است که سازمان هواشناسی ایران، مرجع طبقه‌بندی اقلیمی شهرهای ایران است و وقتی این آمارها دستکاری می‌شود و به‌طور مثال، میزان رطوبت هوای یک شهرستان بالاتر از میزان واقعی اعلام شود، شرکت برق یا گاز با تکیه بر همین گزارش‌ها، به آن شهر بیشتر از حد نیازش یارانه برق یا گاز می‌دهد.

در این مورد، اعداد اعلام‌شده از طرف سحر تاجبخش برای میزان حرارت شهر جهرم طی شش ماه متوالی کاملا اشتباه است و با اعداد اعلام‌شده از طرف بانک داد‌ه‌های واقعی سازمان هواشناسی تفاوت محسوس دارد. خبرنگار روزنامه شرق می‌پرسد اگر این اشتباه سهوی است، پس چرا هیچ‌یک از اعداد اعلامی کمتر از اعداد واقعی نیستند و همگی به سمت بالا رفته‌اند؟

طی سال‌های گذشته برخی شهروندان در نقاط مختلف ایران، با انتشار مستنداتی در رسانه‌های اجتماعی، از تفاوت دمای هوای اعلام‌شده از طرف سازمان هواشناسی و دمای واقعی هوا خبر داده‌ بودند.

همچنین کیفیت عملکرد سحر تاجبخش، رئیس سازمان هواشنایی که در دولت حسن روحانی به این سمت رسید و همچنان همین سمت را در اختیار دارد، پیش از این بارها از طرف فعالان حوزه محیط‌ زیست و کارشناسان هواشناسی نقد شده بود.

از جمله در ماجرای سیل ویرانگر نوروز ۱۳۹۸ در استان‌های گلستان، فارس و خوزستان که منتقدان از عملکرد سازمان هواشناسی بابت اعلام نکردن اخطار و پیش‌بینی نکردن وقوع بارش‌های ممتد و سیلاب، گلایه کردند.

همچنین تابستان سال گذشته، اعلام آمار اشتباه «کشته شدن صدها هزار نفر در اروپا به‌‌دلیل افزایش دمای هوا» از طرف سحر تاجبخش در تلویزیون ایران، موجب تمسخر و انتقاد شدید روزنامه‌نگاران و فعالان فضای مجازی از رئیس سازمان هواشناسی شده بود.

مرکز افکارسنجی دانشجویان در سال ۱۳۹۸ بر اساس یک نظرسنجی جامع اعلام کرده بود که تنها ۴۹.۳ درصد از کسانی که در این نظرسنجی با موضوع اعتماد به سازمان هواشناسی شرکت کردند، به پیش‌بینی‌های این سازمان هواشناسی اطمینان و اعتماد زیاد داشتند.