تابستان ۱۳۷۸ بود و روز عروسیام نزدیک میشد. یک خانه حیاطدار بزرگ در گوشهای پرت از هرات اجاره کرده و در حیاط آن چادر کشیده بودیم تا جشن عروسی را آنجا برگزار کنیم؛ چون در هرات هیچ سالن عروسی فعال نبود. فقط مانده بود آرایشگاه پیدا کنیم چون در هرات هیچ سالن آرایشی هم فعال نبود و طالبان اجازه نمیدادند آرایشگاههای زنانه باز باشند. بالاخره مادرم آرایشگری پیدا کرد که در خانه خود عروس درست میکرد. با هزار ترس و لرز با تاکسی به خانه آرایشگر رفتیم و حتی ماشین را هم گل نزدیم تا طالبان متوجه عروسی ما نشوند.
اینها خاطرات تلخ یک زن از مراسم ازدواجش است که در دوره حاکمیت نخست طالبان برگزار شد. او میگوید نه تالاری دید، نه درستوحسابی آرایش کرد و نه حتی ماشین گلزده و چرخیدن در شهر با آن را تجربه کرد؛ چون طالبان در دوره اول حاکمیت خود دستورالعملهای سختگیرانه و متحجرانهای برای زندگی مردم وضع کرده بودند.
حالا ۲۵ سال پس از آن زمان، به نظر میرسد تاریخ دوباره دارد تکرار میشود. طالبان که سرمست از پیروزی دوباره خود در افغانستان روی کار آمدهاند، پس از اینکه موسیقی را از جشن عروسیها حذف کردند، حالا به سراغ آرایشگاههای زنانه رفتهاند و میخواهند فعالیت این سالنها را هم متوقف کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اداره امر به معروف و نهی از منکر طالبان دستور تعطیلی آرایشگاههای زنانه در سراسر افغانستان را صادر کرده و عکیف مهاجر، سخنگوی وزارت امر به معروف طالبان، در گفتوگو روزنامه نشنال اعلام کرده است که از ۲۷ ژوییه هیچ آرایشگاه زنانهای در افغانستان اجازه فعالیت ندارد. عکیف دلیل این دستور را غیرشرعی بودن فعالیت این سالنها عنوان کرده و میگوید سالنهای آرایش زنان خدماتی ارائه میدهند که در اسلام ممنوع است؛ مثل اکستنشن مو یا اپیلاسیون اما در مورد دلایل غیرشرعی بودن این خدمات توضیحی نداده است.
نظیفه یکی از زنانی است که از سال ۲۰۱۸ به کار آرایشگری مشغول بوده است. شوهر نظیفه که سرباز بود، سال ۲۰۱۸ در جنگ کشته شد و نظیفه مجبور بود برای تامین زندگی چهار فرزند خود کاری بکند. او به روزنامه نشنال گفت: آشپزخانهام را به آرایشگاه تبدیل کردم و کارم هم تا حدی رونق گرفت. ماهی تا دو هزار دلار هم درآمد داشتم. اما با سلطه طالبان وضع به هم خورد. حالا زنان کمتری به آرایشگاه میآیند و درآمدم از دو هزار دلار به دو هزار افغانی رسیده است.
با این حال نظیفه برای از دست دادن همین دو هزار افغانی هم نگران است، چون با متوقف شدن کار سالنهای آرایشی، همین دو هزار افغانی هم نصیبش نخواهد شد. اما نظیفه نمیخواهد عقبنشینی کند. او میداند که در این وضعیت نمیتواند شغل دیگری پیدا کند. بنابراین تصمیم دارد مخفیانه به کار ادامه دهد. او حالا در آرایشگاه خود را فلزی کرده است تا امنیت بیشتری داشته باشد و میگوید بیشتر سعی میکند او به خانه مشتریان برود و آنان را در خانه خودشان آرایش کند، چون اینطوری امنتر است.
برای شیدا (مستعار) در هرات، دنیا هنوز به آخر نرسیده است. او به ایندیپندنت فارسی میگوید که امیدوار است طالبان این دستور را پیگیری نکنند. به گفته او، هنوز از اتحادیه صنف آنها برای بستن سالنهای آرایش زنان دستوری داده نشده است. اما اگر سالنها در هرات هم بسته شوند، او مجبور است مخفیانه کار کند، چون همه خانواده به کار او وابستهاند.
تعطیلی آرایشگاههای زنانه در افغانستان ضربه دیگری بر اقتصاد خانوادهها خواهد بود. یک منبع در اتاق بازرگانی و سرمایهگذاری کابل با حفظ نام، به روزنامه نشنال گفت که در صورت متوقف شدن فعالیت سالنهای آرایشی در افغانستان، حدود ۶۰ هزار زن از فعالیت اقتصادی باز میمانند.
طالبان از سال ۲۰۲۱ که قدرت را در افغانستان قبضه کردند، برای کار و تحصیل زنان محدودیتهای گستردهای وضع کردند. آنان دختران بالاتر از کلاس ششم را از رفتن به مدرسه بازداشتند، در دانشگاهها را به روی دختران بستند و زنان را نخست از کار در دولت و به دنبال آن کار در موسسات خصوصی و غیر دولتی منع کردند. آنان حتی اشتغال زنان در ادارات سازمان ملل در افغانستان را نیز ممنوع کردند.
این اقدامها با واکنش تند سازمان ملل متحد و کشورهای جهان روبرو شد و بسیاری از کشورهای کمککننده فعالیتهای خود در افغانستان را متوقف کردند. با این حال طالبان تاکنون از هیچیک از دستورات بازدارنده خود عقبنشینی نکردهاند و از جامعه جهانی خواستهاند در «مسائل داخلی افغانستان» مداخله نکنند.