وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران می‌گوید محموله نفت‌کش ام‌تی آرمان ۱۱۴، که چندی پیش گارد ساحلی کشور اندونزی آن را به‌دلیل «حمل‌و‌نقل غیر‌قانونی و انتقال غیرمجاز به کشتی دیگری» توقیف کرده بود، متعلق به ایران نیست.

روابط‌ عمومی وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران روز جمعه ۲۱ ژوییه (۳۰ تیر) در بیانیه‌ای که منتشر کرد، ضمن اعلام این موضوع، خبرهای منتشرشده در مورد انتساب محموله این کشتی به ایران را «بی‌اعتبار» خواند و بدون ذکر جزئیات، افزود که هدف از انتشار این خبرها «فضاسازی منفی» علیه جمهوری اسلامی است.

ده روز پیش، رویترز به‌نقل از گارد ساحلی اندونزی از توقیف نفت‌کش ام‌تی آرمان ۱۱۴، حامل ۲۷۲ هزار و ۵۶۹ تن نفت خام سبک، به‌اتهام «انتقال بدون مجوز نفت به یک شناور دیگر» با پرچم کامرون خبر داد. در بیانیه گارد ساحلی اندونزی، نفت‌کش آرمان همچنین به «خاموش کردن سامانه ردیاب خودکار» و حرکت «بدون پرچم» و «بدون مجوز بندر» متهم شده است.

اندونزی پیش از این نیز نفت‌کش‌های دیگری از جمهوری اسلامی ایران را به‌دلیل «انتقال غیرقانونی سوخت» و «از کار انداختن سامانه ردیاب» توقیف کرده بود.

جمهوری اسلامی ایران، که از سال‌ها پیش مورد تحریم‌های کمرشکن آمریکا بوده است، برای ادامه دادن به صادرات و فروش نفت خود سعی در دور زدن تحریم‌ها دارد. یکی از اتهام‌های همیشگی علیه حکومت ایران از کار انداختن سامانه‌های ردیابی نفت‌کش‌ها با هدف پنهان نگاه داشتن اطلاعات مبدا و مقصد محموله‌ها است.

دور تازه تنش‌ها میان ایران و آمریکا در آبراهه‌های بین‌المللی پس از آن شکل گرفت که نیروی دریایی ارتش ایران در میانه ماه تیر با «حکم قضایی» قصد داشت نفت‌کش ریچموند ویجر با پرچم باهاما را در نزدیکی تنگه هرمز توقیف کند، اما موفق نشد.

سازمان بنادر و دریانوردی ایران مدعی شد که نفت‌کش ریچموند ویجر پس از برخورد با شناوری ایرانی، «بدون توجه به قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی و هشدارها و اخطارهای ناو نیروی دریایی ارتش ایران»، با تغییر دادن مسیر خود، وارد آب‌های عمان و سپس متواری شد.

در مقابل، بنا به اعلام مقام‌های آمریکایی، ایران تلاش کرد دو کشتی نفت‌کش را در نزدیکی تنگه هرمز توقیف کند، اما به‌دلیل مقاومت نیروی دریایی آمریکا موفق نشد و عقب نشست.

یک روز پیش از صدور بیانه وزارت نفت، علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کشورهای دیگر را تهدید کرد که هر شرکت نفتی بخواهد نفت ایران را از کشتی‌های توقیف شده خالی کند، با برخورد تلافی‌جویانه جمهوری اسلامی روبه‌رو خواهد شد.

اظهارات این فرمانده سپاه پس از آن بیان شد که وال‌استریت ژورنال در گزارشی ادعا کرد که دادستان‌های فدرال آمریکا نمی‌توانند ۸۰۰ هزار بشکه نفت ایران در یک نفت‌کش یونانی پهلو گرفته در بندر هیوستون در سواحل تگزاس را به حراج بگذارند، زیرا شرکت‌های آمریکایی از ترس اقدام‌های تلافی‌جویانه تهران تمایلی به تخلیه آن ندارند.

در تازه‌ترین تحول مرتبط با حمل‌ونقل دریایی، آبرام پیلی، که اکنون عهده‌دار مسئولیت‌های رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران است، روز جمعه در توییتی درباره لغو میزبانی نشست سالانه شورای بین‌المللی دریانوردی در تهران نوشت: «کشوری که به شیوه‌ای تحریک‌آمیز به کشتی‌های تجاری خارجی که در حال حمل‌ونقل قانونی‌اند حمله می‌کند و آن‌ها را توقیف می‌کند و آزارشان می‌دهد نمی‌تواند میزبان رویداد روز جهانی دریانوردی باشد.»

یک روز پیش از آن، رویترز در گزارشی از رد شدن درخواست جمهوری اسلامی ایران برای میزبانی این رویداد جهانی خبر داده بود. به نظر می‌رسد اقدام تهران در توقیف نفت‌کش ریچموند ویجر در آب‌های خلیج فارس در این تصمیم اثر‌گذار بوده است.

این تصمیم باعث انتقاد جمهوری اسلامی ایران شد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این اقدام آمریکا ثابت کرد که سوءاستفاده سیاسی از نهادهای فنی و تخصصی سازمان ملل متحد برای آن کشور هیچ حد و مرزی ندارد، حتی اگر به کاهش اعتبار جهانی این سازمان‌ها منجر شود. آمریکا بار دیگر ماهیت زورگویانه و استکباری خود را با ممانعت از برگزاری اجلاس سالانه روز جهانی دریانوردی در ایران نشان داد.»

ناصر کنعانی در ادامه افزود که «دولت آمریکا با توسل به دروغ‌پردازی، اتهام زنی، و بیان خلاف واقع می‌خواهد سرپوشی برای اقدامات غیرقانونی و ناموجه خود فراهم سازد».