توماس وست، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان، روز پنجشنبه با تعدادی از مقامهای کشورهای آسیای مرکزی دیدار و گفتوگو کرد. در این دیدار، که در وزارت خارجه کشور قزاقستان برگزار شد، مقامهایی از کشورهای ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، ترکمنستان، و قرقیزستان حضور داشتند. بر اساس اعلامیه وزارت خارجه قزاقستان، موضوعهای اصلی در گفتوگوهای توماس وست با مقامهای آسیای مرکزی بررسی کمک به مردم افغانستان، مسائل بشردوستانه، تضمین امنیت منطقهای، و مبارزه با تروریسم بود.
توماس وست در این دیدار از تلاش کشورهای آسیای مرکزی برای ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم افغانستان سپاسگزاری کرد و درباره اوضاع اقتصادی و اجتماعی مردم افغانستان با هیئتهای آن کشورها گفتوگو کرد. او در یک رشته توییت در صفحه توییترش نوشت که «همه کشورهای آسیای مرکزی برای حمایت مشترک از مردم افغانستان توافق داشتند و من از این بابت سپاسگزارم.»
در همین حال، رینا امیری- فرستاده ویژه جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، برای زنان افغانستان- نیز در توییترش از برگزاری این دیدار خبر داد. او در صفحه توییترش نوشت که بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی توافق داشتند که در افغانستان حکومتی فراگیر ایجاد شود و برای تامین صلح و امنیت و ثبات اقتصادی در این کشور، اعاده حقوق زنان ضروری است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
همچنین، قائرات عمروف، معاون اول وزیر خارجه قزاقستان، در این دیدار تاکید کرد که قزاقستان طرفدار پیوستن به تلاشهای بینالمللی برای کمکرسانی به افغانستان و یافتن راههای خروج از بحران شدید انسانی در آن کشور است. او از تلاش کشورش برای ایجاد مرکز منطقهای توسعه پایدار سازمان ملل متحد در آلماتی خبر داد که هدف آن ارتقای همکاری بین کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان در عرصههای اجتماعی-اقتصادی است. او خواهان جلب توسعه سرمایهگذاری تجاری در افغانستان شد.
همزمان، طالگات کالیف، نماینده ویژه رئیسجمهوری قزاقستان در افغانستان، در این نشست گفت که همه کشورهای آسیای مرکزی خواهان اجماع در مورد افغانستان و تصمیمگیری مشترک در مورد وضع موجود در آن کشورند.
با وجود این که بیشتر کشورهای آسیای میانه روابط خوبی با گروه طالبان دارند که حالا قدرت را در افغانستان در دست دارد، در عین حال همگی نگران رشد سازمانهای تروریستی در افغانستاناند. گروه طالبان پس از قدرت گرفتن در افغانستان در اوت ۲۰۲۱ اعلام کرد که اجازه نخواهد داد از خاک آن کشور علیه هیچ کشوری از جمله همسایههایش استفاده سوء شود. اما، برخلاف ادعاهای طالبان، همسایههای افغانستان هدف حملههای تروریستی از درون خاک آن کشور قرار گرفتهاند.
در سال ۲۰۲۲، تاجیکستان و ازبکستان هدف حملههای موشکی از درون خاک افغانستان قرار گرفتند. هرچند طالبان در مورد عاملان این حملههای موشکی اظهار بیخبری کردند، ولی هم تاجیکستان و هم ازبکستان این حملهها را تایید کردند.
علاوه بر آن، تحریک طالبان پاکستان از داخل خاک افغانستان حملههای تروریستی علیه پاکستان سازماندهی میکند. کشور چین که نزدیکترین رابطه را با گروه طالبان دارد نیز نگران فعالیت جداییطلبان ایغور و جنبش ترکستان شرقی در خاک افغانستان است.
با این حال، کشورهای آسیای مرکزی در تلاشاند که با گسترش روابط تجاری و ایجاد ثبات اقتصادی در افغانستان زمینه شکلگیری امنیت بهتر در افغانستان را فراهم کنند تا از این طریق جلوی گسترش تروریسم به داخل خاک آن کشورها گرفته شود. بهتازگی ازبکستان و پاکستان، در همکاری با طالبان، قرارداد احداث خط آهن ازبکستان-افغانستان-پاکستان را امضا کردند. این خط آهن میتواند اثر اقتصادی چشمگیری بر هر سه کشور داشته باشد. همچنین، خط لوله جنجالی گاز «تاپی»، که گاز ترکمنستان را به پاکستان و هند میرساند، قرار است بهزودی وارد مرحله اجرایی در داخل خاک افغانستان شود.
با این حال، و با توجه به جهانبینی طالبان برای گسترش جهادگرایی به سراسر جهان، نمیتوان خوشبین بود که در صورت ثبات اقتصادی در افغانستان، طالبان دست از حمایت از سازمانهای افراط گرای جهادی بردارند.