عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت کشور (داخله) طالبان، دوشنبه، ۹ مرداد (۳۱ ژوئیه)، از وضع محدودیت‌های تازه بر صدور گذرنامه برای شهروندان افغان خبر داد. 

او در توییتر خود نوشت که برای افراد بدهکار، ممنوع‌الخروج، کودکان بی‌سرپرست و بدون وکیل قانونی و افرادی که در دادگاه‌های این گروه محکوم شده‌اند، گذرنامه صادر نخواهد شد.  

به گفته او، برای کسانی که بدهی پرداخت‌نشده یا تعهدات دیگری به اداره‌های طالبان داشته باشند، متهمان و محکومان پرونده‌های مدنی و مالی در دادگاه‌های طالبان و افرادی که طبق اطلاعات موجود در سیستم انگشت‌نگاری، ممنوع‌الخروج بودن آن‌ها تایید شود، گذرنامه صادر نخواهد شد.  

بیشتر کارکنان و نظامیان حکومت پیشین افغانستان به ‌دلیل درج اطلاعات شخصی‌شان در سیستم انگشت‌نگاری، هراس دارند که به اداره گذرنامه طالبان رجوع کنند. طالبان متهم‌اند که برخی از کارکنان و نظامیان پیشین را ضرب‌وشتم و شکنجه کرده و حتی به قتل رسانده‌اند. 

طالبان در اوت ۲۰۲۱ بر افغانستان حاکم شدند و از آن زمان تاکنون، محدودیت‌های شدیدی بر ابعاد گوناگون زندگی شهروندان، از جمله صدور گذرنامه، وضع کرده‌اند. اداره گذرنامه طالبان چندین ماه تعطیل بود و فقط برای افراد این گروه و بیماران گذرنامه صادر می‌شد.  

هر چند فعالیت اداره گذرنامه در کابل و استان‌های دیگر از سر گرفته‌ شده است، روند صدور گذرنامه بسیار کند انجام می‌شود. شماری از شهروندان افغان بیش از یک سال در نوبت دریافت گذرنامه بوده‌اند، اما هنوز گذرنامه آنان صادر نشده است.  

منابع مردمی به ایندپندنت فارسی می‌گویند که طالبان روند صدور گذرنامه را برای نیروها و خانواده‌های خود تسهیل کرده‌اند و افراد وابسته به آنان در اولویت دریافت گذرنامه قرار دارند. 

در حاکمیت طالبان تقاضا برای دریافت گذرنامه به بالاترین حد ممکن رسیده است. شماری از شهروندان افغان که قصد پناهندگی به کشورهای اروپایی و آمریکایی  دارند یا درخواست پناهندگی‌شان پذیرفته شده، بی‌صبرانه در انتظار گرفتن گذرنامه‌اند. 

فقر و بیکاری نیز در دوران حکومت طالبان روز‌به‌روز گسترش می‌یابد و شماری از شهروندان می‌کوشند با دریافت گذرنامه، دست‌کم در کشورهای همسایه، از جمله ایران، بخت خود را برای کاریابی بیازمایند.  

ایندیپندنت فارسی چند ماه پیش در گزارشی دریافته بود که هر جلد گذرنامه افغانستان در «بازار سیاه» تا ۲۵۰۰ دلار آمریکایی نیز به فروش می‌رسد و بخشی از این پول به جیب دلالان و افراد طالبان می‌رود. این در حالی است که گذرنامه افغانستان در شاخص جهانی جزو کم‌ارزش ترین گذرنامه‌ها، و دارای پایین‌ترین اعتبار برای سفر بدون نیاز به ویزا در سطح دنیا است.

حکومت طالبان ادعای مبارزه با فساد دارد، اما نتوانسته است به فساد احتمالی در روند صدور گذرنامه رسیدگی کند.