یافته‌های یک سازمان ناظر بر فعالیت کادر درمان در مناطق جنگی و مکان‌های ناامن نشان می‌دهد که موارد قتل، شکنجه، بازداشت و توهین و تحقیر کارکنان مراکز بهداشتی در افغانستان تحت سلطه طالبان افزایش یافته است. به گزارش این سازمان که ائتلافی ناظر بر سلامتی کارکنان مراکز بهداشتی‌درمانی در سراسر جهان است، عامل بیشترین موارد خشونت علیه کادر درمان در افغانستان طالبان و داعش‌اند.
ائتلاف محافظت از سلامتی در منازعه (The Safeguarding Health in Conflict) گزارش سال ۲۰۲۲ خود را روز دوشنبه ۹ مرداد منتشر کرد. در این گزارش آمده است که اوکراین، افغانستان، میانمار و پاکستان، چهار کشوری‌اند که کارکنان بهداشتی در آن‌ها هدف بیشترین خشونت‌ها قرار گرفته‌اند.
بر اساس گزارش این سازمان، سال ۲۰۲۲ در سراسر افغانستان ۸۱ حادثه برای کادر درمان ثبت شد که از این میان، ۳۱ مورد بازداشت و شکنجه و ۲۶ مورد قتل بود. بقیه موارد هم عبارت بودند از ناپدید شدن، تحقیر و توهین، ضرب‌وشتم، محروم کردن از کار و زندانی کردن که در بیشتر این برخوردها، دست اعضای طالبان در کار بوده است.
در گزارش ائتلاف محافظت از سلامتی در منازعه آمده است که سال ۲۰۲۱ در افغانستان که تنش‌های نظامی و بحران ناشی از فروپاشی دولت و خروج نیروهای خارجی اوج گرفت، ۱۰۷ مورد خشونت، قتل و شکنجه کارکنان بهداشتی ثبت شد و در سال ۲۰۲۲، با وجودی که بر اساس ادعای طالبان جنگ پایان یافته و از درگیری‌های سنگین گذشته خبری نیست، ۸۱ مورد خشونت از جمله قتل، شکنجه، زندانی کردن و تحقیر کارکنان بهداشتی ثبت شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در گزارش همچنین آمده که پس از اعمال محدودیت‌های طالبان برای فعالیت کارکنان بهداشتی، فعالیت بسیاری از سازمان‌های امدادرسان در زمینه بهداشت مختل شده است. طالبان اوایل سال ۲۰۲ به نهادهای امدادرسان اعلام کردند که نهادهای فعال در زمینه بهداشت مشمول ممنوعیت کار زنان نمی‌شوند، اما این ادعای طالبان در عمل نقض شد و زنان در برخی نهادها اجازه یافتند که سر کارشان برگردند، اما فعالیت برخی نهادها همچنان متوقف است چون کارکنان زن آن‌ها اجازه ندارند به محل کارشان بروند.
بر اساس این گزارش، حوادثی که برای کارکنان کادر بهداشت و درمان افغانستان ثبت شده، بیشتر در استان‌های بادغیس، فاریاب، غور، خوست، هرات، لوگر، نیمروز، نورستان، پنجشیر، پکتیا، تخار، سرپل، ارگان و زابل اتفاق افتاده است. در این میان، طالبان در ۳۱ مورد کارکنان بهداشتی را بازداشت و زندانی کردند و در مواردی هم تحت بازجویی قرار دادند.
بیشتر موارد خشونت و بازداشت با دخالت نیروهای اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان انجام شده است. اداره استخبارات از نهادهای مخوف طالبان است که مسئولیت شناسایی، بازداشت، شکنجه و حتی اعدام مخالفان این گروه را برعهده دارد.
در یک مورد، طالبان در ماه نوامبر یک داروساز را در ننگرهار بازداشت، زندانی و شکنجه کردند. یک فرمانده محلی طالبان این مرد را به زندان انداخت و داروخانه او را به دوستش واگذار کرد.
در میان ۲۶ تن از کارکنان کادر بهداشت و درمان که سال ۲۰۲۲ در افغانستان کشته شده‌اند، ۱۰ تن کارمندان طرح واکسیناسیون فلج اطفال بودند. مسئول بیشتر این قتل‌ها داعش خراسان و طالبان اعلام شده اما این گزارش ادعا می‌کند که افراد منسوب به جبهه مقاومت ملی افغانستان هم در دو مورد، کارکنان طرح واکسیناسیون فلج اطفال را در قندوز هدف قرار داده‌اند.
این در حالی است که جبهه مقاومت ملی در دوسال گذشته، هیچ عملیات نظامی در قندوز نداشته و کارکنان طرح واکسیناسیون فلج اطفال که فوریه ۲۰۲۲ در قندوز کشته شدند، هفت دختر دانشجو و دانش‌آموز بودند که در سه حمله جداگانه در مرکز شهر قندوز و شهرستان امام‌صاحب کشته شدند. چند روز بعد از حادثه، طالبان چهار پسر نوجوان را به اتهام قتل کارکنان طرح واکسیناسیون فلج اطفال بازداشت کردند و در اعتراف اجباری که از آن‌ها پخش شد، اعلام کردند که آن‌ها عامل قتل کارمندان طرح واکسیناسیون فلج اطفال بوده‌اند.
در گزارش ائتلاف محافظت از سلامتی در منازعه به منابعی که ادعای این سازمان را در مورد نسبت دادن قتل کارکنان طرح واکسیناسیون فلج اطفال به جبهه مقاومت ملی تایید کرده‌اند، اشاره نشده است. در همین حال در میان ارقام خشونت، قتل و بازداشت کارکنان بهداشتی، هشت مورد ربوده شدن نیز وجود دارد که عاملان آن مشخص نشده‌اند.
قتل، ربایش، خشونت و زندانی کردن کادر بهداشت و درمان در افغانستان باعث شده است تا فعالیت نهادهای امدادرسان در این زمینه به‌شدت تضعیف شود. در دو سال گذشته، بسیاری از کارکنان بهداشتی به دلیل محدودیت‌های طالبان، کارشان را ترک کردند و به کشورهای دیگر پناه بردند.
