در آستانه سالگرد جان‌باختن مهسا امینی که به گسترده‌ترین خیزش مردمی علیه جمهوری اسلامی منجر شد و با نزدیک شدن به بازگشایی دانشگاه‌ها، نیروهای حراست و کمیته‌های انضباطی و دستگاه‌های امنیتی بر شدت فشار و تهدید و موارد احضار دانشجویان افزوده‌اند. هم‌زمان، یک مقام‌ شهرداری تهران بر لزوم «مجازی شدن آموزش دانشگاه‌ها در چند هفته اول سال تحصیلی آینده» تاکید کرد.

شوراهای صنفی دانشجویان کشور روز چهارشنبه ۱۸ مرداد از «تماس تلفنی وزارت اطلاعات با دست‌کم ۱۲ تن از دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس» و تشدید فشارهای مشابه به دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها خبر داد و اعلام کرد که این دانشجویان برای «اخذ تعهد کتبی به وزارت اطلاعات» فراخوانده شده‌اند.

در این گزارش آمده است که تماس‌ نیروهای وزارت اطلاعات با دانشجویان «اغلب بدون ذکر نام نهاد امنیتی تماس‌گیرنده و دلیل احضار دانشجو» صورت گرفته و «در برخی موارد، پس از آنکه تماس‌ها بی‌پاسخ ماندند، با خانواده‌ دانشجو تماس گرفته‌ شده است.»

شوراهای صنفی دانشجویان این اقدام را بخشی از سرکوب فراگیر دانشجویان و دانشگاهیان توصیف کرد و افزود: «این اقدامات در پی فرا رسیدن سالگرد قتل ژینا (مهسا) امینی و هراس سیستم سرکوب از اعتراضات دانشجویی و با انگیزه‌ ایجاد رعب و وحشت در میان دانشجویان صورت می‌گیرد.»

بنابر این گزارش، در سال گذشته نیز دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی «بارها به این حربه متوسل شدند و دانشجویان بسیاری را احضار و تهدید» و «آن‌ها را مجبور به امضای تعهدنامه‌ای مبنی بر عدم شرکت در اعتراضات» کردند.

این گزارش با تاکید بر اینکه «مطابق قانون، احضار تلفنی شهروندان هیچ‌گونه وجاهت قانونی ندارد و احضاریه بایستی به‌صورت کتبی ابلاغ شود»، تاکید کرد که شهروندان و همچنین دانشجویان «هیچ‌گونه الزام قانونی و حقوقی برای پاسخ‌‌گویی به تماس‌های تلفنی نهادهای امنیتی و متعاقبا احضار تلفنی ندارند.»

شوراهای صنفی دانشجویان کشور در گزارش روز چهارشنبه نوشت: «به دانشجویان توصیه می‌کنیم با آگاهی از حقوق خود نسبت به این احضاریه‌های غیرقانونی عمل کنند.»

از سوی دیگر، مهدی گلشنی، مدیرکل حمل‌ونقل عمومی و امور مناطق شهرداری تهران، روز چهارشنبه به بهانه «ترافیک» در آستانه بازگشایی مدرسه‌ها، بر لزوم «مجازی شدن آموزش دانشگاه‌ها» دست‌کم تا ۱۰ مهر تاکید کرد.

مدیرکل حمل‌ونقل عمومی و امور مناطق شهرداری تهران همچنین از مکاتبه با  وزاراتخانه‌های آموزش عالی و علوم و بهداشت برای مجازی شدن دانشگاه‌ها در۱۰ روز اول مهر خبر داد و گفت این درخواست «در راستای کاهش ترافیک پایتخت» صورت گرفته است.

مهدی گلشنی افزود که با بازگشایی مراکز آموزشی در مهر ماه، پیک صبحگاهی ترافیک افزایش می‌یابد و «بررسی‌ها نشان داده حدود ۲۹ درصد سفرها تحصیلی» است؛ به همین دلیل، در «ستاد استقبال از مهر» و «کمیته حمل‌ونقل» تمهیداتی برای مجازی شدن دانشگاه‌ها در نظر گرفته شده است.

گلشنی هم‌زمان ضمن اشاره به اینکه در شرایط عادی دانش‌آموزان و دانشجویان از تخفیف ۵۰ درصدی در پرداخت بلیت بهره می‌برند، گفت که قرار شده در مهر ماه، با هدف کاهش استفاده از خودروهای شخصی، بلیت دانش‌آموزان و دانشجویان رایگان شود.

این مقام شهرداری تهران به مصوبه «هیئت دولت در اسفندماه سال گذشته در خصوص شناور شدن ساعت کار ادارت دولتی و دانشگاه‌ها و مدارس» اشاره کرد و گفت: «امیدواریم برای سال تحصیلی جدید نیز مصوبه قبل به‌دلیل لزوم تشویق شهروندان به استفاده از حمل‌ونقل عمومی و توزیع مناسب ترافیک» در نظر گرفته شود.

مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی در دانشگاه‌ها، روز ۳۱ تیر در نشست سراسری معاونان بسیج استادان کشور در مورد اوج‌گیری اعتراض‌های سراسری، به‌ویژه اعتراض‌های دانشجویی هم‌زمان با سالگرد کشته شدن مهسا امینی و بازگشایی دانشگاه‌ها، ابراز نگرانی کرد و ادعا کرد که مخالفان «اعلام کرده‌اند دانشگاه اولین جایی است که باید اغتشاشات جدید راه اندازی شود».

رستمی همچنین از قول یکی از مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی گفت: «اگر دو سال سیستم آموزشی و تربیتی را تعطیل می کردیم، به اندازه آموزش مجازی دوران کرونا ضرر نمی‌دیدیم، چون رفتار نسل جدید دانشجویان بعد از کرونا با دوران قبل از کرونا بسیار متفاوت» شده است.

رئیس نهاد نمایندگی علی خامنه‌ای در دانشگاه‌ها به‌تلویح بر لزوم جلوگیری از اوج‌گیری اعتراض‌ها و ادامه سرکوب معترضان و به‌ویژه دانشجویان نیز تاکید کرد و گفت که معترضان «اگر نتوانند در سالگرد» اعتراض‌ها «کاری کنند، به طور کامل شکست می‌خورند.»