شورای امنیت سازمان ملل متحد روز پنجشنبه، نهم شهریور پس از بحثهای پرتنش درباره آزادی حرکت نیروهای حافظ صلح خود در لبنان، ماموریت آنان را برای یک سال دیگر تمدید کرد.
رایگیری شورای امنیت درباره این موضوع ابتدا قرار بود چهارشنبه انجام شود اما برای مذاکرات بیشتر به تعویق افتاد و تنها چند ساعت قبل از پایان یافتن مجوز این ماموریت مورد بررسی قرار گرفت و تمدید شد.
نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد در لبنان (یونیفل) از سال ۱۹۷۸ در این کشور مستقرند و وظیفه آنها ایجاد حائل میان اسرائیل و لبنان است که عملا در وضعیت جنگ به سر میبرند.
قطعنامه روز پنجشنبه با ۱۳ رای موافق، رای ممتنع چین و روسیه و بدون رای منفی به تصویب رسید تا نیروهای حافظ صلح تا ۳۱ اوت ۲۰۲۴ در لبنان بمانند.
مسئله آزادی حرکت نیروهای یونیفیل که حدود ۱۰ هزار نفر برآورد میشوند موضوعی است که هم دولت لبنان و هم گروه مسلح و شیعه حزبالله، حزب قدرتمند تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران، به آن معترضاند.
متن قطعنامه جدید شورای امنیت «از همه طرفها میخواهد تا از آزادی حرکت نیروهای یونیفیل در تمامی عملیات خود و دسترسی آن به «خط آبی» در تمامی بخشها اطمینان یابند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
خط آبی به مرزهایی اشاره دارد که سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۰ و پس از خروج سربازان اسرائیلی از جنوب لبنان ترسیم کرد.
در این متن فوق آمده است: «یونیفیل برای انجام وظایف محوله خود نیازی به مجوز یا مجوز قبلی ندارد و مجاز است به طور مستقل عملیات خود را انجام دهد، ولی در عین حال به هماهنگی با دولت لبنان ادامه میدهد.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، از ناتوانی یونیفل در دسترسی کامل به برخی مناطق، از جمله اماکن متعلق به یک سازمان غیردولتی زیستمحیطی لبنان که ایالات متحده ادعا میکند جبهه فعالیتهای حزبالله است، انتقاد کرده است.
حسن نصرالله، رهبر حزبالله پیشتر در اوایل هفته جاری درباره تکرار شرایط قبلی مندرج در متن مربوط به سال ۲۰۲۲ در تمدید ماموریت یونیفیل هشدار داده بود.
نصرالله در یک سخنرانی تلویزیونی یونیفیل را «یک نیروی مسلح خارجی که بدون مجوز دولت و ارتش لبنان و بدون هماهنگی با ارتش لبنان در خاک لبنان حرکت میکند» توصیف و سوال کرده بود: «حق حاکمیت لبنان کجاست؟»
دولت لبنان در نامهای به سازمان ملل متحد خواستار بازگشت به شرایط قرارداد سال ۲۰۲۱ یونیفیل شده بود که آزادی حرکت محدودتری را برای نیروهای حافظ صلح در نظر گرفته بود.
وزارت خارجه اسرائیل روز پنجشنبه در بیانیهای از تمدید مجوز ماموریت یونیفیل استقبال کرد.
نشریه اورشلیمپست نوشت که متن تمدید ماموریت یونیفیل که روز پنجشنبه تصویب شد، طوری تنظیم شده است که به نیروهای حافظ صلح اجازه میدهد در لبنان بازرسیهای سرزده داشته باشند.
ليندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت گفت: «قطعنامه امروز دارای متنی است که قویا بر آزادی کامل حرکت نیروهای یونیفیل و توانایی آن برای انجام بازرسیهای اعلامشده و سرزده تاکید میکند.»
او بر اجرای کامل قطعنامه تاکید کرد و گفت که یونیفیل نباید در اجرای ماموریت خود با «موانع غیرقابلقبول» مواجه شوند.
گرینفیلد گفت: «میدانیم که یونیفیل به شماری از اماکن مشکلدار [حزبالله] در خط آبی دسترسی نداشت، از جمله ایستگاههای شلیک، مکانهای متعلق به سازمان «جنگلهای بدون مرز» و ایستگاههای شلیک راکت.»
سازمان محیط زیستی «اخضر بلاحدود» یا جنگلهای بدون مرز که سازمان مورد نظر گوترش نیز بود، خود را یک سازمان حفاظت از محیط زیست معرفی میکند و عمدتا تحت کنترل حزبالله لبنان اداره میشود. ایالات متحده آمریکا چند هفته پیش این سازمان و زهیر نحله، مدیر آن را به عنوان حامیان تروریسم تحریم کرد. متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «تحت رهبری نحله، اخضر بلاحدود به عنوان پوششی برای فعالیتهای تروریستی حزبالله عمل کرده است.»
او گفت که سازمان فوق برای انجام آموزش تسلیحات حزبالله، حمایت از فعالیتهای حزبالله در امتداد خط آبی در جنوب لبنان، و ممانعت از آزادی حرکت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل مورد استفاده قرار گرفته است.
رای روز پنجشنبه شورای امنیت به تمدید ماموریت یونیفیل برای اسرائیل، آمریکا و امارات متحده عربی یک پیروزی است زیرا تلاش میکردند تا اقدام فرانسه برای مشروط کردن فعالیتهای یونیفیل به هماهنگی با دولت لبنان را خنثی کنند. مخالفان استقلال عمل یونیفیل، از جمله اسرائیل و امارات متحده عربی میگویند که شرط الزامآور هماهنگی نیروهای حافظ صلح با دولت لبنان مانع اقدام سریع یونیفیل در حرکت و بازدید از اماکن مشکلزا میشود و به حزبالله امکان میدهد که زمان بخرد.
یونیفل در سال ۱۹۷۸ و برای نظارت بر خروج نیروهای اسرائیلی پس از حمله تلافیجویانه به یک حمله از سوی نیروهای فلسطینی در لبنان، ایجاد شد. این نیرو در سال ۲۰۰۶ و پس از جنگ ۳۴ روزه اسرائیل و حزبالله با وظیفه نظارت بر آتشبس میان دو طرف تقویت شد.
حزبالله که بسیاری از کشورهای غربی آن را سازمانی تروریستی میشناسند تنها طرفی است که پس از جنگ داخلی لبنان در سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ خلع سلاح نشده و کماکان یک بازیگر قدرتمند در عرصه سیاسی لبنان است.