موج سرطان‌ در ایران و جهان؛ چه سرطان‌هایی بیشتر در حال گسترش‌اند؟

در ایران میزان بروز و شیوع سرطان بالاتر از میانگین جهانی است

لابراتوار تحقیقات روی سرطان در چین-AFP

روند ابتلا به سرطان در ایران به مرحله هشدار رسیده است. خبرگزاری رکنا به‌تازگی در گزارشی به موج گسترده ابتلای ایرانیان به سرطان پرداخت و از قول برخی کارشناس‌ها و ارجاع به آمارهای رسمی منتشر شده، نوشت مردم ایران، به‌ویژه زنان ساکن کشور، در حال دست‌وپنجه نرم کردن با «سونامی سرطان» اند.

در این گزارش آمده است که سالانه نزدیک به ۵۵ هزار نفر در ایران بر اثر ابتلا به سرطان جان خود را از دست می‌دهند، اما برخی کارشناس‌ها بر این باورند که آمار مرگ‌ومیر در این حوزه بسیار بیشتر از این رقم است. 

در همین رابطه، مقام‌های حوزه سلامت در ایران مانند رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت نیز پیش از این، با اشاره به روند رو به‌ افزایش سرطان در ایران و اینکه «سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در میان زنان است»، گفته بود در ایران میزان بروز و شیوع سرطان بالاتر از میانگین جهانی است.

امروزه ابتلا به سرطان سومین عامل مرگ‌ومیر در ایران محسوب می‌شود و عواملی همچون «رژیم‌های غذایی نامناسب، استفاده از کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی، مصرف دخانیات و منابع آب ناسالم»، زمینه ابتلای افراد به انواع مختلف سرطان را فراهم می‌کنند.

در همین رابطه، گزارش دیگری در روز ۶ سپتامبر (۱۵ شهریور) منتشر شد که نشان می‌دهد که طی سه دهه گذشته در جهان میزان ابتلای افراد زیر ۵۰ سال به بیماری سرطان حدود ۸۰ درصد افزایش داشته است و پیش‌بینی می‌شود که این روند تا سال ۲۰۳۰، رشد ۲۱ درصدی دیگری را هم تجربه کند.

نتایج مطالعه مذکور در هفته‌نامه معروف بی‌ام‌جی (BMJ) منتشر شده، نشان‌دهنده افزایش هشداردهنده ابتلا به سرطان زودرس میان شهروندان ملل مختلف است و بر نیاز به انجام تحقیقات بیشتر و اقدامات پیشگیرانه تاکید می‌کند.

به گزارش الجزیره، داده‌های این گزارش از ۲۰۴ کشور جهان و ۲۹ نوع سرطان جمع‌آوری شده که موارد جدید مرگ‌ومیر و تهدیدهای سلامتی و عوامل خطرناک برای افراد ۱۴ تا ۴۹ ساله را بررسی کرده است و میزان تغییرات داده‌ها در بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ را اندازه‌گیری می‌کند.

در گزارش آمده است که بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ بروز جهانی سرطان زودرس از ۱.۸۲ میلیون مورد، به ۳.۲۶ میلیون مورد افزایش یافته است و اکنون بیش از یک میلیون بیمار زیر ۵۰ سال، سالانه تسلیم سرطان می شوند.

اگرچه با پیشرفت علم پزشکی و فناوری در دهه‌های اخیر، پزشکان راحت‌تر از گذشته می‌توانند شهروندان مبتلا به سرطان و علت مرگ‌ومیرها را تشخیص دهند‌، اما بنا به گفته یک انکولوژیست (سرطان‌شناس) در بیمارستان شهر پرت در استرالیا، تغییر سبک زندگی انسان‌ها مانند افزایش مصرف سیگار و الکل و گوشت قرمز، چاقی، ورزش نکردن و کمبود مصرف میوه و سبزی و لبنیات تازه، ازجمله عوامل اصلی افزایش ابتلا به سرطان در افراد کمتر از ۵۰ سال محسوب می‌شود

در این گزارش آمده است: «نداشتن تحرک بدنی، اضافه وزن و قند خون بالا نیز در ایجاد این الگو نقش بسیار پررنگی دارند. تشویق به یک سبک زندگی سالم، ازجمله رژیم غذایی سالم، محدود کردن مصرف دخانیات و الکل و فعالیت مناسب در فضای باز، می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان زودرس را کاهش دهد.

ابتلا به سرطان پستان با ۱۳.۷ درصد و ۳.۵ مورد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر از جمعیت جهان، بیشترین تعداد موارد مرگ‌ومیر مرتبط با سرطان را میان افراد کمتر از ۵۰ سال به خود اختصاص داده است و سرطان‌های نای و پروستات نیز زودرس‌ترین سرطان میان این رده سنی محسوب می‌شوند.

در سال ۲۰۱۹، در مجموع ۱.۰۶ میلیون نفر زیر ۵۰ سال به‌دلیل سرطان جان خود را از دست دادند که نشان‌دهنده افزایش ۲۷ درصدی آن نسبت به آمار سال ۱۹۹۰ است. به‌غیر‌از سرطان سینه، سرطان‌های نای، ریه، معده و روده از مرگ‌بارترین سرطان‌ها طی این مدت بوده‌اند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این نکته نیز حائز اهمیت است که بیشترین افزایش درصد مرگ‌ومیر میان افراد مبتلا به سرطان‌های مختلف، متعلق به شهروندانی است که سرطان کلیه یا تخمدان دارند.

همچنین محققان در گفت‌وگو با هفته‌نامه معروف بی‌ام‌جی، با ارائه داده‌های خود ثابت کرده‌اند که بالاترین میزان و مرگ‌ومیر در میان افراد کمتر از ۵۰ سال و مبتلا به سرطان، مردم (به‌ویژه زنان) کم‌درآمد در کشورهای آسیایی مرکزی، اروپای شرقی و اقیانوسیه‌اند که در کنار رژیم غذایی نامناسب، به‌دلیل حمایت ناکافی دولت‌ها، توان انجام آزمایش‌های غربالگری زودهنگام و پرداخت هزینه‌های درمان یا پیشگیری را ندارند.

در همین راستا، نیویورک‌پست در هفته گذشته گزارشی را به نقل از داده‌های مرکز مراقبت از سرطان، سیتی‌آف‌هوپ (City of Hope‌)، منتشر کرد که نشان می‌داد سرطان نشانه‌هایی دارد که می‌تواند از چشم ما دور بماند و نحوه بلعیدن غذا، یکی از همین نشانه‌ها برای تشخیص سرطان است.

مشکل بلع غذا که «دیسفاژی» نام دارد، می‌تواند نشانه سرطان باشد. این علامت که اغلب نادیده گرفته می‌شود، احتمالا ابتلا به سرطان سر، فک، گردن یا دهان را نشان می‌دهد، زیرا رشد تومور در این نواحی موجب انسداد می‌شود. دیسفاژی حتی می‌تواند علامت سرطان پوست صورت مانند «ملانوم» باشد.

بیشتر از بهداشت و درمان