با گذشت سه‌سال از امضا پیمان ابراهیم که منجربه عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان شد، سیاستمداران، تحلیلگران و تجار پیشگام یک‌سال اخیر را «مهم‌ترین بازه» در روابط میان اسرائیل و کشورهای عرب می‌دانند.
به گزارش العربیه، کارشناسان معتقدند این پیمان که در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۰ به میانجی‌گری دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت ایالات متحده امضا شد، همچنان برای تجارت‌ها، شراکت‌ها و اقتصاد‌های سراسر خاورمیانه سودمند است.
تاثیر فوق‌العاده
ایتان نائیه، سفیر اسرائیل در بحرین می‌گوید که این پیمان صلح در حال حاضر با فراهم کردن امکان معاملات نوین به ارزش میلیون‌ها دلار در زمینه تجارت غیرنفتی شامل صنایع هوایی، انرژی، فناوری و سلامت بین اسرائیل و کشورهای عربی «تاثیر فوق‌العاده‌ای» بر خاورمیانه گذاشته است.
او می‌گوید: «با عادی‌سازی روابط کشورهای دیگر منطقه با اسرائیل و تبدیل شدن ما به منطقه‌ای کاملا یکپارچه این تاثیر حتی بیشتر هم خواهد شد. با افزایش همکاری‌های تجاری، سرمایه‌گذاری‌ها، افزایش تعداد گردشگران، تبادل ایده‌ها و حتی گسترش پیوند‌های میان مردم تاثیر روزافزون پیمان ابراهیم را مشاهده می‌کنیم.»
او همچنین با اشاره به درک جوانان بحرینی از سود این پیمان می‌گوید: «این جوانان می‌بینند در نتیجه پیمان ابراهیم چگونه فرصت‌های تجاری در بحرین و امارات متحده عربی افزایش یافته و این دو کشور در حال شکوفایی‌اند. آن‌ها می‌خواهند این روند ادامه یابد و رشد کند تا بتوانند از این فرصت‌ها بهره‌ جویند. آن‌ها موقعیت خود را به طور آشکارا با موقعیت مردم ایران و لبنان که در نتیجه تصمیمات رهبرانشان در مورد پیوستن به منطقه یکپارچه در رنج به سر می‌برند، مقایسه می‌کنند.»

احمد بن سلیم، مدیرعامل مرکز چند‌کالایی دبی که از بزرگترین مراکز تجارت آزاد در منطقه به‌شمار می‌رود با اشاره به این که پیمان ابراهیم راه را برای کار، زندگی و تجارت بیشتر اسرائیلی‌ها در امارات متحده عربی هموار کرده است، می‌گوید: «در سومین سالگرد توافق ابراهیم، دبی به سرعت به مرکز بزرگ جهانی برای تجارت اسرائیلی‌ها تبدیل می‌شود. این امر در تعداد فزاینده شرکت‌های اسرائیلی که درحال راه‌اندازی کسب‌وکار خود در دبی‌اند متجلی است و ما هر روز تاثیر آن را در مرکز چند‌کالایی دبی مشاهده می‌کنیم. تعداد اعضا اسرائیلی این مرکز از آغاز سال جاری تا کنون ۴۲ درصد افزایش یافته است.»
او افزود: «اسرائیل و امارات متحده عربی در عرصه فلزات و سنگ‌های گرانبها در جهان پیشتازند و نزدیک به یک‌سوم شرکت‌های ثبت شده در این مرکز در این بخش فعالیت می‌کنند. ما شاهد افزایش پیوسته شرکت‌ها در سایر بخش‌ها از جمله خدمات مالی، فناوری و مخابرات نیز هستیم.»

منطقه یکپارچه
فلور حسن ناحوم، معاون شهردار اورشلیم نیز سال گذشته را مخصوصا در بخش گردشگری مهم‌ترین سال می‌داند.
فلور حسن ناحوم می‌گوید: «اگرچه دو سال اول به نخستین‌ها یعنی نخستین پرواز میان کشورها، نخستین گردشگران و تعاملات تجاری در چند بخش اختصاص داشت، سال گذشته به استحکام روابط و تمرکز بر ساخته منطقه‌ای یکپارچه گذشت.«
او برای مثال به تکمیل اولین گروه «فم‌فوروارد» خاورمیانه و شمال آفریقا با شرکت زنان فعال در عرصه تکنولوژی در اسرائیل و مراکش اشاره کرد و گفت: «این برنامه سه‌سال پیش با برنامه ریزی برای تبدیل زنان تازه‌کار به مدیر طراحی شد و تلاش کرد تا سطوح آغازین مدیریتی را برای زنان در دسترس قرار دهد تا موقعیت پیشرفت شغلی برای رسیدن به سطوح بالا برای آن‌ها فراهم شود.»
او افزود: «این برنامه برای بسیاری از این زنان موفقیت‌آمیز بود و به افزایش حقوق و بالا رفتن جایگاه شغلی‌شان انجامید. امسال نیز کمک متحدانمان در سفارت آمریکا در اسرائیل و شورای تجاری اسرائیل و امارات متحده عربی نخستین گروه متشکل از زنان اسرائیلی و مراکشی را در این برنامه ایجاد کردیم و امیدواریم گروه‌های دیگری را با شرکت زنان بحرینی و اماراتی ایجاد کنیم.»
او  خاطرنشان کرد: «رهبران ما پیمان ابراهیم را با هدف فراهم‌کردن صلح و رفاه برای کشورهایمان و ساختن منطقه‌ای یکپارچه به امضا رساندند و من نمی‌توانم نمونه‌ای بهتر از این گروه بیابم که تاثیر این توافق در آن متجلی باشد. زیرا که در این گروه زنان مراکشی و اسرائیلی یکدیگر را در پیشرفت و ترقی راهنمایی می‌کنند.»

سومین سالگرد پیمان ابراهیم درحالی از راه می‌رسد که دولت بایدن در الگوبرداری از دولت ترامپ و در تلاش برای دستیابی به یک دستاورد بزرگ در خارومیانه در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴، می‌کوشد زمینه عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی را فراهم کند. مقامات اسرائیل نیز با اشتیاق به دنبال تحقق این هدف‌اند. اما مقامات عربستان سعودی تاکید دارند که حل مساله فلسطین پیش‌شرط هرگونه پیشرفت در این مسیر است. اخیرا هیات‌هایی عالی‌رتبه از تشکیلات خودگردان فلسطین و آمریکا به‌طور همزمان در ریاض حضور داشتند و گفته می‌شود که دستور کار آنها رایزنی در این زمینه بوده است.