در آستانه سالروز کشته‌ شدن نیکا شاکرمی، دختر نوجوانی که در آخرین روزهای ۱۶ سالگی و در جریان خیزش مردمی ایران، جان باخت، آیدا شاکرمی، خواهر او، روز چهارشنبه ۲۹ شهریور در اینستاگرام اعلام کرد که برای برگزاری مراسم سالگرد نیکا در روز پنجشنبه، به‌شرط آنکه «خشونتی در کار نباشد»، اجازه صادر شده است.

خواهر نیکا در ادامه، به جو امنیتی روزهای اخیر در روستای حیات‌الغیب، محل خاکسپاری خواهرش، اشاره کرد و از بازداشت، احضار و تهدید افراد مختلف خبر داد. به گفته آیدا شاکرمی، افراد ناشناس مادر نیکا را تهدید کرده‌ و به او هشدار داده‌اند که بهتر است نگران جان دختر دیگرش باشد.

بر اساس آنچه خواهر نیکا شاکرمی اعلام‌ کرده، شرط برگزاری مراسم سالگرد نیکا در روز پنجشنبه، پرهیز از تنش و خشونت در مراسم تعیین شده است. این در حالی است که به گفته آیدا شاکرمی، در مراسم خاکسپاری و چهلم نیکا هم عاملان خشونت ماموران امنیتی بودند و اگر بنا است افرادی مانع ایجاد خشونت و درگیری در مراسم شوند، نیروهای امنیتی‌اند.

با وجود اعلام صدور مجوز برای برگزاری مراسم سالگرد نیکا در روز پنجشنبه ۳۰ شهریور، خانواده برخی دیگر از کشته‌شدگان روز ۳۰ شهریور سال ۱۴۰۱ تا این لحظه از فشار نهادهای امنیتی برای ممانعت از برگزاری مراسم سالگرد خبر داده‌اند.

افسون نجفی، خواهر حدیث نجفی، روز ۲۴ شهریور از بازداشت افراد خانواده‌اش به منظور ممانعت از برگزاری مراسم سالگرد حدیث خبر داد.

هرچند مرتضی ولی‌پوری، معاون سیاسی امنیتی استاندار‌ البرز، روز ۲۵ شهریور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، اظهارات خواهر حدیث نجفی را تکذیب کرد و گفت: ‌«هیچ‌کدام از دستگاه‌های امنیتی یا قضایی دستوری مبنی بر حضور در منزل حدیث نجفی ‌نداشته‌اند و خبر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی تکذیب می‌شود.»

آنچه احتمال صادرنشدن مجوز برگزاری مراسم سالگرد کشته‌شدگان ۳۰ شهریور را تقویت کرده، ممانعت ماموران حکومتی از برگزاری مراسم سالگرد مهسا امینی در روز ۲۵ شهریور است.

به گفته منابع مختلف موضوعی که موجب نگرانی حکومت شده، تعداد کشته‌شدگان روز ۳۰ شهریور است که دادن مجوز برای برگزاری مراسم برای آن‌ها می‌تواند شهرهای مختلف ایران را آبستن حوادث ناشی از برگزاری تجمع‌‌های گسترده کند. ضمن آنکه تجربه جمهوری اسلامی از تنش و درگیری خونین در جریان برگزاری مراسم چهلم حدیث، نگرانی از حضور مردم بر سر مزار او در سالگرد کشته‌ شدنش را تشدید کرده است.

هم‌زمان با سالگرد درگیری‌ها و کشتارهای روز ۳۰ شهریور، خبرگزاری میزان با انتشار گزارشی، بار دیگر روایت خانواده نیکا شاکرمی مبنی بر دستگیری و قتل او بر اثر ضربات متعدد را رد کرد و مدعی شد آنچه تحت عنوان نامه پزشکی قانونی درباره نحوه کشته‌ شدن نیکا شاکرمی منتشر شده، جعلی است.

حکومت از سال گذشته بر روایت کشف پیکر نیکا در حیاط خانه‌ای حوالی بلوار کشاورز اصرار دارد که با توجه‌ به اظهارات شاهدان عینی و خانواده نیکا، صحت ندارد. بر اساس روایت حکومت که برای آن مستندی هم تهیه و از صداوسیما پخش کرده، نیکا بر اثر سقوط از بلندی جانش را از دست‌ داده است.

این در حالی است که مادر نیکا شاکرمی بارها اصرار کرده که در پزشکی قانونی شواهد ضرب‌وشتم بر پیکر نیکا مشهود بوده و شاهدان نیز حضور نیکا در تجمع شب ۲۹ شهریور، روسری سوزاندن و سپس تعقیب این نوجوان از سوی نیروهای امنیتی و بازداشت او را تایید کرده‌اند.

طبق گفته مادر نیکا شاکرمی، در این مدت ماموران امنیتی او را برای گرفتن اعتراف اجباری تحت‌ فشار قرار داده‌اند. او ‌بر اساس شواهد، بر این باور است که نیکا در جریان اعتراض‌ها بازداشت و ‌کشته شده است. تصاویر دوربین‌های مختلف نیز موید حضور نیکا در جریان اعتراض‌های شب ۲۹ شهریور و سپس تلاش او برای فرار از دست ماموران است که با روایت حکومت تناقض دارد.

در کنار نیکا شاکرمی، حضور نام‌هایی چون حدیث نجفی، حمید فولادوند، محسن پازوکی، محمدرضا اسکندری، مهدی عسگری، محمد زارعی، محمدحسین مروتی، امیرمهدی ملک‌محمدی، سیاوش محمودی، محمدرضا سروری، محمد زمانی، عرفان خزایی، روزبه خادمیان، سارینا اسماعیل‌زاده، محمدحسن ترکمان، حنانه کیا، ساسان قربانی و غزاله چلابی که تایید شده است در پی حضور در تجمع‌های اعتراضی این روز کشته شدند، نشان می‌دهد حکومت در روز ۳۰ شهریور سال ۱۴۰۲ همانند سالگرد جان‌ باختن مهسا، تنها با برگزاری یک مراسم در یک شهر خاص مواجه نیست و‌ مردم در شهرهای مختلف ایران خود را برای حضور بر سر مزار کشته‌شدگان مهیا خواهند کرد.

این موضوع سبب شده از روز ۲۵ شهریور تا امروز شهرهای بزرگ ایران همانند تهران استقرار پرتعداد نیروهای یگان ویژه و سرکوب را شاهد باشند.

در این شرایط، به نظر می‌رسد نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی بر این باورند که با توجه‌ به سالگرد کشته‌شدگان ۳۰ شهریور و همچنین آغاز سال تحصیلی، ازسرگیری مجدد تجمع‌های اعتراضی موضوعی محتمل است. کما اینکه در روزهای اخیر، فرمانده سپاه چهاردانگه استان تهران خبر احضار و بازجویی از بیش از ۵۰ فعال شبکه‌های اجتماعی را تایید و اعلام کرده که به این افراد در خصوص ممنوعیت هرگونه اظهارنظر تنش‌زا درباره سالگرد کشته‌ شدن معترضان تذکر داده شده است.