در حالی که باکو برای برگزاری جشن الحاق رسمی منطقه کوهستانی قره‌باغ به خاک جمهوری آذربایجان آماده می‌شود، هزاران ارمنی این منطقه را به مقصد ارمنستان ترک کرده‌اند و شمار آوارگان به‌طور فزاینده‌ای در حال افزایش است. در ایروان، پایتخت ارمنستان، معترضان به خیابان‌ها آمده‌اند و با متهم کردن دولت به ناکارآمدی خواستار کناره‌گیری نیکول پاشینیان شده‌اند. از طرفی در نخجوان هم الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، برای میزبانی از رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، آماده می‌شود.
رئیس‌جمهوری ترکیه روز دوشنبه ۲۵ سپتامبر (۳ مهر) برای اعلام حمایت از جمهوری آذربایجان به این کشور سفر می‌کند. هم‌زمان با اعلام این خبر، هزاران ارمنی از جمله شمار زیادی از زنان و کودکان از قره‌باغ خارج شدند. گزارش‌ها حاکی از آن است که بسیاری از آوارگان در وضعیت نامناسب به سر می‌برند و حتی به آب و غذا هم دسترسی ندارند.
ارتش جمهوری آذربایجان هفته گذشته طی یک عملیات ۲۴ ساعته، نیروهای ارمنستان را شکست داد و گروه‌های تجزیه‌طلب در قره‌باغ را وادار کرد که با مذاکرات الحاق مجدد این منطقه به خاک جمهوری آذربایجان موافقت کنند. دور دوم مذاکرات بین مقام‌های جمهوری آذربایجان و جدایی‌طلبان سه‌شنبه هفته گذشته در جمهوری آذربایجان آغاز شد.
به‌رغم اینکه باکو متعهد شده است به حقوق ارامنه ساکن قره‌باغ احترام بگذارد، بسیاری از ساکنان بومی منطقه اعلام کرده‌اند که از بیم «انتقام‌جویی» و «پاکسازی قومی» قصد دارند به ارمنستان عزیمت کنند.
به گزارش آسوشیتدپرس و بر مبنای گزارش دولت ارمنستان، تا ظهر دوشنبه چهار هزار و ۸۵۰ نفر از ساکنان ارمنی قره‌باغ به ارمنستان گریخته‌اند.
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، روز یکشنبه در یک سخنرانی خطاب به مردم این کشور گفت که دولت او با همکاری شرکای بین‌المللی برای حفاظت از حقوق و امنیت ارامنه قره‌باغ تلاش می‌کند. پاشینیان روسیه را مسئول شکست ارمنستان دانست و گفت ایروان دیگر دلیل محکمی برای ادامه همکاری امنیتی با مسکو ندارد.
از طرف دیگر، معترضان در ارمنستان نخست‌وزیر این کشور را به ناکارآمدی متهم کرده و با برگزاری اعتراض‌های خیابانی و مسدود کردن گذرگاه‌های اصلی پایتخت از پاشینیان خواسته‌اند استعفا کند. بر مبنای گزارش‌های روز دوشنبه، تجمع معترضان در مواردی به درگیری با پلیس منجر شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
منطقه کوهستانی قره‌باغ بخشی از خاک جمهوری آذربایجان بود که سال ۱۹۹۴ تحت کنترل نیروهای جدایی‌طلب تحت حمایت ارتش ارمنستان قرار گرفت. باکو در سال ۲۰۲۰ طی یک جنگ شش‌هفته‌ای بخش‌هایی از قره‌باغ و مناطق اطراف آن را پس گرفت. پس از آتش‌بس با میانجی‌گری روسیه، گروهی متشکل از دو هزار نیروی حافظ صلح روسیه به منطقه اعزام شد.
در ماه دسامبر گذشته، جمهوری آذربایجان تنها جاده‌ای که قره‌باغ را به ارمنستان وصل می‌کرد، بست و مدعی شد که دولت ارمنستان از این جاده برای استخراج مواد معدنی و ارسال سلاح‌های غیرقانونی برای نیروهای جدایی‌طلب استفاده می‌کند.
در سوی دیگر، ارمنستان نیز مدعی شد که مسدود شدن این جاده تامین سوخت و مواد غذایی برای حدود ۱۲۰ هزار نفر از ساکنان قره‌باغ را با دردسر مواجه کرده است. جمهوری آذربایجان این اتهام را رد کرد؛ با این استدلال که قره‌باغ می‌تواند نیازهایش را از شهرهای مجاور تامین کند. جدایی‌طلبان قره‌باغ نیز گفتند که راه‌حل جمهوری آذربایجان بهانه‌ای برای به دست گرفتن کنترل منطقه است.
اکنون آوارگان ارمنی که منطقه کوهستانی قره‌باغ را به مقصد ارمنستان ترک کرده‌اند، شرایط دشواری دارند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، روز یکشنبه گفت کشورش به حمایت از ارمنی‌های آواره متعهد است و برای آنان کمک‌های غذایی و پزشکی ارسال می‌کند. او همچنین گفت که به تلاش‌ها برای رسیدن به «صلح پایدار» در منطقه ادامه می‌دهد.
فرانسه برای دهه‌ها بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان نقش میانجی را ایفا کرده است. با این حال، طی روزهای آخرهفته صدها نفر مقابل وزارت خارجه فرانسه تظاهرات کردند و خواستار تحریم جمهوری آذربایجان شدند. آن‌ها پاریس را متهم کردند برای حفاظت از منافع ارمنستان در منطقه به اندازه کافی اقدام نمی‌کند.
مکرون در یک مصاحبه تلویزیونی، روسیه را به همدستی با جمهوری آذربایجان و ترکیه را به تهدید مرزهای ارمنستان متهم کرد و گفت: «فرانسه در مورد تمامیت ارضی ارمنستان بسیار هوشیار است زیرا این همان چیزی است که در خطر است.»
از زمان آغاز مناقشه قره‌باغ تاکنون، جمهوری آذربایجان همواره از حمایت سیاسی و تسلیحاتی متحدش یعنی ترکیه برخوردار بوده است. اینک نیز اردوغان راهی نخجوان می‌شود تا آن‌طور که دفترش اعلام کرده است، با الهام علی‌اف درباره روابط دو کشور، مسائل منطقه‌ای و جهانی گفت‌وگو کند.
طبق اعلام دفتر رئیس‌جمهوری ترکیه، اردوغان در این سفر یک‌روزه، در افتتاح یک پایگاه نظامی مدرن و خط لوله گاز در جمهوری آذربایجان نیز شرکت می‌کند.
