با انتشار نظر کارشناسان مستقل هوانوردی مبنی  بر این که سقوط مرگبارهواپیمای اوکراینی در نزدیکی تهران احتمالا در نتیجه اصابت یک موشک بوده، ارزیابی ایران پیرامون این که این سانحه بر اثر نقص فنی موتور هواپیما رخ داده، مورد تردید قرار گرفته است.  

مقامات ایران گفته اند علت سقوط هواپیمای متعلق به شرکت هواپیمایی بین المللی اوکراین (یو آی اِی) نقص فنی بوده است. این هواپیما دقایقی پس از برخاستن از باند فرودگاه بین المللی امام خمینی در بامداد چهارشنبه سقوط کرد. در این سانحه، کلیه ۱۷۶ سرنشین و خدمه هواپیما کشته شدند.

سفارت اوکراین در تهران، در ابتدا، اظهارات تهران را در مورد علت سقوط هواپیما تکرار کرد، اما ساعتی بعد، بیانیه اش را پس گرفت و گفت این برعهده یک کمیسیون رسمی است که در مورد علت سانحه تصمیم بگیرد.

هرچند برخی کارشناسان گفته اند گمانه زنی در این مورد هنوز زود است، اما «گروه نظارت بر خطر هوانوردی» (اوُ پی اِس) گفته است:«توصیه می کنیم فرض بر این قرار داده شود که این سانحه بر اثر اصابت موشک شبیه به حادثه سقوط هواپیمای "ام اچ ۱۷" رخ داده است.» این گروه با اشاره به تصاویری که از محل سقوط هواپیما گرفته شده گفته است این تصاویر «به روشنی جای یک سوراخ را در قسمت باک و بال هواپیما نشان می دهد.» 

شرکت هواپیمایی بین المللی اوکراین نیز وجود هرگونه نقص فنی در هواپیمای ساقط شده را رد و مصرا خاطرنشان کرده که هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۸۰۰ که تنها سه سال کهنه بوده، دو روز پیش از سانحه مورد معاینه فنی قرار گرفته بوده است.

یک سخنگوی شرکت «یو آی ای» گفت ما ایمنی هواپیما و صلاحیت خلبان و خدمه آن را تصمین می کنیم.»

وادیم لوکاشویچ، کارشناس مستقل هوانوردی اهل روسیه به ایندیپندنت گفت که از شواهد علنی روشن است که داخل هواپیما آتش گرفته و بدنه هواپیما بر اثر یک اصابت خرد شده بوده است. باقی ماجرا به گفته او «گمانه زنی» است.

او افزود:«معمولا در سوانح هوایی، سه عامل دخیل است: اشتباه فردی، هوای نامساعد و نقص فنی. در این مورد می توانید یک عامل چهارم را هم اضافه کنید و آن "سیاست" است. می دانیم که چند ساعت پیش از سقوط هواپیما، ایران موشک هایی را به سوی اهداف آمریکایی در عراق پرتاب کرده بوده. آن ها (ایران) منتظر واکنش هوایی آمریکا و در حال آماده باش کامل بودند.»

آقای لوکاشویج گفت هنوز زود است فرضیه اصابت موشک به هواپیما را رد کنیم – حتی اگر ادعای ایران دائر بر این که یکی از موتورهای هواپیما آتش گرفته بوده، واقعیت داشته باشد.

«آتش‌سوزی در موتور هواپیما به احتمال این که عامل آن اصابت یک موشک بوده را نمی توان رد کرد. این که ایران بلافاصله تمام احتمالات جز نقص فنی را رد کرد، مشکوک بنظر می رسد.»

آقای لوکاشویچ افزود با توجه به تنش های سیاسی در منطقه، بازگذاشتن کریدور هوایی به روی هواپیماهای غیرنظامی یک اشتباه جنایتکارانه بوده است. او گفت:« دستکم، مسئولان ایرانی یک ببر را با گوشش گرفته و فرار نکردند.» 

ایران می گوید جعبه سیاه هواپیمای بوئینگ آمریکایی را که وقایع و مکالمات داخل هواپیما تا آخرین لحظات در آن ضبط شده، تحویل کارشناسان نمی دهد.

فیلیپ باوم، سردبیر نشریه «امنیت هوانوردی بین المللی» می گوید هنوز برای گمانه زنی زود است.

او به ایندیپندنت گفت این سانحه «با توجه به زمان آن و این واقعیت که در ایران رخ داده» قابل توجه است «به ویژه با توجه به سانحه اصابت موشک به هواپیمای ام اچ ۱۷ بر فراز اوکراین و قربانیان (غیرنظامی) آن.» این واقعه همچنین یادآور حمله آمریکا به هواپیمای مسافربری ایران در سال ۱۹۸۸ است. 

اما آقای باوم افزود این می تواند «تصادفا رویدادی عجیب باشد که در آن لحظه از زمان رخ داده است.»

«فکر می کنم دلیلی برای هدف قرار دادن هواپیما وجود نداشته و اگر به آن حمله شده، عامل آن چه کسی بوده است؟»

زِو ساریگ، مدیر سابق فرودگاه بن گوریان اسرائیل می گوید امکان آن وجود دارد که هواپیمای اوکراینی دچار نقص فنی شده بوده یا این که یک بمب در هواپیما جاسازی شده بوده است.

آقای ساریگ در گفتگو با آژانس خبری «آر آی اِی» روسیه گفت هرچند لازم است تحقیقات کامل در این مورد به عمل بیاید اما دو امکان عمده در مورد علت سقوط هواپیما وجود دارد: «یا وجود یک بمب ساعتی یا بمبی با حسگری که در ارتفاع بخصوصی منفجر شود» یا « یک نقص فنی که هنوز درباره آن چیزی نمی دانیم. اما متاسفانه تا آن جایی که می بینم (وجود نقص فنی) کمتر محتمل است.»

قاسم بی نیاز، سخنگوی وزارت راه و ترابری ایران می گوید با بروز آتشسوزی در یکی از موتورها «خلبان کنترل هواپیما را از دست داده بوده است.» 

هواپیمای اوکراینی ساقط شده، نسل پیش از بوئینگ های ۷۳۷ مکس ۸ این کارخانه است که ده ماه است به دنبال سقوط هواپیمای لاین ایر در سال ۲۰۱۸ و هواپیمای شرکت هواپیمایی اتیوپی در سال ۲۰۱۹، اجازه پرواز نداشته است.

وجود نقص فنی در نرم افزار این هواپیماها موجب سقوط آن ها و مرگ ۳۴۶ نفر شد.

دراین میان، مقامات شرکت هواپیمایی بین المللی اوکراین گفته اند بسیاری از مسافران هواپیمای ساقط شده ترانزیت بوده و قصد داشته اند از «کیف» پایتخت اوکراین به مقاصد دیگری پرواز کنند.

سه شهروند بریتانیایی در میان قربانیان این سانحه بوده اند.

صبح روز چهارشنبه، موشک های ارتش ایران به تلافی کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد نیروی قدس به دست آمریکا، پایگاه های نظامی آمریکا را در عراق هدف قرار دادند.