سربازس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سی‌گار) اعلام کرد که شمار مدارس دینی ثبت نشده در دوران حکومت طالبان افزایش یافته است و هیچ برآوردی از تعداد این مدارس وجود ندارد.
سی‌گار روز شنبه ۲۹ مهر (۲۱ اکتبر) در رسانه اجتماعی اکس نوشت که گزارش وزارت خارجه آمریکا درباره آزادی‌های مذهبی در سال ۲۰۲۱ نشان می‌داد که شمار مدارس دینی ثبت‌شده در افغانستان به تعداد یک هزار می‌رسید.
سی‌گار نوشت مقام‌های محلی طالبان برخی از مدارس دولتی را به مدارس تمام‌وقت دینی برای برآورده کردن درخواست مقام‌های ارشدشان مبنی بر گسترش آموزش‌های مذهبی تبدیل کرده‌اند.
در گزارش سی‌گار آمده است که آموزش‌های دینی جایگزین آموزش سکولار در تمام سطوح آموزشی در دوران حکومت طالبان شده است و سیاست‌‌های آموزشی طالبان با محدود کردن برنامه‌های درسی دانش‌آموزان افغان، کیفیت کلی آموزش را کاهش می‌دهد.
در این گزارش آمده است: «طالبان برخی از موضوعات سکولار را در تمام سطوح آموزشی حذف می‌کنند، تا بیشتر بر آموزش دینی بر اساس تفسیرشان تمرکز شود. اگرچه قانون اساسی قبلی افغانستان و راهبرد آموزش ملی حکومت پیشین افغانستان به جایگاه دین در برنامه‌های درسی مدارس افغانستان اشاره کرده بود.»
سی‌گار گفت که در دوران حکومت پیشین افغانستان مساجد آموزش دینی را در سطح ابتدایی ارائه می‌کردند. با این حال، از اوت ۲۰۲۱ به این‌سو، مدارس در حال گسترش بوده‌اند و تنها به آموزش ابتدایی دینی نمی‌پردازند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سی‌گار ابراز نگرانی کرد که بدون آموزش سکولار متمرکز بر فناوری، علوم، ریاضی، دانش‌آموزان مهارت‌های لازم برای کسب درآمد پایدار را نخواهند داشت و افغانستان نیروی کار ماهر برای رشد اقتصادی خود در اختیار نخواهد داشت.
در گزارش سی‌گار آمده است که مقام‌های طالبان در استان‌های جنوبی منابع و کمک‌ها را به سمت مدارس دینی هدایت می‌کنند.
سی‌گار گفت: «مصاحبه‌های ما با مسئولان مدارس ابتدایی و متوسطه نشان داد که وزارت معارف طالبان توجه ویژه‌ای به ایجاد مدارس دینی داشته است. طالبان ساختمان تربیت آموزگار و مدارس ابتدایی و متوسطه را در چندین استان به مدرسه دینی تبدیل کرده‌اند و جذب آموزگار برای این مدارس را نیز آغاز کرده‌اند.»
سی‌گار با استناد به گزارش موسسه صلح ایالات متحده آمریکا نوشت که پویایی‌های سیاسی داخلی طالبان به نفع یک رژیم سرکوب‌گر است تا از طریق اعمال محدودیت بر آموزش سکولار، به گسترش آموزش دینی بپردازد.
سی‌گار نوشت که مقام‌های طالبان از تغییرات گسترده‌ای در برنامه‌های مدارس و دانشگاه‌ها رونمایی می‌کنند و موضوعاتی که با تفسیر آن‌ها از اسلام در تضاد است، حذف می‌کنند و به آموزش دینی نقش برجسته‌تری می‌دهند.
در گزارش سی‌گار آمده است: «یک پژوهشگر و مشاور در بخش معارف افغانستان به ما گفت که تغییرات در برنامه درسی افغانستان، خارج از چشم عموم اتفاق می‌افتد، شفاف نیست و به کاهش مطالعات سکولار و افزایش مطالعات دینی منجر خواهد شد. این پژوهشگر همچنین به ما گفت که طالبان برنامه درسی سکولار را تغییر داده یا محدود خواهند کرد، تا مطابق با نیازهایشان باشند.»
سی‌گار گفت که «بر اساس نظرسنجی اداره توسعه بین‌المللی آمریکا، ۷۶ درصد آموزگاران گزارش دادند که زمان اختصاص‌یافته به آموزش دینی در مدارس دولتی افزایش یافته و این بیشترین تغییر در آموزش از اوت ۲۰۲۱ به این‌سو بوده است. افزایش آموزش‌های دینی از طرف طالبان به قیمت کاهش دروس سکولار مانند تربیت‌بدنی، کامپیوتر یا علوم دیگر تمام شده است».
سی‌گار گفت که طالبان بخشی از تصاویر و متن‌های کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش افغانستان را که به آن اعتراض داشتند، حذف کردند و در درس‌هایی که درباره ژنتیک، بارداری و شخصیت‌های تاریخی و فرهنگی بودند، بازبینی کرده‌اند.
طالبان در اوت ۲۰۲۱ بر افغانستان تسلط یافتند و از آن زمان تاکنون، تمرکز زیادی برای ساخت و توسعه مساجد و مدارس دینی داشته‌اند. طالبان تاکید دارند که باید آموزش‌های دینی بر اساس روایت‌هایشان از «شریعت اسلامی» ترویج شوند. طالبان بیشتر ملاهای مساجد و امام‌جمعه‌ها را از کارشان برکنار کرده‌اند و به جای آن‌ها افراد معتمد خود را گمارده‌اند و این روند همچنان ادامه دارد.
بیشتر مقام‌های ارشد طالبان جز آموزش در مدارس دینی به‌ویژه در پاکستان دوره‌های درسی را سپری نکرده‌اند و به اعتقاد آن‌ها، آموزش‌های سکولار نباید بیشتر از آموزش‌های دینی مورد توجه قرار گیرد.
رهبران طالبان آموزش‌های اسلامی و دینی را به علوم و دانش‌های دوران معاصر ترجیح می‌دهند و به همین دلیل، محتوای آموزشی و مطالب درسی مدارس و دانشگاه‌های افغانستان را نیز تغییر می‌دهند و قصد دارند آموزش‌های دینی و اسلامی را بر اساس روایت‌های دینی خود، در آن بگنجانند. اما منتقدان می‌گویند که هدف از این اقدام طالبان، رشد افراط‌گرایی دینی و همسوتر کردن مردم با دیدگاه‌های این گروه و سربازگیری است.
طالبان در دوران جنگ و شورشگری در مقابل حکومت پیشین افغانستان، بخش زیادی از نیروی جنگی را از مساجد و مدارس دینی در افغانستان و پاکستان تامین می‌کردند. بیم آن وجود دارد که طالبان با افزایش آموزش‌های دینی، بار دیگر به شکل گسترده از نیروی جوان افغانستان سربازگیری کنند.
