انور ابراهیم، نخست‌وزیر مالزی، جمعه، ۲۰ اکتبر (۲۸ مهر)، در حاشیه اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس و آسه‌آن در ریاض، با رسانه عرب‌نیوز گفت‌وگو کرد. او وضعیت حال حاضر غزه را «دیوانگی» خواند و هشدار داد که جهان «دورویی» رهبری غرب را نادیده نخواهد گرفت، زیرا آن‌ها مکررا تجاوزهای اسرائیل را محکوم نکرده‌اند و این امر شباهت‌های مشخصی را با حمله روسیه به اوکراین ایجاد کرده است.

نخست‌وزیر مالزی همچنین معتقد است که درگیری در خاورمیانه، آنچه او تمایل به «تضاد و دورویی» در سیاست بین‌الملل توصیف کرد را آشکار کرده، و خاطرنشان کرد که از یک سو از حقوق‌بشر سخن به میان می‌آید، اما در سوی دیگر و برای دیگران، محرومیت از همان حقوق وجود دارد. او همچنین گفت: «آنکه به‌خوبی تاریخ و ژئوپلیتیک آموخته باشد، لزوما از وجود این همه تناقض و ریاکاری در عرصه سیاست بین‌الملل تعجب نمی‌کند.»

او نمونه‌وار به این نکته اشاره کرد که جامعه بین‌المللی روسیه را به دلیل تجاوز به اوکراین برای تصمیم این کشور در تصرف یک منطقه در این کشور، محکوم می‌کند، اما با تجاوز اسرائیل به سرزمین‌های مشروع فلسطینی‌ها، همین اقدام صورت نمی‌گیرد. انور ابراهیم در ادامه با اشاره به اینکه فقط این تجاوز نیست که از حمایت و دفاع برخوردار می‌شود، گفت: «باید بیدار شویم و دورویی شدیدی را که وجود دارد و نمی‌تواند ادامه یابد، ببینیم.»

شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در سخنرانی افتتاحیه خود در اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس و آسه‌آن گفت: «در حالی اینجا جمع شده‌ایم که از تشدید خشونت‌هایی که غزه امروز شاهد آن است و بهای آن را غیرنظامیان بی‌گناه می‌‌پردازند، در رنجیم.»

ولیعهد عربستان سعودی بر لزوم «توقف عملیات نظامی علیه غیرنظامیان و ایجاد شرایط برای بازگشت ثبات و دستیابی به صلح پایدار که تضمین‌کننده دستیابی به راه‌حلی عادلانه برای ایجاد یک کشور فلسطینی بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ باشد» تاکید کرد.

انور ابراهیم، سخنان شاهزاده محمد بن سلمان را «بدون اغراق»، «پرشور» و «به موقع»، توصیف کرد و گفت: «حیاتی است که رهبران عرب در قبال بحران غزه، نه‌تنها موضعی «محکم»، بلکه موضعی مبتنی بر زمینه‌های بشردوستانه اتخاذ کنند.»

او واکنش فوری خود را «سپاس از ولیعهد عربستان سعودی» اعلام کرد و گفت: «ما به دلیل آنچه می‌بینید، با شما و شورای همکاری خلیج فارس همراهیم و زمانی که شما رهبری را بر عهده بگیرید، تاثیر قدرتمندی خواهد داشت.»

انور ابراهیم گفت که مالزی کاملا از تلاش‌های عربستان سعودی و شورای همکاری خلیج فارس برای پایان دادن به درگیری‌ها و جلوگیری از وقوع جنگی گسترده‌تر حمایت می‌کند. اظهارات شاهزاده محمد بن سلمان، بخشی از درخواست جمعی گسترده‌تر رهبران اجلاس سران بود که با صدور بیانیه‌ای، از همه طرف‌های درگیر خواستند که به آتش‌بس دائمی تن دهند، و حمله‌ها علیه مردم غیرنظامی غزه را محکوم کردند.

نخست‌وزیر مالزی همچنین پایبندی به حقوق بین‌الملل بشردوستانه، به‌ویژه اصول و مفاد کنوانسیون ژنو را در مورد حمایت از افراد غیرنظامی در زمان جنگ، مهم دانست و در عین حال بر ضرورت و فوریت شدید ارسال کمک‌های بشردوستانه، تجهیزات امدادی و سایر نیازها و خدمات لازم به غزه تاکید کرد. او همچنین خواستار آزادی فوری و بی‌قید‌و‌شرط گروگان‌ها و زندانیان غیرنظامی، به ویژه زنان، کودکان، بیماران و سالمندان شد.

انور ابراهیم نیز مانند ولیعهد عربستان سعودی، بازگشت به مرزهای تاریخی ۱۹۶۷ را راه‌حل برون‌رفت از این بحران دانست. او از همه کشورها خواست تا برای یافتن راه‌حلی بلندمدت و عادلانه در راستای جلوگیری از تبدیل شدن وضعیت کنونی به «بحرانی انسانی و بی‌سابقه» که می‌تواند به درگیری منطقه‌ای و حتی جهانی تبدیل شود، گرد هم آیند.

انور در ادامه گفت: «باید زمین، خانه‌ها و اموال فلسطینی‌ها به آنان بازگردانده شود. آن‌ها باید بتوانند در صلح و کرامت در کشور مستقل خود، درون مرزهای شناخته‌شده بین‌المللی بر اساس مرزهای پیش از ۱۹۶۷ و با پایتختی بیت‌المقدس شرقی، زندگی کنند.»

در حالیکه مناقشه اسرائیل و حماس بر نشست سران شورای خلیج فارس و آسه‌آن سایه انداخته بود، رهبران دو بلوک همچنین نقشه راه، چارچوب همکاری ۲۰۲۴-۲۰۲۸ را ارائه کردند که شامل کشاورزی و امنیت غذایی، بانکداری و خدمات مالی، مبارزه با تروریسم، بخش‌های انرژی، گردشگری، تجارت و سرمایه‌گذاری، فرهنگ، آموزش و اطلاعات می‌شد. آن‌ها همچنین توافق کردند که راهبردهای مشترک را در مورد سیاست‌های توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط ​​بررسی کنند.

پشتوانه اعتماد رهبر مالزی به این پیوند رسمی بین بلوک‌های خلیج فارس و آسه‌آن، «تغییر خارق‌العاده‌ای» است که به پیشینه رابطه موثر او با  عربستان سعودی در دهه گذشته مرتبط بوده است. انور که بارها از ریاض بازدید کرده است، گفت که به‌خوبی با منطقه آشنا است و شخصا شاهد میزان تغییرات این کشور بوده است.

او در این باره گفت: «تمرکز پادشاهی سعودی بر فناوری جدید، انرژی جدید و هوش مصنوعی، در سراسر جهان اسلام منعکس شده است. البته مردم مسائل یا بحث‌ها یا اختلاف‌هایی دارند، اما عربستان سعودی به دلیل نقش مذهبی‌اش شناخته شده است و حتی در این زمینه نیز با فناوری، اقتصاد پرجنب‌وجوش و انرژی‌های تجدیدپذیرش، به سمت یک کشور مدرن می‌رود.»

رهبر مالزی در ادامه تاکید کرد: «این چیزی است که برای کشورهای ما بسیار جذاب است که ببینند و از این فرصت استفاده کنند. ما در آسیا سنت طولانی سرمایه‌گذاری صنعتی را داریم. برای مثال، مالزی از انبار صنعت، به یک کشور پیشرو در تولید ریزتراشه‌ها تبدیل شده و در این زمینه پیشگام است.»

گذشته از تجربه‌های شخصی انور در عربستان سعودی، او در مسند نخست‌وزیر مالزی، کشوری را اداره می‌کند که سالانه شمار زیادی از گردشگران سعودی‌ از آن بازدید می‌کنند. بر اساس داده‌های گردشگری مالزی، پادشاهی سعودی را با حدود ۱۲۱ هزار بازدید سالانه، در جایگاه بالاترین منبع درآمد سرانه در مالزی از نظر درآمدهای گردشگری نشان می‌دهد و این تعداد همچنان در حال افزایش است. به نظر می‌رسد که این جاذبه، به صورت برابر مشترک است و مالزیایی‌ها نیز خواهان بازدید از عربستان سعودی‌اند.

انور در ادامه گفت: «اشاره‌های زیادی به این واقعیت می‌شود که نوعی رابطه خاص بین عربستان سعودی و مالزی است  که قرن‌ها وجود داشته است. هر روایت تاریخی را مطالعه کنید، چه در زمینه‌های اسلامی‌ باشد یا حج و فعالیت‌های ضداستعماری، همه از پیوندهای بین علمای سنتی و عربستان سعودی، به‌ویژه مراکز آموزش در اطراف مکه، حکایت دارند.»

او ضمن اینکه حج را عاملی اصلی در نزدیکی روابط مالزی و عربستان سعودی دانست، گفت: «من خوشبختم، چون زمانی که فارغ‌التحصیل جوانی بودم در مرکز حج جده، با دانشگاه‌هایی در ارتباط بودم. در این کشور می‌توان آمادگی برای یادگیری و ایجاد تغییرات لازم را مشاهده کرد.»

به‌رغم سابقه تعامل و هم‌افزایی بین دو کشور، انور راضی به تعدیل این روابط نیست و می‌گوید: «اگر از من بپرسید، که آیا کافی است؟ من می‌گویم نه، به این معنی که باید بکوشیم مکانیسم‌هایی ایجاد کنیم که بتوان نه‌تنها این روند را تسهیل، بلکه آن را تسریع کرد. من فکر می‌کنم در مجموع به همین دلیل است که نشست‌هایی مانند اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس و آسه‌آن در ریاض، اهمیت دارند. به همین دلیل است که نه‌تنها وزیر خارجه، بلکه وزیر تجارت بین‌الملل [مالزی] نیز در اینجا حضور داشت. زیرا آن‌ها باید حوزه‌های خاصی را که می‌توانیم کاوش کنیم، پیگیری کنند.»

انور پیوند و سطح اعتماد بین عربستان سعودی و مالزی را «کاملا منحصر‌به‌فرد»، دانست و اعلام کرد که در همکاری با عربستان سعودی، چیزهای بیشتری می‌توان به دست آورد.