زهرا واگنکنشت، نماینده پارلمان آلمان، اخیرا برنامههای خود را برای تشکیل حزب جدید «ائتلاف زهرا واگنکنشت» (BSW) اعلام کرده است، حزبی که میتواند تعادل شکننده در سیاست آلمان را تغییر دهد.
این سیاستمدار ۵۴ ساله از مادری آلمانی و پدری ایرانی، تا همین اواخر یکی از اعضای حزب «چپ» (Die Linke) بوده و در آلمان نامی شناختهشده است.
زهرا واگنکنشت با راهاندازی حزبی به نام خودش به دنبال نقشآفرینی جدیتری در صحنه سیاسی و اجتماعی آلمان است. روزنامه گاردین در گزارشی به این پرسش پرداخته که آیا آلمانیها تمایلی دارند به او رای بدهند و آیا حزب او بخت ائتلاف با دیگر احزاب را در آینده سیاسی آلمان خواهد داشت؟
این نماینده پارلمان آلمان مدتها است که با استقبال از جریانهای حامی بازار آزاد، میکوشد مواضع پیشینش بهعنوان یک هوادار دو آتشه کمونیسم را تعدیل کند. او همچنین به طور فزایندهای به انتقاد از مهاجرت، سیاستهای کووید-۱۹ آلمان، تحریمهای روسیه، معترضان به آب و هوا و «چپهای سبکزندگی» روی آورده است؛ عنوانی که واگنکنشت به بسیاری از مدافعان برابری نژادی و جنسیتی اطلاق میکند.
دیتمار بارتش، رئیس کمیته پارلمانی حزب چپ آلمان، از جدایی زهرا از این حزب عمیقا ابراز تاسف کرده است.
گاردین در تشریح برنامههای اقتصادی زهرا واگنکنشت مینویسد که در آن اشارههای توطئهآمیز به انحصارات خارجی موج میزند. او خواستار افزایش کف دستمزدها است. در هسته پیشنهادهای او رگههای پررنگی از سیاستهای چپ میانه دیده میشود. با اینحال، در اظهارنظرهایش در مورد مهاجران جلوهای از راست عرض اندام میکند. برای نمونه او در سال ۲۰۲۱ گفته بود: «آلمانیهای اصیل در هیچ محلهای نباید در اقلیت باشند».
گرایش سیاسی واگنکنشت تا اندازهای در افکار عمومی آلمان طنینانداز شده است. نظرسنجی اخیر پیشبینی کرده است که ۱۴ درصد از رایدهندگان آلمانی به حزب «ائتلاف زهرا واگنکنشت » رای خواهند داد. این نتیجه حاکی از آن است که این حزب تازهتاسیس تنها یک امتیاز از حزب حاکم سوسیال دموکرات عقبتر و دو امتیاز جلوتر از حزب سبز است.
این امر به نزدیکی ائتلاف واگنکنشت با دیگر احزاب نیز اشاره دارد. به این معنا که در صورت درستی این پیشبینی، حزب او نه تنها میتواند بخشهایی از آراء حزب چپ، پایگاه پیشینش، بلکه بخشهایی از حزب راست میانه، سبزها و حامیان تجاری حزب دموکرات آزاد را نیز به سوی خود جذب کند.
با این همه، واگنکنشت در تلاش است تا بخشی از رایدهندگان حزب «آلترناتیو برای آلمان» را هم با خود همراه کند.
گاردین به نقل از بیان هوکه، از رهبران آلترناتیو برای آلمان، نوشت: «یک چپ واقعا آلترناتیو میتواند نقش مهمی در پیکربندی دوباره نظام حزبی آلمان داشته باشد.»
با توجه به ضعف احزاب سیاسی اصلی آلمان و چندپارگی رایدهندگان، دولتهای ائتلافی در بیرون نگهداشتن آلترناتیو برای آلمان از قدرت تلاش زیادی کردهاند که در عمل چندان موثر نبوده است. دولت آلمان در تحقق بسیاری از وعدههای انتخاباتی خود ناکام بوده است. سیاستمداران آلمان چند دهه است که وعده دادهاند راهی برای کاغذبازیهای اغلب دستوپاگیر پیدا کنند، زیرساختهای فناوری را بهبود بخشند و آن را تقویت کنند.
اختلافهای سیاسی در آلمان عملا جلوی هرگونه تغییر معناداری را گرفته است. با پررنگتر شدن رکود اقتصادی، نارضایتی از نخبگان سیاسی احتمالا خود را آشکارتر نشان خواهد داد.
گاردین در پایان نتیجه میگیرد که اگرچه حزب واگنکنشت در حال پا گرفتن است اما ممکن است تفاوت چندانی با دیگر احزاب نداشته باشد و همان وعدهها را با رنگ و لعاب دیگری تکرار کند و حتی عجیب نخواهد بود اگر او علیه مهاجمان و کنشگران تغییرات آبوهوایی سخن براند. چرا که به این نکته پی برده که برای بازی با خشم مردم الزاما به خط مشی صحیح یا رهبری واقعی نیاز نیست.