جزئیات دستگیری سفیر بریتانیا در تهران

روز جمعه، چند ساعت پس از شروع اعتراض‌های مردمی مقابل دانشگاه امیرکبیر در واکنش به سرنگونی هواپیمایی مسافربری اوکراین توسط موشک‌های سپاه، خبرگزاری تسنیم گزارش داد که «راب مک‌ایر»، سفیر بریتانیا در تهران، در میان تجمع‌کنندگان دستگیر شده است و پس از ساعاتی بازداشت، آزاد شده است. 

در پی انتشار این خبر، جوزپ بورل، مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به دستگیری سفیر بریتانیا واکنش نشان داد و ضمن  ابراز نگرانی درباره این ماجرا، خواستار کاهش تنش‌ها شد. 

جوزف بورل در توییتی نوشت: «بسیار نگران بازداشت موقت سفیر بریتانیا در ایران هستیم. احترام کامل به کنوانسیون وین یک ضرورت است. اتحادیه اروپا خواستار کاهش تنش و ایجاد فضا برای دیپلماسی است.»

پس از آن، «راب مک‌ایر»، سفیر بریتانیا در تهران، به دلیل رفتار نامتعارف و حضور در تجمعات غیرقانونی، توسط دستیار وزیر امور خارجه و مدیر کل اروپا در وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، به آن وزارت فراخوانده شد و به نوشته خبرگزاری تسنیم، «به آقای مک ایر یادآوری گردید که حضور سفرای خارجی در تجمعات غیرقانونی هیچ تناسبی با مسئولیت‌های ایشان به عنوان نماینده سیاسی کشور متبوع خود ندارد و مخالف مفاد کنوانسیون ۱۹۶۱ روابط دیپلماتیک وین است و دولت انگلستان می‌بایست در این خصوص توضیح دهد.»

با این حال مک‌ایر در توییتر خود نوشت که در هیچ اعتراضی شرکت نداشته و بازداشت دیپلمات‌های کشورهای دیگر نیز امری غیر قانونی است.

در همین حال، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه، در پاسخ به ابراز نگرانی «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، درباره بازداشت سفیر انگلیس در ایران، در صفحه توییتر خود نوشت: «او (سفیر ابریتانیا) بازداشت نشده بود، اما به عنوان یک خارجی ناشناس در یک تجمع غیرقانونی دستگیر شده بود. هنگامی که پلیس در تماس با من اطلاع داد که مردی را دستگیر کرده که مدعی است سفیر بریتانیاست گفتم غیرممکن است! در کمال تعجب پس از آن که با وی صحبت کردم، او را شناختم. ۱۵ دقیقه بعد هم آزاد شد.»

حمید بعیدی‌نژاد، سفیر جمهوری اسلامی ایران درلندن، نیز درباره بازداشت سفیر انگلیس در تهران در توییتر نوشت: «همان طور که مقامات ارشد ایران اعلام کردند، زمانی‌ که پلیس از هویت سفیر بریتانیا مطلع شد، وی را آزاد کرد. اطلاعات غلط منبع اصلی سوءتفاهم و آسیب رساندن به آرامش است.»

اما از سوی دیگر، مرکز اطلاع‌رسانی نیروی انتظامی دیروز، یک‌شنبه ۲۲ دی‌ماه، جزئیات مختصری از دستگیری سفیر بریتانیا توسط نیروهای انتظامی منتشر کرد، که البته کمی با روایت سخنگوی وزارت خارجه تفاوت داشت. 

در گزارش این نهاد آمده است که  سفیر بریتانیا از همان ابتدا در میان معترضان شناسایی شده بوده است. 

به گزارش این نهاد، «ساعت ۱۸:۳۵ روز گذشته، سفیر کشور انگلیس به همراه فرد دیگری با حضور در میان تجمع‌کنندگان مقابل دانشگاه امیرکبیر تهران از تجمع‌کنندگانی که در حال سر دادن شعارهای ساختارشکنانه بودند، فیلمبرداری می‌کرد». 

گزارش نیروی انتظامی مدعی‌ست که «با هوشیاری ماموران پلیس امنیت، سفیر انگلیس شناسایی و به صورت نامحسوس تحت‌نظر قرار گرفت و در ساعت ۱۹:۱۰ دستگیر، و پس از اقدامات اولیه قانونی به نماینده وزارت امور خارجه تحویل شد. لازم به ذکر است، فرد همراه با سفیر انگلیس با مشاهده این صحنه اقدام به فرار کرد و به سفارت انگلستان پناه برد.»

خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، در گزارش دیگری نیز از قول یک منبع امنیتی نوشته است که «مک‌ایر بعد از حضور مقابل دانشگاه، مشغول تحریک و ساماندهی معترضان بوده و بعد از آن که نیروهای امنیتی به او مشکوک شدند وی را داخل یک مغازه بازداشت کردند».

بنا به ادعای این مقام امنیتی، «سفیر انگلیس بعد از آن که در حال تحریک و تصویربرداری از معترضان با نیروهای امنیتی مواجه شد، ترس و نگرانی از لو رفتن و بازداشت در او کاملاً نمایان بود».

باید دید که تفاوت روایت دستگاه دیپلماسی و نیروی انتظامی چگونه می‌تواند ماجرای دستگیری سفیر بریتانیا در تهران را به سرانجام برساند.