بارندگی شدید و سیلاب در ۱۳ استان؛ ذخایر سدها همچنان خالی است

در نتیجه مدیریت ناکارآمد آب، بارش‌های فصلی نه راهی به پشت سدها پیدا می‌کنند نه جذب منابع زیرزمینی می‌شوند

تصویری از خسارت‌های وقوع سیل در جاده چالوس‌ــ رکنا

سازمان هواشناسی ایران روز چهارشنبه ۱۷ آبان برای مناطق شمالی هشدار نارنجی صادر کرد و از ادامه بارندگی‌های شدید در استان‌های مازندران، گیلان، گلستان و خراسان شمالی خبر داد. در این گزارش آمده است که بارش‌های شدید در نوار جنوبی و غربی استان گلستان و شرق استان مازندران به سیلابی شدن مسیل‌ها و طغیان رودخانه‌ها منجر می‌شود.

موج جدید بارش‌های فصلی از حدود یک هفته پیش آغاز شد و بر مبنای گزارش سازمان هواشناسی در روز چهارشنبه، در ۱۳ استان ایران ادامه می‌یابد. در نتیجه این بارش‌ها و سیلاب‌های ناشی از آن، در مجموع هشت شهر، ۲۳ شهرستان و دست‌کم ۴۰ روستا در استان‌های مختلف به امدادرسانی نیاز پیدا کرده‌اند.

سازمان هواشناسی برای استان‌های هرمزگان، بخش‌هایی از کرمان و سیستان و بلوچستان نیز در روز چهارشنبه بارش‌های پراکنده، رعدوبرق و باد پیش‌بینی کرد و برای استان‌های خراسان رضوی و اردبیل نیز باران، رعدوبرق و باد شدید پیش‌بینی شده است. در شمال شرقی ایران نیز باد شدید خواهد وزید که تداوم آن تا روز پنجشنبه به ایجاد طوفان‌های گردوخاک در این مناطق منجر می‌شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

هم‌زمان با موج جدید بارش‌ها، از مسدود شدن معابر و جاده‌ها در نقاط مختلف هم خبرهای متعددی منتشر شده است. فرمانداری چالوس روز دوشنبه اعلام کرد که در نتیجه وقوع سیلاب در این منطقه شش ساختمان به‌طور کامل تخریب و ۴۰ واحد مسکونی دچار آبگرفتگی شدند. میزان خسارت سیل در این منطقه نیز طبق اعلام فرمانداری هزار میلیارد تومان براورد شد.

روز سه‌شنبه نیز منابع محلی خبر دادند که در اثر وقوع سیلاب و رانش زمین در چالوس، آب آشامیدنی ۲۲ هزار مشترک آب و فاضلاب چالوس قطع شده است. از قطع و افت فشار گاز در این منطقه هم خبرهایی منتشر شد. هم‌زمان، محمد مشتری، مدیرکل راهداری استان خراسان شمالی، مسدود شدن برخی محورهای این استان در اثر بارش شدید و طغیان رودخانه‌ها را تایید و به ساکنان توصیه کرد از محورهای جایگزین استفاده کنند.

مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان سمنان نیز خبر داد که در نتیجه بارش‌های شدید، برخی مناطق مرکزی این استان از جمله روستاهای حسین‌آباد، رضوان و نام‌نیک با سیل و آب‌گرفتگی مواجه شدند و به امدادرسانی نیاز پیدا کردند.

به‌رغم بارش‌های شدید در بیشتر استان‌های ایران، گزارش‌های وزارت نیرو همچنان از خالی بودن سدهای ایران حکایت دارد.

فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب، روز دوشنبه ۱۵ آبان در نشستی خبری، از خالی بودن ۶۰ درصدی حجم مخازن سدها خبر داد و گفت: «کل حجم آب موجود در مخازن سدهای ایران حدود ۲۰ میلیارد مترمکعب است و در آیندە با پدیدە خالی بودن سدها مواجه خواهیم شد.»

هم‌زمان، مرکز اطلاعات و داده‌های آب هم اعلام کرد که با وجود رشد ۳۹ درصدی بارش از ابتدای سال آبی جاری، این بارش‌ها تاثیری بر موجودی آب سدها نداشته‌اند.

مقام‌های جمهوری اسلامی در موضوع کمبود آب همواره انگشت اتهام را به سمت مردم می‌گیرند و آن‌ها را به «زیاده‌روی در مصرف» متهم می‌کنند اما کارشناسان به فرسودگی زیرساخت‌ها، بر زمین ماندن طرح‌های آبخیزداری و مدیریت نامناسب آب را از مهم‌ترین دلایل بحران کمبود آب در ایران می‌دانند.

در نتیجه این ناکارآمدی‌ها، بارندگی‌های شدید به سیلاب‌های فصلی تبدیل می‌شوند و به تاسیسات شهری و روستایی آسیب می‌زنند و زندگی و جان مردم را به خطر می‌اندازند اما نه جذب منابع زیرزمینی می‌شوند و نه راهی به درون سدها می‌یابند. پس از آن نیز مقام‌های دولتی با رسانه‌های مصاحبه می‌کنند و می‌گویند که این بارش‌ها در افزایش ذخایر آبی تاثیری نداشته‌اند.

پیش‌تر حسن وحید، معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان منابع طبیعی، گفت که دست‌کم ۵۴۰ شهر با خطر وقوع سیلاب مواجه‌اند و میزان فرسایش خاک در ایران سه برابر متوسط دنیا است. کارشناسان منابع آب می‌گویند بحران کمبود آب، فرسایش خاک و فرونشست زمین در صورت مدیریت کارآمد قابل‌کنترل و پیشگیری است.

به گفته محمد درویش، استاد دانشگاه و کنشگر محیط‌ زیست، راهکار اصولی برای مواجه با بحران آب این است که اقتصادی در ایران تعریف شود که آب‌محور نباشد و فشار وارده بر منابع آب و خاک کاهش پیدا کند؛ زیرا طبیعت ایران حداقل به ۱۰ سال فرصت تنفس نیاز دارد و برای این کار باید روی پروژه تعادل‌بخشی سفره‌های آب زیرزمینی بیشتر کار شود.

توسعه طرح‌های آبخیزداری یکی از مهم‌ترین راهکارها برای پیشگیری از بحران‌های شدیدتر است اما دولت‌های جمهوری اسلامی روی این طرح‌ها برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری نمی‌کنند چون نمود عینی و منفعت مالی ندارد.