شانزدهمین نشست سران کشور‌های عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی ( اکو)، روز پنجشنبه نهم نوامبر، در شهر تاشکند ازبکستان برگزار شد و افغانستان بزرگ‌ترین غایب این نشست بود.

با این‌که افغانستان یکی از کشور‌های اصلی عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو است، اما به‌دلیل مشروعیت نداشتن طالبان در جامعه جهانی، نماینده‌ای از این گروه به نشست اکو دعوت نشده است. با این حال، افغانستان همچنان محور گفت‌و‌گوهای سران کشور‌های عضو اکو بوده است. 

ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، در سخنرانی‌اش پس از صحبت درباره جنگ در غزه، به مسئله افغانستان پرداخت و لزوم همکاری و کمک به مردم افغانستان را یک اصل برای این سازمان دانست.

او گفت: «ما کماکان در انتظار حکومت فراگیر، مسئول و پاسخگو با حضور موثر همه گروه‌های مذهبی و قومی در افغانستان هستیم.»

او افزود سازمان اکو باید کمک‌های لازم، به‌ویژه برای بازسازی و توسعه اقتصادی این کشور را به مردم افغانستان برساند. رئیسی گفت که زلزله اخیر بر مشکلات مردم افغانستان افزوده است.

به گفته رئیسی، جمهوری اسلامی ایران آماده فرستادن کمک‌های بشردوستانه برای مردم افغانستان است و همچنین می‌تواند در راستای ارسال کمک‌های بین‌المللی به افغانستان، همکاری کند. 

در همین حال شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهوری ازبکستان، در سخنرانی ابتدای نشست به غیبت دولت افغانستان اشاره کرد و گفت اکو نمی‌تواند مردم افغانستان را در مواجهه با چالش‌های پیچیده‌ای که با آن رو‌برو شده‌اند، تنها رها کند.

میرضیایف گفت: «ضروری است که ما فعالانه این کشور را در روند یکپارچگی منطقه‌ای به‌عنوان شرط لازم برای توسعه پایدار مشارکت دهیم.»

او همچنین از همه شرکت‌کنندگان در نشست خواست تا ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان را افزایش دهند و از طریق مسئولیت جمعی و سازوکارهای موثر به مشکلات عمیق اجتماعی و اقتصادی در این کشور رسیدگی کنند. صدیر جباروف، رئیس‌جمهوری قرقیزستان، نیز کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان را اولویت کشور‌های منطقه عنوان کرد.

او گفت باید یک همگرایی منطقه‌ای برای کمک به افغانستان شکل بگیرد و پروژه‌های زیرساختی که بتواند اقتصاد ضعیف‌شده افغانستان را بهبود ببخشد، مورد حمایت قرار بگیرد. 

در همین حال انور الحق کاکر، نخست‌وزیر موقت پاکستان، در حاشیه نشست با خبرگزاری آناتولی مصاحبه کرد و در این مصاحبه از اخراج مهاجران افغان از این کشور حمایت کرد. او دراین مصاحبه گفت که پاکستان بسیار دیر برای اخراج مهاجران افغان اقدام کرد، اما کار درستی را انجام داد.

او گفت: «‌مهاجرت غیرقانونی هرگز توسط هیچ کشوری در هیچ کجای جهان تشویق نشده است. پس چرا به‌طور انحصاری با پاکستان طوری رفتار می‌شود که گویا با مهاجران افغان رفتار غیر‌قانونی صورت گرفته است.» 

نخست‌‌وزیر موقت پاکستان همچنین افزود هر کشوری مایل است یک رابطه قاعده‌مند و درست با شهروندان دیگر کشورها داشته باشد. در درازمدت این مسئله به نفع شهروندان افغانستان و پاکستانی‌ها خواهد بود که یک حرکت عادی و منظم مانند سایر نقاط جهان داشته باشند.

پاکستان از آغاز ماه نوامبر تصمیم گرفت ۱.۷ میلیون مهاجر افغان را اخراج کند و تاکنون صد‌‌ها هزار نفر از این کشور اخراج شده‌اند. 

سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو در سال ۱۹۸۵ با حضور سه کشور ترکیه، پاکستان و ایران ایجاد شد. هدف از ایجاد این سازمان، توسعه ارتباطات اقتصادی و سازمان‌دهی پروژه‌های بزرگ مشترک میان این کشور‌ها بود. پس از آن هفت کشور دیگر شامل افغانستان، پنج کشور آسیای مرکزی و آذربایجان نیز به این سازمان پیوستند. اما از زمان سقوط دولت جمهوری در افغانستان، گروه طالبان تاکنون در هیچ نشستی مربوط به این سازمان حضور نداشته است.