گزارش جدید صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) نشان می‌دهد که با گذشته بیش از یک ماه از وقوع یک‌رشته زمین‌لرزه‌های ویرانگر در استان هرات در غرب افغانستان، هنوز هزاران خانواده زیر چادر زندگی می‌کنند و ویرانی خانه‌ها و تمام زیرساخت‌ اجتماعی و اقتصادی برای ساکنان این مناطق امیدی به بهبود اوضاع و بازگشت به زندگی عادی باقی نگذاشته است.

یونیسف با پرداختن به روایت چند خانواده و شماری از کودکان اعلام کرد: «یک ماه پس از وقوع زمین‌لرزه، کودکان و خانواده‌هایشان تا بهبودی راهی طولانی در پیش دارند.»

زلزله‌ای به بزرگی ۶.۳ در روز هفتم اکتبر شهرستان زنده‌جان هرات و شهرستان‌های اطراف آن را تکان داد. این زلزله با پس‌لرزه‌های خطرناک با شدت‌های مختلف همراه بود تا اینکه در یازدهم اکتبر و سپس پانزدهم اکتبر بار دیگر به همان بزرگی تکرار شد. گزارش سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که در نتیجه این زمین‌لرزه‌ها، دست‌کم یک هزار و ۴۸۰ تن کشته و هزاران تن زخمی شده‌اند.

روایت ساکنان شهرستان‌های هرات که یونیسف اخیرا ثبت کرده، نشان می‌دهد که بیشترین تلفات ناشی از زلزله اول بوده است که در روز هفتم اکتبر رخ داد. زیرا پس از آن کسانی که زنده ماندند، خانه‌هایشان را ترک کردند و در فضای باز یا زیر چادرها پناه گرفتند. با این حال آمارها نشان می‌دهد که پس از زلزله‌های دوم و سوم، دست‌کم ۵۰۰ خانواده دیگر هم که خانه‌هایشان تا آن زمان سالم مانده بود، بی‌خانمان شدند.

اکنون در حالی که فصل سرما در افغانستان آغاز شده است، هزاران خانواده که در هرات زیر چادر زندگی می‌کنند، هنوز نتوانسته‌اند سرپناه واقعی داشته باشند. منزل بسیاری از این خانواده‌ها کاملا ویران شده و برخی خانه‌های نیز به قدری آسیب دیده‌ است که کسی جرات بازگشت به آن‌ها و پذیرفتن خطر زلزله بعدی را ندارد.

علاوه بر این، روند زندگی عادی در شهرستان‌های هرات هم از یک ماه و نیم پیش کاملا متوقف شده است و مدارس، مراکز بهداشت و درمان، سیستم‌های آب و برق همه از بین رفته‌اند. اینک درمانگاه‌های موقتی که برخی سازمان‌های امدادرسان زیر چادرها برپا کرده‌اند، تنها مراکز درمانی در مناطق زلزله‌زده‌اند.

میلاد ۱۱ ساله، یکی از کودکان نجات‌یافته از زلزله هرات، به یونیسف گفت که برادر کوچک‌ترش جلو چشم او زیر آوار ماند و جان باخت و مادرش نیز تا گلو زیر آوار بود که البته نجات یافت اما به دلیل شکستگی کمر هنوز در بیمارستان هرات بستری است.

او گفت که وقتی پس از رفتن با مادرش به هرات، دوباره به روستا بازگشت اما دیگر هیچ‌چیز مثل قبل نبود: «به روستا برگشتیم اما خانه نداریم، بنابراین اکنون زیر چادر می‌خوابیم.» این کودک ۱۱ ساله از ویران شدن مدرسه‌اش با حسرت سخن گفت و ادامه داد: «وقتی بزرگ شدم و مهندس شدم، خانه‌مان و کل روستا را بازسازی خواهم کرد.»

 مدرسه، درمانگاه، مسجد و برخی خطوط توزیع آب نیز در روستاها به‌کل ویران شده‌اند. از این رو مردم به جز زندگی دشوار در هوای سرد و بدون هیچ گونه امکانات زیر چادرها گزینه دیگری ندارند.

یونیسف می‌گوید که با کمک مالی سازمان حفاظت مدنی اروپا و عملیات کمک‌های بشردوستانه (ECHO) در حال برپایی ۱۰۰ مرکز آموزشی موقت است تا کودکانی مانند میلاد بتوانند به مدرسه بازگردند.

آب آشامیدنی در این روستاها نیز هنوز جیره‌بندی است و کامیون‌های سازمان‌های امدادی آن را تامین می‌کنند. وضعیت تعداد دیگری از خدمات اولیه نیز به همین ترتیب است.

با توجه دو بحران جدی هم‌زمان در افغانستان که در شرق به دلیل سرازیر شدن مهاجران از پاکستان و در غرب به دلیل وقوع زلزله، به وجود آمده، ادامه کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان دشوارتر شده است.

سازمان ملل متحد که پیش‌تر از کمبود بودجه برای کمک‌های بشردوستانه به افغانستان در سال ۲۰۲۳ ابراز نگرانی کرده بود، اکنون با وقوع دو بحران هم‌زمان، با چند برابر شدن تقاضا برای کمک‌ مواجه است. برخی آژانس‌های سازمان ملل از جمله یونیسف و آژانس پناهندگان، علاوه بر کمک‌های غذایی و امکانات اولیه برای توزیع پول نقد به خانواده‌ها نیز تلاش می‌کنند.

یونیسف اعلام کرد که به کمک سازمان کمک‌های بشردوستانه اکو، میان بیش از دو هزار و ۵۰۰  خانواده در هرات کمک نقدی توزیع می‌کند اما به دلیل رکود اقتصادی و نبود کار در افغانستان، تامین معیشت این خانواده‌ها در درازمدت در توان سازمان‌های امدادرسان نخواهد بود.