ارتش آمریکا برای مقابله با اقدام جمهوری اسلامی به توقیف کشتیهای تجاری و غیرنظامی، بهتازگی اعلام کرده ممکن است برای کشتیهای تجاریاش که از تنگه هرمز عبور میکنند محافظ مسلح بگذارد.
جمهوری اسلامی نیز در واکنش اعلام کرد پهپاد در اختیار نیروی دریایی سپاه قرار داده است تا نظارتش بر تنگه هرمز بیشتر شود.
یورو نیوز در گزارشی که در ادامه میآید به اهمیت تنگه هرمز و پیامدهای احتمالی تشدید تنشها میپردازد.
چرا تنگه هرمز برای نفت اروپا اهمیت دارد؟
حدود یکپنجم نفت جهان سالانه از این تنگه میگذرد. این رقم بالغ بر روزانه ۲۰.۵ میلیون بشکه محصولات نفتی گوناگون است. نزدیک به ۲۰ درصد گاز طبیعی مایع جهان (الانجی) نیز از این تنگه میگذرد.
اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲، حدود ۱.۹ میلیارد متر مکعب الانجی از قطر وارد کرد. عراق حدود ۲۱.۴ میلیون تن نفت خام به اتحادیه اروپا صادر کرد. روزانه حدود ۱.۴ میلیون بشکه نفت خام و میعانات آمریکا، که دومین تامینکننده نفت خام اروپا است، از تنگه هرمز میگذرد.
بیشتر تولیدکنندگان بزرگ نفت، از جمله امارات متحده عربی، عربستان سعودی، ایران، کویت و عراق نیز از این آبراه استفاده میکنند.
در سالهای اخیر، جمهوری اسلامی بارها نفتکشهای خارجی را به بهانه تخلف توقیف کرده است. اما با آزادسازی کشتیهای توقیفشده ایران، جمهوری اسلامی نیز این نفتکشها را آزاد کرده است.
تحریمهای بینالمللی چگونه تردد در تنگه هرمز را تهدید میکنند؟
آمریکا تلاش کرده است برای جلوگیری از پیشرفت سریع برنامه هستهای جمهوری اسلامی، تحریمهایی علیه ایران اعمال کند. هدف این تحریمها بیشتر محدودسازی میزان درآمد جمهوری اسلامی از صادرات نفت و سایر صنایع از جمله کشتیرانی بوده است.
جمهوری اسلامی نیز در واکنش اغلب تهدید کرده است تنگه هرمز را میبندد، که تجارت بینالمللی نفت و انرژی را فلج خواهد کرد.
در حال حاضر، جنگ اسرائیل و حماس نگرانیها از گسترش درگیری به منطقه را افزایش داده است. اگر چنین اتفاقی بیفتد، جمهوری اسلامی توی دردسر بزرگتری میافتد و بهدلیل نقشی که در تشدید درگیری داشته است، هرچند غیرمستقیم، با تحریمهای بیشتری مواجه خواهد شد.
احتمالا جمهوری اسلامی نیز در پاسخ، یا با حمله و توقیف کشتیها یا مسدودسازی مسیر کشتیرانی، مشکلات بیشتری ایجاد خواهد کرد.
نقش پهپادهای ایران در ادامه جنگ روسیه و اختلال در بازار نفت اروپا
اقدام اخیر جمهوری اسلامی به تجهیز نیروی دریاییاش با پهپاد احتمالا تنشها در تنگه هرمز را تشدید خواهد کرد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، زنجیره تامین نفت خام اروپا دچار اختلال میشود، آن هم در شرایطی که این قاره در تلاش است آسیبهایی را که از جنگ اوکراین دیده است ترمیم کند.
جمهوری اسلامی علاوه بر پهپاد، طرحهای پهپادهایش را نیز در اختیار روسیه قرار داده است. این طرحها به روسیه امکان داده است تا تولید انبوه پهپاد را آغاز کند و در نظر دارد تاسیسات انرژی اوکراین را هدف حملات بیشتر قرار دهد.
این موضوع میتواند در ادامه جنگ روسیه و اوکراین و اختلال بیشتر در زنجیره تامین نفت روسیهـاتحادیه اروپا نقش کلیدی داشته باشد. گرچه در پی آغاز جنگ اوکراین، اتحادیه اروپا واردات نفت از روسیه را بهشدت کاهش داده است، این کشور در مارس ۲۰۲۳ همچنان تامینکننده حدود ۱.۴ میلیون تن نفت خام اروپا بود.
بنا بر اعلام آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا، جمهوری اسلامی تا اوت ۲۰۲۲، بیش از ۱۷۰۰ پهپاد مهاجر و شاهد به روسیه صادر کرده بود. علاوه بر این، تا اوایل سال ۲۰۲۳، قرار بود ۶۰۰۰ پهپاد طراحی ایران نیز در روسیه ساخته شود.