نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، دو روز پس از اینکه نخست‌وزیر بریتانیا «توافق ترامپ» را روی میز گذاشت، ابعاد آن را برای تهران روشن‌تر کرد.

به گفته برایان هوک، توافق جدید شامل انجام نشدن عملیات غنی‌سازی در ایران است و مواردی مانند فعالیت‌های موشکی، ماجراجویی‌های منطقه‌ای و گروگانگیری‌ را در بر می‌گیرد.

او از تصویب این توافق در کنگره آمریکا نیز به عنوان ضمانت اجرای آن سخن گفته است.

آنچه که هوک گفت، در واقع پاسخی به اظهارات مقامات تهران در واکنش به طرح موضوع «توافق ترامپ» از سوی بوریس جانسون است.

هیچ یک از مقامات اعلام نکردند که به طور کلی با این طرح مخالف هستند. حسن روحانی، رئیس‌جمهور و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به موضوع بدعهدی آمریکا و دونالد ترامپ اشاره کردند. حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در بریتانیا هم گفت که ابعاد این توافق برای تهران روشن نیست.

اکنون برایان هوک در گفتگویی با تلویزیون اورینت، سرفصل‌های این توافق را برای مقامات تهران شرح داده است.

البته آنچه هوک به آن اشاره کرده، سال گذشته در قالب سرفصل‌های ۱۲گانه مذاکره از سوی مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا مطرح شده بود. پومپئو پس از خروج آمریکا از برجام به بهانه سازگار نبودن فعالیت‌های موشکی بالستیک ایران با روح این توافق گفت که ایالات‌متحده آماده است در زمینه موضوعات گسترده‌تر با ایران توافق کند.

فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی، اقدامات منطقه‌ای جمهوری اسلامی، حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی، زندانیان آمریکایی در ایران از جمله موضوعاتی بودند که پومپئو به آن اشاره کرد.

اما نکته قابل توجهی که در اظهارات روز گذشته برایان هوک به چشم می‌خورد، تصویب توافق جدید در کنگره و تاکید هوک بر ضمانت قانونی آن است. نکته‌ای مهم که قبلا در مورد برجام وجود نداشت و بسیاری از صاحب‌نظران آن را یکی از نقطه ضعف‌های مهم برجام برشمردند.

غنی‌سازی صفر و فعالیت‌های موشکی از موضوعات دشوار در مذاکره با جمهوری اسلامی به شمار می‌روند.

هر دو این موضوعات در جریان مذاکره‌های هسته‌ای این گفتگوها را تا آستانه شکست پیش برد. در آن زمان رهبر جمهوری اسلامی بر انجام غنی‌سازی در خاک ایران تاکید داشت و فعالیت‌های موشکی را خط قرمز عنوان کرده بود. در نهایت تیم مذاکره دولت باراک اوباما برای تسریع روند دستیابی به توافق موضوع فعالیت‌های موشکی را از روی میز کنار گذاشت و با غنی‌سازی محدود در ایران موافقت کرد؛ به این امید مذاکره بر سر فعالیت‌های موشکی پس از توافق هسته‌ای انجام شود.

هوک که قبلا هم در مصاحبه با ایندیپندنت فارسی به موضوع «غنی‌سازی صفر» در ایران اشاره کرده بود. اکنون هر دو موضوع دشوار را دوباره پیش روی ایران قرار داده است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از زمان ورود به کاخ سفید بارها اعلام کرد آماده توافقی فراگیر و جامع با تهران است. اما رهبر جمهوری اسلامی همواره بر استراتژی نه جنگ، نه مذاکره تاکید کرد.

پس از سه سال، در حالی که اروپا با دونالد ترامپ همراه شده و مکانیسم حل اختلاف برجام با چشم‌انداز بازگشت همه تحریم‌های شورای امنیت را کلید زده، «توافق ترامپ» در مقابل تهران قرار دارد.