در پی هر نا آرامی و تنش در خاورمیانه، پهنه خلیج فارس که ایران را با کشورهای عربی خلیج پیوند می‌دهد، به میدان رقابت و زور آزمایی تبدیل می‌شود. در چند دهه اخیر که منطقه شاهد اختلافات و درگیری‌ها بوده است، این گستره آبی به ویژه تنگه‌ی استراتژیک هرمز، همواره در تهدید قرار داشته و فضای آشفته سیاسی حاکم، حرکت کشتی رانی بین‌المللی را در این گذرگاه مهم پیوسته با خطر روبرو کرده است.
البته عمده‌ترین عامل آسیب پذیری خلیج، اهمیت سیاسی تجاری این آبراه بزرگ است که نقش گسترده و تأثیر گذاری عمیق در تحولات منطقه و جهان دارد. تنگه‌ی هرمز از دیرباز به دلیل آنکه تنها راه ورود به خلیج فارس و تنها راه دسترسی دریایی به کشورهای منطقه بوده، از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. اما کشف ذخایر نفتی بزرگ در کشورهای منطقه، که این مسیر دریایی را به یکی از عمده‌ترین منابع تأمین کننده انرژی در جهان تبدیل کرد، ارزش و اهمیت این گذرگاه دریایی را به میران بسیار بالایی افزایش داد.
بر اساس آمارها، حدود ۸۸ درصد نفت عربستان سعودی، ۹۰ درصد نفت ایران، ۹۸ درصد نفت عراق، ۹۹ درصد نفت امارات متحده عربی و تمام نفت کشورهای کویت و قطر از تنگه‌ی هرمز به خارج صادر می‌شود. علاوه بر نفت، دست‌کم حدود ۵۰ درصد تبادلات تجاری کشورهای منطقه با جهان نیز از راه همین تنگه صورت می‌گیرد، مسئله‌ای که اهمیت حیاتی این منطقه را نشان می‌دهد.
کشورهای حوزه خلیج همواره در تلاش برای حفظ آرامش و امنیت این گذرگاه دریایی مهم هستند، زیرا بروز هر گونه ناآرامی در آب‌های خلیج، نه تنها کشورهای این حوزه را تهدید کرده بلکه اقتصاد جهانی را هم با چالش روبرو می‌کند.
در چند هفته اخیر و پس از اوج‌گیری تنش‌ها میان ایران و ایالات متحده، کلیه کشورهای منطقه، از وقوع درگیری‌های احتمالی نظامی در آب‌های خلیج ابراز نگرانی می‌کردند. البته این نگرانی بی‌جا نبود زیرا بامداد روز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت، وزارت امور خارجه امارات متحده عربی اعلام کرد که چهار کشتی باری در آب‌های امارات هدف حمله و عملیات خرابکارانه قرار گرفتند.
با توجه به اهمیت فوق العاده خلیج، تردیدی نیست که این خبر برای کشورهای منطقه عملا نگران کننده بوده است. پس از انتشار خبر حمله به کشتی‌های نفت‌کش در آب‌های خلیج، کشورهای منطقه واکنش شدیدی در قبال این نا آرامی نشان دادند. وزارت امور خارجه امارات متحده عربی با صدور اعلامیه‌ای، وقوع این حادثه را به شدت تقبیح و نکوهش کرده و اظهار داشت هرگونه تلاش برای به خطر انداختن حرکت کشتی‌رانی و ملوانان در خلیج، پی‌آمدهای بی‌نهایت خطرناکی خواهد داشت. همچنین، دولت امارات متحده عربی در اعلامیه دیگری، شایعات مبنی بر وقوع چند انفجار و آتش سوزی در بندر فجیره را تکذیب کرده و آن را عاری از حقیقت دانست.
تحلیل‌ها و دیدگاه‌هایی که در رسانه‌های عربی منتشر شده است، بر ضرورت حفظ امنیت آب‌های خلیج تأکید داشته و عواقب عملیات خرابکارانه اخیر را تهدید بزرگی برای جریان کشتی‌رانی بین‌المللی تلقی کرده است. مقاله‌های سردبیری و دیدگاه‌های منتشر شده در روزنامه‌های عربی در دو روز اخیر، به بررسی تهدیدها در آب‌های خلیج پرداخته و حادثه خرابکارانه اخیر را اقدام پر مخاطره دانسته که اقتصاد منطقه و جهان را با چالش و دشواری روبرو می‌کند. شماری از کارشناسان سیاسی و اقتصادی کشورهای عربی خلیج، ضمن اشاره به افزایش تهدیدها در آب‌های خلیج، خواهان تشدید قوانین بین‌المللی در زمینه حفظ آبراه‌ها شدند. دولت امارات متحده عربی، بررسی و تحقیقات ویژه‌ای را به منظور یافتن سر نخ حقایق حادثه اخیر، روی دست گرفته است تا عاملان این حمله خرابکارانه را شناسایی کند.
عربستان سعودی که دو نفت‌کش آن در این حادثه، آسیب دیده است، این حمله را به شدت نکوهش کرده و گفته است این اقدام خرابکارانه، حرکت کشتی‌رانی بین‌المللی را با تهدید روبرو کرده و تأثیر منفی بر اقتصاد جهانی دارد. کویت، بحرین، مصر، شورای همکاری خلیج و اتحادیه عرب نیز این اقدام را به شدت نکوهش کرده و آن را آسیب بزرگی به کشورهای منطقه و اقتصاد جهان، دانستند.
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز نسبت به این حادثه ابراز تاسف کرده و در اعلامیه‌ای خواستار روشن شد ابعاد دقیق این حادثه شده است.
با آن که ابعاد دقیق این حادثه تا کنون روشن نیست، اما بسیاری از آگاهان امور در کشورهای عربی، نقش ایران را در این حادثه غیر محتمل نمی‌دانند. دخالت‌های روز افزون ایران در عراق، سوریه، لبنان و یمن می‌تواند دلیل موجهی برای اعراب باشد تا رویداد حمله به کشتی‌ها را به ایران نسبت دهند. مقامات ایران در موارد بسیاری هشدار می‌دادند که اگر فشارها علیه صدور نفت ایران افزایش یابد، کشورهای دیگر نیز موفق به صدور نفت از این آبراه نخواهند شد. این خود، برهان قاطعی برای کشورهای عربی خلیج است تا هر نا آرامی و بحران در آب‌های خلیج را از جانب ایران بدانند.
البته همسایگی با ایران و نزدیکی با محور تنش‌ها میان ایران و ایالات متحده، کشورهای عربی خلیج را همواره وادار به خویشتن‌داری بیشتر در قبال تحولات منطقه می‌کند، از این رو، واکنش این کشورها در برابر حادثه اخیر حمله به کشتی‌ها نیز در کمال تدبیر دور اندیشی بود. در عین حال، امارات متحده عربی و سایر کشورهای عربی خلیج (به استثنای قطر) تلاش دارند هماهنگی‌ها و اقدامات فوق‌العاده را برای تأمین امنیت کشتی‌رانی در آب‌های خلیج اتخاذ کنند.
