همزمان با انتشار گزارش مفصل نیویورک تایمز در مورد طرح نظامی پیشنهادی پنتاگون برای مقابله با ایران، یک مقام آمریکایی مدعی شد، برآوردهای اولیه تیم آمریکایی حاضر در تحقیقات درباره انفجارها در چهار نفتکش در بندر فجیره، حاکی از نقش ایران یا گروههای نیابتی تحت حمایتاش در این حملههاست. ساعاتی پس از این گزارش، تلویزیون المسیره وابسته به حوثیهای یمن، ویدئویی از حمله هفت پهپاد متعلق به این گروه به اهدافی در عربستان منتشر کرد و رویترز نوشت هنوز روشن نیست این گروه تحت حمایت ایران مسئولیت انفجار نفتکشها را نیز بر عهده میگیرد یا خیر.
این در حالی است که ایالات متحده پیش از این به طور روشن در مورد هرگونه اقدام تحریک آمیز ایران یا گروههای تحت حمایتاش علیه منافع آمریکا یا متحداناش هشدار داده بود. همچنین دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در پاسخ به پرسشی درباره نقش ایران در عملیات خرابکارانه در فجیره گفت: :«درباره ایران چیزهایی شنیدهام. باید ببینیم چه پیش میآید. اگر آنها کاری انجام دهند، اشتباه بزرگی خواهد بود.»
بامداد یکشنبه رسانههای اصولگرای ایران به نقل از شبکه خبری المیادین گزارشی از انفجارهای متعدد در ۷ تا ۱۰ کشتی در بندر فجیره منتشر کردند. ساعاتی بعد وزارت امور خارجه امارات متحده عربی وقوع 4 انفجار را تأیید کرد. تا صبح دوشنبه روشن شد دو نفتکش سانحه دیده متعلق به عربستان سعودی، یک نفتکش متعلق به نروژ و دیگری در مالکیت امارات متحده عربی بوده است. تندروهای داخل ایران در واکنش اولیه به این خبر از دچار شدن عربستان و امارات به تیر غیب و مجاهدت برادران در جبهه مقاومت اشاره کردند، اما وزارت امور خارجه ایران ضمن محکوم کردن این انفجارها، خواستار روشن شدن ابعاد آن شد. از سوی دیگر برخی رسانههای اصلاحطلب انگشت اتهام را به سوی گروههای مزدور و کشورهای ثالث نشانه رفتند. بهروز نعمتی،سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز گفت:«حادثه فجیره ناشی از شیطنت اسرائیلیها است.» همچنین محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که در هند به سر میبرد، ابراز نگرانی کرد برخی با اقدامات و خرابکاریهای مشکوک به دنبال دامن زدن به تنشها در منطقه هستند.
اما مقام آمریکایی که به شرط فاش نشدن نام خود با آسوشیتدپرس گفت و گو کرد، ادعا میکند ایران از مواد منفجره برای ایجاد حفرههایی در چهار نفتکش شناور در آبهای امارات استفاده کرده است. هرچند نتیجه تحقیقات در مورد وقوع انفجار در نفتکشها به طور قطعی اعلام نشده و بررسیها در این زمینه ادامه دارد، تأیید نقش مستقیم یا غیر مستقیم جمهوری اسلامی یا طراحی نقشی جعلی برای ایران در این موضوع به معنی ظاهر شدن بعد جدیدی در روند رویارویی تهران و واشینگتن خواهد بود. بُعدی که جنگ طلبان برای پیشبرد استراتژی خود و یارگیری در عرصه بین المللی به آن نیاز دارند.
یادآوری جنگ عراق برای ایران
این در حالی است که گفته میشود وزیر دفاع آمریکا در جلسه پنجشنبه گذشته خود با مشاوران عالی امنیت ملی ترامپ آنها را در جریان طرح نظامی بهروز شدهای قرار داد که چشم انداز اعزام ۱۲۰ هزار نیروی آمریکایی به خاورمیانه را به تصویر میکشد. تعدادی مشابه سربازان حاضر در خاورمیانه در زمان حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ که ناخودآگاه دوران قبل از حمله به این کشور را در ذهن تداعی میکند. پاتریک شاناهان هدف از اعزام این نیروها را مقابله با حمله احتمالی ایران به منافع آمریکا یا شدت گرفتن عملیات مربوط به توسعه فعالیتهای هستهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی اعلام کرده است.
این در شرایطی است که هم اکنون ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن در مسیر آبهای خلیج فارس است، چهار بمب افکن بی-۵۲ در قطر مستقر شدهاند، یک ناو دیگر و موشکهای پتریوت نیز به منطقه اعزام میشوند و کارشناسان بیش از هر زمان دیگری در مورد برخورد اتفاقی نیروهای تحت حمایت ایران با منافع آمریکا و شعله ور شدن آتشی غیر قابل کنترل، هشدار میدهند.
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی مینویسد، این طرحها به سفارش تندروهای تحت رهبری جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ آماده شده اند و نشان دهنده عمق نفوذ او در دولت است. از آوریل ۲۰۱۸ که بولتون سمت مشاور امنیت ملی آمریکا را بر عهده گرفت، سیاست دولت ترامپ در ایزوله کردن و اعمال فشار بر ایران را تقویت کرده است. سابقه مخالفت او با رهبران ایران به روزهای حضور او در دولت جورج بوش باز میگردد. در سالهای بعد از آن نیز بولتون به عنوان یک شهروند آمریکایی خواستار حمله نظامی به ایران و تغییر رژیم شد. او در سال گذشته نیز از پنتاگون خواسته بود طرحی راهبردی در مورد ایران تهیه کند.
مقامات مطلع در این زمینه میگویند، البته این طرحها پیشنهاد حمله زمینی به ایران را مطرح نمیکنند، زیرا در این صورت به نیروی بسیار بیشتری نیاز خواهد بود. البته روشن نیست با توجه به دیدگاه رئیس جمهور آمریکا در مورد لزوم خارج کردن نیروهای آمریکایی از منطقه، اعزام دهها هزار نیروی دیگر با در نظر گرفتن در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری، تا چه اندازه واقع گرایانه است. برخی کارشناسان نظامی بر این باورند دستور کاهش شمار نیروهای آمریکایی در سوریه در ماه دسامبر و کاهش حضور نیروی دریایی ایالات متحده در منطقه این تصور را در ذهن مقامات تهران ایجاد کرده بود که آمریکا تمایلی به جنگ ندارد.
این روزنامه آمریکایی در ادامه با اشاره به اختلاف نظرها در دولت آمریکا بر سر نحوه برخورد با مساله ایران به نقل از برخی مقامات مینویسد، هرچند این طرحها در مراحل مقدماتی قرار دارند و تکمیل آنها به هفتهها یا شاید ماهها زمان نیاز دارد، بررسی آنها نشان دهنده خطرناک شدن تهدید ایران است. تهدیدی که گفته میشود مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا را بر آن داشت تا در سفر سرزده به بروکسل همتایان اروپایی را در جریان جزئیات آن قرار دهد. گروهی دیگر نیز میگویند، این طرحها روی میز قرار میگیرند تا به عنوان یک تاکتیک برای ترساندن ایران در مورد ماجراجوییهای جدید مورد استفاده قرار گیرند.
تلاش برای جلب نظر اروپا
نشست امنیتی بررسی طرحهای پنتاگون برای مقابله با ایران چند روز پس از آن برگزار شد که دولت ترامپ بدون ارائه شواهدی اعلام کرد، ایران در حال سر و سامان دادن به گروههای نیابتی در عراق و سوریه برای حمله به نیروهای آمریکایی است. به طور همزمان، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به عراق، روسیه و انگلیس سفر کرد تا آنها در در جریان جزئیات برآوردهای اطلاعاتی آمریکا از تحرکهای ایران قرار دهد. او روز دوشنبه دوباره رهسپار اروپا شد تا با شرکت در نشست وزیران امور خارجه اروپا در بروکسل آنها را از یافتههای جدید کشورش در مورد ایران آگاه کند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دیگر وزیران اروپایی پس از این نشست از اهمیت پایبندی به برجام و نگرانیهای خود در مورد افزایش تنشها در منطقه و ریسک درگیری اتفاقی بین ایران و آمریکا سخن گفتند. برخی گزارشها حاکی از آن است که اروپا و آمریکا در حال حاضر در مورد تهدیدهای ناشی از تحرکهای منطقه ایران و برنامههای موشکی این کشور اتفاق نظر دارند، اما بروکسل هنوز باور ندارد که مرگ برجام به نفع طرفین خواهد بود.