هیئتی از قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، روز شنبه ۳۰ دی‌ماه، با هدف «انتقال تجربیات قضایی جمهوری اسلامی ایران به طالبان، انتقال محکومین و استرداد مجرمان» به کابل سفر کرد و با مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه رژیم طالبان، ملاقات کرد.

خبرگزاری فارس، رسانه نزدیک به سپاه پاسداران در گزارشی نوشت که این هیئت قرار است درباره موضوعات مختلفی از جمله «مقابله با تروریسم و گروه‌های تکفیری و تشکیل کمیته مشترک قضایی»، با مقام‌های طالبان گفت‌وگو کنند.

کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه جمهوری اسلامی که در راس این هیئت به کابل سفر کرده است، در ملاقات با وزیر خارجه طالبان، در مورد «ایجاد کارشیوه‌های جایگزین برای افغان‌های محکوم به اعدام در ایران» نیز صحبت کرد. 

این هیئت همچنین قرار است با مقام‌های نهادهای قضایی رژیم طالبان دیدار و در مورد تبادل تجارب قوه قضائیه جمهوری اسلامی با طالبان گفت‌وگو کنند.

وزارت خارجه رژیم طالبان در اطلاعیه‌ای که در مورد سفر این هیئت به کابل و ملاقات با مولوی امیرخان متقی منتشر کرد، نوشت که متقی از غریب‌آبادی و هیئت همراش بابت میزبانی دولت جمهوری اسلامی ایران از مهاجران افغان سپاسگزاری و تاکید کرد که باید همکاری در زمینه‌های مختلف توسعه یابد. بر اساس اطلاعیه وزارت خارجه رژیم طالبان، متقی از هیئت ایرانی خواست «زمینه دسترسی و دیدار با زندانیان افغان در ایران، برای هیئت‌های سیاسی و کنسولی طالبان» فراهم شود.

وزارت خارجه طالبان به نقل از کاظم غریب‌آبادی نوشت که این مقام جمهوری اسلامی ایران برقراری امنیت در افغانستان را ستایش کرد و گفت: «ما متوجه شدیم که حکومت افغانستان [طالبان] در حال پیشبرد سیاست مبارزه قاطع با مواد مخدر است.»

ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، در آوریل ۲۰۲۲، فرمانی در مورد ممنوعیت کشت، قاچاق و استفاده از مواد مخدر صادر کرد. پس از صدور این فرمان، بهای مواد مخدر در افغانستان و کشورهای منطقه افزایش یافت. به‌دنبال این فرمان، سازمان ملل متحد گزارش داد که میزان کشت مواد مخدر در افغانستان کاهش یافته، اما برخلاف ادعای طالبان به صفر نرسیده است.

در همین حال، در مطالب منتشرشده از طرف رسانه‌های داخلی ایران، از انتقال تجارب قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران به طالبان نیز یاد شده است که هنوز جزئیات بیشتری در مورد این مسئله در دست نیست. پیش از این، مولوی امیرخان متقی، از شمار افرادی که در ایران اعدام می‌شوند با کنایه یاد کرده بود که با واکنش مقام‌های جمهوری اسلامی ایران مواجه شد. متقی در اوایل شهریور، در پاسخ به سخنان مقام‌های جمهوری اسلامی در مورد ضرورت شکل‌گیری دولت فراگیر در افغانستان، گفت: «شما که همیشه به ما حکومت فراگیر را توصیه و یادآوری می‌کنید،‌ آیا در کشور خود حکومت فراگیر دارید؟ آیا شما حقوق شهروندانتان را می‌دهید؟ در زندان‌های ما به آن تعداد که شما اعدام می‌کنید، زندانی وجود ندارد».

هرچند رهبر طالبان در آبان ۱۴۰۱، دستور اجرای «حد و قصاص» را داد و به قاضی‌های این گروه گفت در صدور حکم اعدام تردید نکنند، اما طی دو سال و چهار ماه سلطه این گروه بر افغانستان، فقط دو مورد اعدام در ملاءعام صورت گرفته است.

عبدالمالک حقانی، معاون دادگاه عالی طالبان، اردیبهشت امسال خبر داد که ده‌ها حکم اعدام، سنگسار و آوار کردن دیوار روی محکومان صادر شده است که منتظر تایید ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر این گروه، است.

پیش از این نیز، هیئت‌های نهادهای قضایی طالبان به ایران سفر کرده‌ بودند، اما این نخستین‌بار است که از تبادل تجارب میان دو طرف سخن گفته می‌شود. رژیم جمهوری اسلامی و طالبان به نقض گسترده حقوق بشر و اعمال خشونت علیه زنان متهم‌اند و هر دو رژیم مجازت اعدام را برای محکومان اعمال می‌کنند.