ریزش مو به عوامل متعددی بستگی دارد. عوامل ژنتیکی، عارضه یا بیماری خاص، تغییرات هورمونی، داروها و استرس از جمله عواملی‌اند که ریزش مو را سبب می‌شوند. ریزش مو که در تعریف پزشکی «آلوپسی» نامیده می‌شود، اگرچه اغلب با الگوی طاسی مردانه نمایان می‌شود،‌ اما مختص مردان نیست و زنان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گزارش وری‌ول هلت، روند ریزش مو را نمی‌توان معکوس یا جبران کرد اما پی بردن به ریشه اصلی این معضل در کنترل ریزش مو بسیار مهم است.

دلیل ریزش مو در زنان چیست؟

از دست دادن فولیکول مو (ساختار پوستی و بافتی در پوست سر) بخشی طبیعی در چرخه رشد مو به شمار می‌رود. فولیکول‌های مو در مرحله نهایی رشد کامل خود که مرحله «تلوژن» نام دارد، تا سه ماه غیرفعال‌اند و با شروع رشد موهای جدید، شروع به ریزش می‌کنند.

ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که عملکرد این چرخه مختل و رشد مجدد فولیکول‌های مو متوقف شود. در زنان، طیف وسیعی از عوامل سلامت و بهداشت، موجب این اتفاق می‌شوند.

نازک شدن و طاسی مو اگرچه متفاوت به نظر می‌رسند، اما هر دو اشکال مختلف ریزش مو محسوب می‌شوند که در درجات مختلف رخ می‌دهند و می‌تواند به سرعت یا به کندی پیش برود.

دلایل ریزش مو

شایع‌ترین علت در ریزش موی مردان و زنان، طاسی با الگوی ژنتیکی یا همان آلوپسی آندروژنتیک است که پس از دوران بلوغ آغاز می‌شود. در زنان این دلیل ژنتیکی به نازک شدن موهای بالای سر منجر می‌شود.

مدل یا آرایش موها

برخی از مدل موها بر فولیکول‌های مو فشار وارد می‌کنند و نوعی ریزش موی کششی را به وجود می‌آورند. مدل‌ موهایی مانند بافت آفریقایی یا دم اسبی از جمله این موارد است. با گذر زمان ریزش موی ناشی از کشیدن موها می‌تواند ریزش دائمی را در پی داشته باشد.

محصولات مو

برخی محصولات زیبایی و مراقبتی که برای مو اعمال می‌شوند می‌توانند آسیب دائمی به مو وارد کنند. زنان ریزش مو ناشی از محصولات مراقبت مو را بیشتر از مردان تجربه می‌کنند.

روش‌های زیبایی و درمانی برای موها مانند فر کردن مو با مواد شیمیایی، دکلره کردن، شیوه‌های درمانی آرامش‌بخش برای مو‌ها، رنگ‌ کردن یا فر کردن موها موجب ریزش مو می‌شوند.

کمبود مواد مغذی

محققان کمبود مواد مغذی مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی را یکی از عوامل ریزش مو برمی‌شمرند. کمبود آهن در بدن (کم‌خونی) که عارضه‌ای رایج در بین زنان است ریزش مو را در پی خواهد داشت. علاوه بر این محققان بر کمبود سلنیوم، روی (زینک)، ویتامین ب ۱۲، ریبوفلاوین و ویتامین دی در ریزش مو تاکید می‌کنند.

افزایش سن

تغییرات هورمونی ناشی از افزایش سن باعث ریزش مو می‌شود. ریزش مو ژنتیکی (آلوپسی آندروژنتیک) در زنان در طول سال‌های باروری و دیرتر از مردان آغاز می‌شود.

۱۲ درصد زنان در ۲۹ سالگی با نشانه‌های ریزش مو ژنتیکی مواجه می‌شوند، اما علائم ریزش مو در نیمی از زنان در سن ۷۹ سالگی مشاهده می‌شود.

تغییرات هورمونی

تغییرات سطح استروژن به بدن شوک وارد می‌کند و به ترشح تلوژن منجر می‌شود. این نوع ریزش مو احتمالا از داروها یا تغییرات در وضعیت سلامت ناشی می‌شود. بارداری، درمان با هورمون‌های جایگزین، قرص‌های ضدبارداری و رژیم‌های غذایی شدید از جمله این مواردند.

استرس

استرس حاد هم باعث ترشح تلوژن می‌شود. این مشکل در زنان، با شوک فیزیکی زایمان، ناراحتی عاطفی، بیماری روانی، جراحی یا بیماری‌های خاص به وجود می‌آید.

یائسگی

زمانی که چرخه عادت ماهیانه در زنان متوقف می‌شود، دوران یائسگی آغاز می‌شود. بر این اساس، تغییراتی در سطح هورمون‌های استروژن و تستوسترون به وجود می‌آید که در تنظیم چرخه مو نقش دارند. این نوسانات هورمونی در زنان ۴۵ تا ۵۵ ساله، ریزش مو را در پی خواهد داشت.

کاهش وزن سریع

کاهش وزن و رژیم‌های ناگهانی هم یکی از عوامل موثر در ریزش مو به شمار می‌رود. در مردان و زنان در پی کاهش وزن شدید ناشی از عمل جراحی‌های چاقی ماننده عمل کوچک‌کردن معده، ریزش مو رخ می‌دهد.

شیمی‌درمانی و داروها

از دیگرعوامل ریزش مو سریع (آناژن افلوویوم) می‌توان به شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای سرطان یا برخی داروها اشاره کرد.

این ریزش مو، که کل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، دو تا سه هفته پس از درمان شروع می‌شود. موهای اغلب افراد پس از اتمام دوران درمان مجددا رشد خواهد کرد.

علاوه بر این مصرف بیش از حد ویتامین آ و برخی داروها به ریزش سریع موها منجر خواهد شد.

بیماری‌های خودایمنی

طاسی منطقه‌ای یا ریزش مو سکه‌ای (آلوپسی آره آتا) زمانی در مردان و زنان ظاهر می‌شود که سیستم ایمنی به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می‌کند. این اختلال خود‌ایمنی معمولا باعث ایجاد لکه‌های طاس گرد می‌شود.

در زنان عوامل دیگری مانند تومورهای تخمدان، کم‌کاری تیروئید، یا اختلال روانی کندن و کشیدن موها می‌تواند ریزش مو را در پی داشته باشد.

چه چیزی باعث ریزش مو در مردان می‌شود؟

در مردان، ریزش مو اغلب به‌دلیل واکنش به هورمون تولید مثل مردان، تستوسترون، ایجاد می‌شود. عوامل بسیاری بر این سطوح تاثیر می‌گذارند. علاوه بر این، سایر بیماری‌ها یا شرایط هم به انواع ریزش مو منجر می‌شود.

ژنتیک

همانند زنان بیشترین ریزش مو در مردان هم از ریزش مو ژنتیکی (آلوپسی آندروژنتیک) ناشی می‌شود که الگوی ریزش مو مردان است. این نوع ریزش مو ژنتیکی از والدین به فرزند می‌رسد و به تدریج پیشرفت می‌کند و معمولا خط مو، شقیقه‌ها یا بالای سر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

تا ۵۰ درصد از مردان بزرگسال با این نوع ریزش مو تا سن ۵۰ سالگی، مواجه می‌شوند.

افزایش سن

مانند زنان، ریزش مو در مردان نیز می‌تواند به‌دلیل افزایش سن نتیجه طبیعی تغییرات بدن باشد. کارشناسان مراقبت‌های بهداشتی از ریزش موی مرتبط با افزایش سن به‌عنوان «ریزش موی سالخورده» (آلوپسی سالخورده) یاد می‌کنند که با ریزش موی مردانه متفاوت است.

محققان در این وضعیت، کاهش خفیف فولیکول مو را مشاهده کرده‌اند که به نازک‌تر شدن تارهای مو منجر می‌شود.

شیمی‌درمانی و داروها

مردان هم مانند زنان تحت تاثیر شیمی‌درمانی و پرتو‌درمانی ناشی از سرطان یا برخی داروها با ریزش شدید مو مواجه می‌شوند که البته ریزش مو پس از اتمام دوره درمان قابل بازگشت است.

واکنش‌های مربوط به استرس

عفونت‌ها، رویدادهای ناراحت‌کننده، تب بالا و مشکلات مربوط به سلامت روان هم به ریزش موی ناشی از استرس در مردان و زنان کمک می‌کند.

کاهش وزن سریع به‌دلیل جراحی مربوط به چاقی یا بیماری هم ریزش مو را در پی خواهد داشت که اغلب بازگشت‌پذیر است.

تغذیه

تغذیه در مردان هم مانند زنان عامل بسیاری مهمی به شمار می‌رود. کمبود روی (زینک)، نیاسین و پروتئین و دریافت بیش از حد ویتامین‌های آ و ای، با الگوی طاسی مردانه و سایر انواع ریزش مو مرتبط است.

آیا می‌توان ریزش مو را پس از شروع شدن آن متوقف کرد؟

در برخی از انواع ریزش مو، مانند ریزش مو ٓژنتیکی، تغییرات مو دائمی است. اما می‌توانید برای کند‌ کردن روند آن اقدام‌هایی را انجام دهید. در این مورد بهتر است با متخصص و کارشناس مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید تا از درمان لازم بهره‌مند شوید. زیرا ریزش مو با توجه به ریشه اصلی آن درمان‌پذیر یا غیرقابل درمان‌ است.