با گذشت پنج روز از برگزاری انتخابات سراسری پاکستان و اعلام نتایج آن، هنوز مردم این کشور نمی‌دانند که کدام حزب دولت آینده را تشکیل می‌دهد و نخست‌وزیر بعدی آن‌ها چه کسی خواهد بود. 

هواداران حزب تحریک انصاف پاکستان به رهبری عمران‌خان، نخست‌وزیر پیشین، با ادعای تقلب به خیابان آمده‌اند و تجمعات اعتراضی آن‌ها هر روز گسترده‌تر می‌شود.  

 نامزدهای مستقل و حامیان حزب تحریک انصاف پاکستان نیز همراه با تجمع‌ و تظاهرات مقابل دفترهای کمیسیون مستقل انتخابات پاکستان در سراسر کشور، سیلی از شکایت‌ و شواهدی از تقلب‌های انتخاباتی به دادگاه ارائه کرده‌اند. 

قانون اساسی پاکستان حکم می‌کند که احزاب سیاسی باید تا سه هفته پس از انتخابات (۲۹ فوریه) دولت تشکیل دهند. مجلس شورای ملی پاکستان در مجموع ۳۳۶ کرسی دارد که از این تعداد ۲۶۶ کرسی با رای مستقیم مردم به نامزدهای مستقل یا احزاب تعلق می‌گیرد و از ۷۰ کرسی دیگر، ۶۰ کرسی برای انتخاب نمایندگان زن، و ۱۰ کرسی هم به غیرمسلمانان اختصاص یافته است. این کرسی‌ها با توجه به قدرت و محبوبیت هر یک از احزاب در جامعه، به جناح آنان در مجلس اختصاص می‌یابد.

به‌رغم محکوم و زندانی شدن عمران خان، نخست‌وزیر سابق پاکستان، و وضع محدودیت‌هایی بر فعالیت اعضا و نامزدهای حزب تحریک انصاف، نامزدهای این حزب بیشترین کرسی‌ها را در انتخابات اخیر مجلس به‌دست آوردند و همه را شگفت‌زده کردند. اما هیچ حزبی نتوانسته است به حدود ۱۶۹ کرسی لازم برای تشکیل دولت دست یابد. 

حزب مسلم لیگ شاخه نواز به رهبری نواز شریف، نخست‌وزیر اسبق، با ۷۵ کرسی در جایگاه دوم قرار گرفت. به نظر می‌رسید که او از حمایت ارتش قدرتمند پاکستان برخوردار است و انتظار می‌رفت که پنج سال پس از آنکه پاکستان را با شرمندگی ترک کرد، به پیروزی برسد.

حزب مردم پاکستان (پی‌پی‌پی) به رهبری بلاول بوتو زرداری نیز با ۵۴ کرسی در جایگاه سوم قرار گرفته است. 

در این شرایط، از آنجا که بر اساس قانون اساسی پاکستان باید تا نزدیک به دو هفته دیگر دولت جدید تشکیل شود، شماری از احزاب مجبورند با هم ائتلاف کند. 

ائتلاف کدام احزاب امکان‌پذیر است؟ 

با توجه به بحران کنونی، سناریو محتملی که بیشتر تحلیلگران در پاکستان به آن باور دارند، ائتلاف حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف با حزب مردم پاکستان به رهبری بلاول بوتو و چند حزب کوچک دیگر است. 

حزب مسلم لیگ شاخه نواز و حزب مردم پاکستان، دو حزبی بودند که برای برکناری عمران خان از قدرت، در ۲۰۲۲ ائتلاف تشکیل دادند و دولت انتخابی آنان تا اوت گذشته حکومت کرد.

پس از انتخابات اخیر نیز این دو حزب بیانیه‌ای صادر کردند و گفتند که قصد دارند برای ایجاد ثبات سیاسی در کشور با یکدیگر همکاری کنند.

آرای این دو حزب به تنهایی به حد نصاب لازم نمی‌رسد و برای تشکیل دولت نیاز به جلب همکاری احزاب کوچک دیگر دارند، اما به هر روی این اقدام آنان احتمالا طرفداران عمران خان را بیشتر خشمگین خواهد کرد و بالقوه بر عملکرد مجلس و دولت آینده هم تاثیر خواهد گذاشت.

حزب مردم پاکستان به رهبری بلاول بوتو هنوز پاسخ نهایی برای پیوستن به حزب مسلم لیگ شاخه نواز نداده است و به باور برخی از تحلیلگران، ائتلاف آن با حزب تحریک انصاف پاکستان نیز محتمل است. 

شری رحمان، رهبر ارشد حزب مردم پاکستان، در پاسخ به پرسش خبرنگار بی‌بی‌سی اردو درباره احتمال همکاری با حزب تحریک انصاف، گفت که درهای حزب مردم پاکستان به روی همه نیروهای سیاسی باز است.

اما اعضای حزب تحریک انصاف پاکستان ایجاد هرنوع ائتلاف با احزاب دیگر را رد کرده و گفته‌اند که اگر نتوانند اکثریت لازم را برای تشکیل دولت به دست آورند، در صف مخالفان حکومت خواهند ایستاد. 

زلفی بخاری، مشاور رسانه‌ای عمران خان، به بی‌بی‌سی گفت: «اگر حزب تحریک انصاف نتواند اکثریت را در مجلس به دست آورد، به احتمال زیاد [به جای ائتلاف] در جناح اپوزیسیون قرار خواهد گرفت.»

این اظهارات، دقیقا بازتاب دیدگاه‌های قبلی عمران خان است. او در ۲۰۱۸ گفت که دولت ائتلافی ضعیف خواهد بود و کشور برای عبور از بحران‌هایی که با آن مواجه است، به دولتی قوی نیاز دارد. با این حال، او به ائتلاف با احزاب کوچک‌تر تن داد.

در مجموع، به نظر می‌رسد که حزب مسلم لیگ پاکستان شاخه نواز با همکاری چند حزب دیگر دولت ائتلافی تشکیل دهد و در عین حال، این احتمال نیز وجود دارد که نامزدهای مستقلی که با حمایت حزب تحریک انصاف پاکستان به مجلس راه‌یافته‌اند، به سایر احزاب بپیوندند.

حزب تحریک انصاف پاکستان هنوز در مورد ائتلاف نظر قطعی نداده است و بعید نیست که در مراحل نهایی، نظر این حزب تغییر کند و به جای نشستن در جایگاه اپوزیسیون، به ائتلاف با احزاب دیگر تن دهد.

تا بحران اعتراضات و ادعای تقلب در رای‌گیری فروکش نکند و احتمال هرگونه ائتلاف سه حزب اصلی پاکستان به نتیجه نهایی و قطعی نرسد، پرسش اساسی همچنان مطرح است: چه کسی نخست‌وزیر آینده پاکستان خواهد شد؟