شریفه (اسم مستعار)، افسر نیروهای ویژه ارتش پیشین افغانستان، تجربه ده سال حضور در صفوف نیروهای ویژه ارتش افغانستان دارد و در صدها عملیات ضدتروریسم شرکت کرده است. لباس نظامی و اسلحه او سال‌‌ها به او ابهت و قدرت بخشیده‌ است و او در طول خدمتش به‌عنوان افسر نظامی بارها با شجاعت تمام وارد پناهگاه‌های شورشیان شده است. اما او اکنون در خانه‌ای متروک در حومه شهر پیشاور پاکستان زندگی می‌کند و در هراس است که هر آن به‌دست عوامل طالبان بیفتد یا نیروهای امنیتی پاکستان او را از کشور اخراج کنند.

به‌مناسبت نهم اسفند، روز ملی سرباز در افغانستان، سراغ شریفه رفته‌ام تا درباره وضع زندگی‌ خودش و همکاران سابقش با او صحبت کنم. اما آنچه بیشتر از هر چیزی دیدم ترس عمیقی بود که سبب می‌شد این زن با تمام شجاعت و تجربه نظامیگری از صحبت با فردی بیگانه در مورد خودش یا دوستانش طفره برود و همه‌چیز را پشت دیوار سکوت پنهان کند.

شریفه فقط با اشاره‌هایی کوتاه به وضع زندگی‌اش گفت که حتی در کشور همسایه امنیت کامل ندارد، زیرا افسر نیروهای ویژه بوده است که همراه با نظامیان خارجی در عملیات‌ها شرکت کرده است. این طور که معلوم است، امثال شریفه در ایران و پاکستان نیز تحت تعقیب عوامل وابسته به طالبان‌اند.

شریفه گفت: «عفو عمومی [طالبان] دروغی بزرگ است. آن‌ها [طالبان] اگر زنان نظامی را پیدا کنند، به‌ویژه زنان نیروهای ویژه را که با خارجی‌ها کار کرده‌اند، کمتر از تجاوز و قتل کاری با آنان نمی‌کنند.»

تا اوت ۲۰۲۱، زمانی که دولت جمهوری در افغانستان سقوط کرد، بیش از شش هزار نظامی زن در صفوف و رده‌های گوناگون امنیتی و دفاعی افغانستان فعالیت می‌کردند. این زنان عضو نیروهای گوناگونی بودند- از پلیس گرفته تا نیروهای ویژه ارتش- و در مشاغل و وظایف گوناگونی مانند ایست‌های بازرسی، عملیات‌های شبانه ضدتروریسم، عملیات نجات، و امور اداری در دفاتر وزارتخانه‌های امنیتی خدمت می‌کردند.

Afgh_Army+.jpg

گروهی از زنان نظامی در اردوی آموزشی ارتش در کابل - ایندیپندنت فارسی

شریفه، این نظامی پیشین افغانستان، گفت که بیشتر نظامیانی که در دو سال گذشته از افغانستان فرار کرده‌اند در کشورهای ایران و پاکستان پناه گرفته‌اند، زیرا جای دیگری برای رفتن ندارند. به گفته او، زندگی‌ این زنان در افغانستان نیز زیر ذره‌بین طالبان است و هر آن احتمال دارد دستگیر یا ترور شوند.

او گفت که زنان نظامی سابق تلاش کرده‌اند از زیر حاکمیت طالبان فرار کنند، اما در دو کشور همسایه نیز زندگی آن‌ها در خطر است. او افزود: «اینجا در پاکستان هم تحت تعقیب هستم و هر از گاهی که تهدید می‌شوم، خانه‌ام را عوض می‌کنم. اما عوض کردن خانه در شرایط کنونی مهاجران در پاکستان کار آسانی نیست.»

آنچه این نگرانی را بیشتر می‌کند این است که پاکستان حیاط خلوت نیروهای طالبان شده است. طالبان در بیست سال گذشته به پاکستان رفت‌وآمد داشته‌اند و حتی خانواده‌های بسیاری از آنان در پاکستان زندگی می‌کنند. طالبان پیش از این نیز الهه دلاورزی، دانشجوی افغان را که وادار به ازدواج اجباری با یک مقام طالبان شده و سپس فرار کرده بود، از پاکستان ربودند و دوباره به کابل بردند.

مواردی از تلاش اعضای طالبان برای شکار نیروهای نظامی دولت پیشین در ایران نیز گزارش شده است. برخی از نظامیان پیشین افغانستان که در ایران سکونت دارند به ایندیپندنت فارسی گفتند که سفارت افغانستان در تهران و نیز کنسولگری آن کشور در مشهد، که هر دو در اختیار اعضای طالبان است، به پایگاه‌های طالبان برای پایش مهاجران افغان و نیروهای نظامی دولت پیشین تبدیل شده است. آن‌ها گفتند که طالبان از طریق این نمایندگی‌ها از بازگشت نظامیان پیشین افغانستان به آن کشور اطلاع می‌یابند و در اولین فرصت آنان را «شکار» می‌کنند.

این در حالی است که کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در یازدهم بهمن، در نشستی در مورد وضع نظامیان پیشین افغانستان، گفت که به‌رغم اعلام عفو عمومی رهبر طالبان، این نظامیان در معرض خطر بازداشت و شکنجه و قتل قرار دارند.

سنجر سهیل، صاحب‌امتیاز روزنامه هشت صبح در افغانستان، در این نشست شرکت کرد و شهادت داد. او گفت که گزارش تحقیقی این روزنامه در بهار سال ۲۰۲۲ از چگونگی قتل و شکنجه نظامیان پیشین در رژیم طالبان پرده برداشت. سهیل افزود: «در آن گزارش، که فقط شش ماه اول حاکمیت طالبان را پوشش می‌داد، ۴۹۰ مورد قتل و شکنجه سربازان و افسران سابق افغانستان مستند شد.»

ایندیپندنت فارسی نیز در گزارشی تحقیقی که در تیر ۱۴۰۱ منتشر شد از شکنجه و قتل نظامیان پیشین در زندان‌های رسمی و پنهان اعضای طالبان روایت کرد. بیشتر کسانی که در این گزارش صحبت از شکنجه شدید در زندان‌های طالبان کردند نظامیان پیشین بودند.

جبهه آزادی افغانستان، از جبهه‌های مسلح ضد طالبان که بیشتر اعضای آن از نظامیان پیشین‌اند، روز چهارشنبه ۹ اسفند ۱۴۰۲ در بیانیه‌ای از رفتار خشونت‌بار و انتقام‌جویانه طالبان با نظامیان پیشین سخن گفت. گفتنی است که روز ۹ اسفند در تقویم افغانستان «روز ملی سرباز» که از سال ۲۰۱۱ به این تقویم افزوده شده است.

در بیانیه این جبهه آمده است که در دو سال و شش ماه سلطه طالبان بر افغانستان، «نیروهای نظامی پیشین در سراسر کشور با بدترین انواع شکنجه، قتل، زندان، تبعید و کوچ اجباری، و تحقیر و تعذیب [اذیت و آزار] خانواده‌هایشان در رژیم طالبان مواجه بوده‌اند.»

این جبهه در فراخوانی از مردم افغانستان خواسته است که از امکانات و توانایی‌هایشان برای ایستادگی در برابر طالبان استفاده و از نظامیان پیشین حمایت کنند.