با شروع محاکمه رئیس جمهور ترامپ، جان رابرتز، قاضی ارشد دیوان عالی سوگندی که در ادامه میآید را برای تمام سناتورها ادا کرد: «من رسما سوگند میخورم (یا بسته به مورد، تایید میکنم) که درباره تمام امور مربوط به استیضاح دونالد جان ترامپ، که اکنون جاری است، عدالت بیطرفانهای بر اساس قانون اساسی و قوانین کشور روا خواهم داشتم، پس خداوندا کمکم کن.»
ادای این سوگند بیطرفی فقط یک سنت مجلس سنا نیست، بر اساس قانون اساسی انجام آن لازم است که در بند ۳ ماده ۱، تبصره ۶ میگوید: «مجلس سنا قدرت انحصاری محاکمه تمام استیضاحها را دارد. وقتی این مجلس به چنین امری رسیدگی میکند سناتورها باید سوگند یاد کرده باشند.»
این سوگند در تکمیل سوگند معروف است که میگوید «سوگند میخورم از قانون اساسی ایالات متحده علیه تمام دشمنان، داخلی و خارجی، پاسداری کنم» و سناتورها باید پیش از تکیه زدن به کرسیها سنا آن را ادا کنند. سوگند ویژه استیضاح تنها موردی است که غیر از سوگند پیش از شروع کار، در قانون اساسی اشاره شده است.
قانون اساسی ایالات متحده متنی طولانی نیست و میتوان آن را در جیب جا داد. ادبیات آزاد و قابل و تفسیر آن بسیاری از سوالات بنیادین را بیپاسخ میگذارد (برای مثال، مجازات «ظالمانه و غیرعادی» دقیقا یعنی چه؟) تدوین کنندگان قانون اساسی حرف زیادی درباره استیضاح نزدند، تنها چیزی حدود ۱۵۰ کلمه در سراسر چهار بخش قانون اساسی را به استیضاح اختصاص دادند. آنها عبارت «جرایم و جنحههای خطیر» را از قصد به گونهای مبهم نوشتند چرا که ترس آن را داشتند در آینده فردی مستبد یا عوامفریب بتواند از قدرت ریاست جمهوری به طرقی که حتی پیشبینی نمیشود، سواستفاده نماید. اما وقتی نویسندگان قانون اساسی حرف از سوگند بیطرفی میزنند کلمات قانون کاملا صریح و مشخص است و سناتورهای امروز، همانند سناتورهای حاضر در محاکمات استیضاح روسای جمهور جانسون و کلینتون، نمیتوانند آن را نادیده بگیرند.
نیویورک تایمز روز یکشنبه گزارش کرد کتاب خاطرات جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید که قرار است در ماه مارس منتشر شود، حاوی مکالمات وی با رئیس جمهور ترامپ درباره عدم ارسال کمک نظامی به اوکراین است. شهادت بولتون در قلب مواد استیضاح قرار میگیرد. او گفته حاضر است اگر توسط سنا احضار شود در محاکمه رئیس جمهور ترامپ شهادت دهد.
در کمترین حال، این واقعیت رهبری سناتورهای جمهوریخواه را در وضعیتی غریب قرار میدهد. بعضی از سناتورها تاکید داشتهاند که تاکنون هیچ چیز تازهای در محاکمه استیضاح نشنیدهاند. بعضی استدلال میکنند ایشان محدود به مدارک بررسی شده در مجلس نمایندگان هستند که استدلالی عجیب است با توجه به آنکه کاخ سفید به صراحت کارمندان دولت را از شهادت در مجلس نمایندگان منع کرد.
کمی اخیرتر هم رئیس جمهور ترامپ و بعضی از جمهوریخواهان سعی در بیاعتبار ساختن جان بولتون داشتهاند، که البته آزاد هستند چنین کاری بکنند ولی بعد از آنکه بولتون فرصت ادای شهادت در محاکمه مجلس سنا را بیابد. به نظر منطقی نمیآید که به اعتبار مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید بدون آنکه حتی تحت سوگند فرصت شهادت دادن بیابد، حمله کرد.
هیچ کس مطمئن نیست آیا شهادت جان بولتون برای ترغیب دو سوم سناتورها برای رای به استیضاح رئیس جمهور ترامپ کافی است یا خیر. اما به نظر غیرممکن میرسد که سناتورها تحت سوگند بیطرفی، علیه احضار جان بولتون رای دهند. جمهوریخواهان و دموکراتها ممکن است درباره میزان اهمیت دادن به این شهادت با هم موافق نباشند، یا حتی درباره این که اقدامات صورت گرفته مصداق امور برشمرده شده در قانون اساسی هستند یا خیر. ولی در پرتو سوگند بیطرفی، نمیتوانند درباره رویه معمول و بیطرفانه رسیدگی هرگونه اختلاف نظری داشته باشند.
پاسخ به بعضی سوالات درباره قانون و سیاست واقعا سخت است. افراد منطقی میتوانند درباره پاسخ به سوالاتی درباره ماهیت واقعی عدالت با هم اختلاف نظر داشته باشند و دارند. سوالاتی نظیر: «چقدر قواعد و مقررات زیست محیطی نیاز و مناسب است؟ یا نرخ مالیات شرکتها چقدر باید باشد؟» اما آمریکاییها هیچ اختلافنظری درباره معنای «بیطرفی» ندارند. بیطرفی ارزشی است که قبل از پیشدبستانی به کودکان خود میآموزیم حتی اگر خود همیشه آن را گرامی نداریم. بیطرفی بنیاد نظام حقوقی ما است.
هر روز وقتی آمریکاییهای معمولی به هیات منصفه دعوت میشوند ما از آنها میخواهیم و انتظار داریم بیطرف باشند. اگر ما از اعضای هیات منصفه خویش انتظار عدالت بیطرفانه داریم منطقی است که چنین درخواستی از سناتورهای خویش چه جمهوریخواه و چه دموکرات نیز داشته باشیم. و علی رغم جهان شدیدا دو قطبی شدهای که اکنون در آن زندگی میکنیم هنوز برای شهروندان آمریکایی منطقی است که از کسانی که برای نمایندگی ما انتخاب شدهاند بخواهند معنای این سوگند را به یاد داشته باشند.
الکساندرا دوفرن کارشناس حقوق است که سابقه تدریس قانون و سیاست در دانشگاه ییل داشته و اکنون به تدریس در کشور سوئیس مشغول است. او در حال نوشتن کتابی درباره قانون ایالات متحده است.
© The Independent