آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز دوشنبه ۱۸ مارس (۲۸ اسفند) از نام «اوپنهایمر»، فیلم برنده اسکار، استفاده کرد تا هشدار دهد که «جهان با بالاترین خطر جنگ هستهای در دهههای اخیر مواجه است».
به گزارش خبرگزاری فرانسه، گوترش در جلسه شورای امنیت سازمان ملل گفت فیلم زندگینامهای مبتنی بر تضادهای فکری و اخلاقی که پدر بمب اتمی گرفتار آن بود، «واقعیت تلخ پایان دنیا با بمب هستهای را برای میلیونها نفر در سراسر جهان قابلتصور و ملموس کرد».
او با تاکید بر اینکه بشریت نمیتواند از یک حادثه مشابه که اوپنهایمر رقم زد، دوام بیاورد، خاطرنشان کرد: «ما اینک در دورهای قرار داریم که تنشهای ژئوپلیتیک و بیاعتمادی، خطر جنگ هستهای را به بالاترین حد در دهههای اخیر رسانده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، پیشتر با هشدار به غرب در مورد حمایت از اوکراین، تهدیدهایی را مبنی بر استفاده از سلاحهای هستهای مطرح کرده بود.
گوترش بدون نام بردن از پوتین گفت: «لفاظیهای هستهای باید متوقف شود. تهدید به استفاده از تسلیحات هستهای در هر مقیاسی غیرقابل قبول است.»
افزون بر نگرانی از تهدیدهای پوتین، در سایر نقاط جهان نیز نگرانیهای هستهای بیش از گذشته شده است. دغدغهها در مورد فعالیتهای کره شمالی مجهز به سلاح هستهای همچنان رو به افزایش است و درباره غنیسازی اورانیوم در سطح تسلیحاتی در جمهوری اسلامی ایران نیز هشدارهایی وجود دارد. از سوی دیگر، اسرائیل، تنها قدرت اتمی خاورمیانه هم از زمان حمله هفتم اکتبر حماس، به جنگ در غزه ادامه میدهد.
گوترش در ادامه سخنانش از ایالات متحده و روسیه خواست مذاکرات درباره جایگزینی برای معاهده کاهش تسلیحات هستهای را که اوایل سال ۲۰۲۶ منقضی میشود، از سر بگیرند؛ این مذاکرات پس از حمله نظامی مسکو به کییف متوقف شدند.
دبیرکل سازمان ملل همچنین خواستار پیشرفت در ابتکارات دیگر از جمله معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای شد که در سال ۲۰۲۱ لازمالاجرا شد اما در عمل اثر چندانی نداشت زیرا هیچ کشور دارای سلاح هستهای عضو آن نیست.
او در ادامه تاکید کرد: «این روزها میبینیم که سرمایهگذاری در ابزار جنگ از سرمایهگذاری در ابزار صلح پیشی میگیرد. بودجههای تسلیحاتی در حال رشدند، در حالی که بودجههای دیپلماسی و توسعه کاهش مییابند.»
همزمان با این اظهار نگرانیها، ایالات متحده، تنها کشوری که از تسلیحات هستهای در جنگ استفاده کرده است، اعلام کرد با کشور متحدش ژاپن، که شهرهای هیروشیما و ناکازاکی آن در حمله اتمی آمریکا در سال ۱۹۴۵ ویران شدند، همکاری خواهد کرد.
ایالات متحده و فرانسه گفتهاند که در ائتلافی برای پیشبرد معاهده توقف تولید مواد شکافتپذیر هستهای به ژاپن خواهند پیوست. این ائتلاف تولید پلوتونیوم و اورانیوم با درصد بالا غنیشده را که ماده اصلی ساخت سلاحهای هستهای است، ممنوع میکند. بیشتر کشورهای هستهای پیش از این چنین تولیداتی را متوقف کردهاند اما پاکستان که معتقد است از رقیبش هند عقب خواهد ماند، بحث بر سر معاهده در زمینه توقف تولید مواد شکافتپذیر را مسدود کرده است.
یوکو کامیکاوا، وزیر خارجه ژاپن، که نشست سازمان ملل را رهبری میکرد، قول داد که توکیو «توجه بینالمللی و سیاسی» به این پیمان را افزایش خواهد داد. او همچنین خواستار تلاش برای اطمینان از استفاده نشدن از سلاحهای هستهای در فضا شد.
ایالات متحده ماه گذشته اعلام کرد که روسیه در حال توسعه سیستمی برای ارسال سلاح هستهای به فضا است؛ ادعایی که ولادیمیر پوتین آن را رد کرد.