یکی از خاص‌ترین و کمیاب‌ترین پارچه‌های دنیا که حاصل کار چند میلیون عنکبوت است، در موزه هنرهای اسلامی قطر به نمایش گذاشته شده است.
عنکبوت‌های ماده گرمسیری که به‌اندازه کف دست یک کودک‌اند، تارهای ابریشمین طلایی منحصربه‌فردی تولید می‌کنند که جمع‌آوری آن‌ها و تبدیلشان به نخ فرایند ساده‌ای نیست، اما سایمون پیرز و نیکلاس گودلی توانسته‌اند با دنبال کردن آزمایش‌های به نتیجه‌نرسیده سه قرن گذشته، سرانجام با این تارهای عنکبوت پارچه ببافند.
برای این کار باید حدود دو میلیون عنکبوت از ارتفاعات ماداگاسکار جمع‌آوری و ابریشم تولیدی آن‌ها به مدت هشت سال برداشت می‌شد تا تنها چهار تکه پارچه با آن بافته شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سایمون پیرز، طراح پارچه، موافق است که این تلاشی دیوانه‌وار بود. او در حاشیه برگزاری نمایشگاهی در لندن، به گاردین گفت: «در طول چند ۱۰۰ سال، افراد عجیب‌وغریبی سعی کردند این کار را انجام دهند و هر بار دیوانه خطاب شدند. من معتقدم که ما هم از این روش پیروی کردیم فقط به‌نوعی آن را کمی فراتر از هر کس دیگر پیش بردیم. امیدوارم چیزهای زیبا و شگفت‌انگیزی خلق کرده باشیم.»
منسوجاتی که پیرز و همکارش نیکلاس گودلی از ابریشم عنکبوت گوی‌باف طلایی ماداگاسکار بافتند، حاصل ۱۵ سال تحقیق و ادامه تلاش‌های افرادی بود که در قرن‌های ۱۸ و ۱۹ همین مسیر را پیش گرفته بودند.
یک گروه متشکل از ۸۰ مرد و زن آموزش‌دیده به مدت هشت سال در ارتفاعات ماداگاسکار در جست‌وجوی عنکبوت‌ها و تارهای آنان بودند.
آن‌ها صبح‌ها عنکبوت‌ها را جمع می‌کردند و در گروه‌های ۲۴تایی، در محفظه‌هایی جداگانه و دارای تجهیزات قرار می‌دادند که می‌توانست تارهای ابریشم آن‌ها را دور ماسوره بپیچد و به قرقره تبدیل کند. عنکبوت‌ها در پایان روز، بدون اینکه آسیب ببینند، به طبیعت بازگردانده می‌شدند.
در سال ۲۰۱۲، یک شنل طلایی که از این طریق تولید شده بود، در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن به نمایش گذاشته شد. سر دیوید اتنبرو، مستندساز باتجربه بریتانیایی، در دفترچه راهنمای آن نمایشگاه نوشت: «این حتما باید به عنوان یکی از کمیاب‌ترین و پرزرق‌و‌برق‌ترین پارچه‌ها به حساب آید. خدا را شکر که جهان هنوز هم شگفتی‌هایی را در خود جای داده است.»
این شنل ابریشم که از تار ۱.۲ میلیون عنکبوت تولید شد، بیش از دو سال طول کشید تا آماده شود. گلدوزی آن بیش از شش هزار ساعت زمان برد و ۱.۸۸ کیلو وزن دارد.
پیرز تاکید کرد که ابریشم معمولی تولید این عنکبوت‌ها شفافیت طلایی فوق‌العاده‌ای دارد: «ما هیچ کاری با ابریشم نکرده‌ایم. به معنای واقعی کلمه آن را از عنکبوت گرفته‌ایم. مجبور نبودیم آن را بشوییم یا رنگ کنیم یا کاری با آن انجام دهیم. این حس منحصربه‌فردی دارد. اگر چشمانتان را ببندید و این ابریشم را روی دستتان بگذارند، چیزی احساس نمی‌کنید. خیلی عجیب است. تنها چیزی که احساس می‌کنید، گرمای دستتان است که منعکس می‌شود، شما ابریشم را احساس نمی‌کنید. تقریبا مثل یک شنل نامرئی است... واقعا عجیب است.»
پیرز افزود که ویژگی قابل‌توجه ابریشم عنکبوت قدرت و کشش آن است: «بسیاری از آزمایشگاه‌ها در تلاش‌اند تا خواص ابریشم عنکبوت را تقلید کنند.»
او امیدوار است که توانسته باشند چیزی زیبا و کمیاب خلق کنند که هنر و شاعرانگی نیز در خود داشته باشند.
نمایشگاه «ابریشم طلایی عنکبوت» تا تاریخ ۶ ژوییه ۲۰۲۴ در موزه هنرهای اسلامی قطر برقرار است.
