مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در گفتوگو با تلویزیون پیبیاس آمریکا، مجددا از کاهش دسترسی بازرسان این نهاد بینالمللی به فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی انتقاد کرد و گفت ادامه وضعیت فعلی منجر به آن خواهد شد آژانس بینالمللی دیگر نتواند صلحآمیز بودن برنامههای اتمی ایران را تضمین کند.
رافائل گروسی در این مصاحبه تلویزیونی، برنامه هستهای ایران را «پیچیده» توصیف کرد و توضیح داد که این پیچیدگی، نهتنها به دلیل افزایش غنیسازی اورانیوم، بلکه به دلیل کاهش توان بازرسی آژانس بینالمللی به وجود آمده است.
او ضمن درخواست افزایش سطح بازرسیها گفت: «ما در حال بازرسی هستیم، اما نه در سطح و عمقی که باید به ما اجازه داده شود. به همتایان ایرانی خود میگویم که ما میخواهیم تعامل کنیم.»
گروسی در ادامه به توافق برجام اشاره کرد و هشدار داد: «این توافق اساسا متروکه شده و مانند پوستهای خالی است. در حال حاضر هیچکس به مفاد آن پایبند نیست. این توافق بر اساس تعداد و نوع خاصی از فناوریها، ظرفیتها و قابلیتها استوار بود، حال آنکه ده سال از آن زمان میگذرد و ایران اکنون سانتریفیوژهای بسیار سریعتر و کارآمدتری دارد. امکانات بیشتری برای تولید قطعات دارد و ایران ۲۰۲۴ دیگر ایران ۲۰۱۵ نیست.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، همچنین تاکید کرد که «اگر این دسترسی اعطا نشود، تضمینهای ما هم در مورد صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران متوقف خواهد شد» و سپس با اشاره به پروندهای مشابه در عراق گفت: «بگذارید یک مثال بزنم؛ در اواخر دهه ۱۹۸۰ این اتفاق در عراق هم افتاد. جایی که آژانس و جهان معتقد بودند همهچیز روبهراه است، اما بسیاری از رویدادها بدون اطلاع بازرسان در حال وقوع بود. ما از آن تجربه درس گرفتیم و نمیخواهیم به آن وضعیت بازگردیم.»
مقایسه پرونده اتمی ایران و عراق از سوی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، میتواند پیامی روشن به تهران در مورد عواقب دور شدن از روشهای دیپلماتیک و فنی برای حل موضوعات مورد اختلاف باشد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در این گفتوگوی تلویزیونی، رافائل گروسی همچنین در مقابل مجری برنامه که به برخی از گزارشها درباره تلاش جدی جمهوری اسلامی برای ساخت بمب اتمی اشاره کرده بود، گفت: «برخی از تحلیلگران این صحبتها را میکنند، اما اولا ایرانی که امروز از آن صحبت میکنیم سلاح هستهای ندارد و اگر بخواهیم بیطرفانه صحبت کنیم، باید بگوییم تهران اکنون در حال انباشت اورانیوم با غنای بالاست و این چیزی است که توجه ما را به خود جلب کرده است. سلاح هستهای یک سیستم پیچیده است و برای ساخت آن به جز اورانیوم غنیشده، چیزهای دیگری نیز مورد نیاز است. حالا ما در وضعیتی هستیم که میخواهیم ایران به همکاری کامل با آژانس بازگردد و فعلا سناریوی سلاح هستهای منتفی است.»
خبرگزاری رویترز حدود یک ماه پیش گزارش داده بود که آژانس بینالمللی انرژی اتمی به اعضای خود اطلاع داده است که ذخیرهسازی اورانیوم ۶۰ درصد غنیشده در ایران ادامه دارد، اما در ماههای اخیر از سرعت آن کاسته شده است.
پس از آن، فرانسه، بریتانیا و آلمان بهعنوان امضاکنندگان برجام در بیانیهای مشترک، درباره گسترش برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران، پایبند نبودن تهران به معاهدات بینالمللی و اظهارات برخی مقامهای حکومت درباره توانایی دستیابی به سلاح هستهای، بهشدت ابراز نگرانی کردند و هشدار دادند انتهای مسیری که تهران در آن گام گذاشته، تاریک و ناپیدا است.
همزمان، اتحادیه اروپا نیز با صدور بیانیهای جداگانه، ضمن اشاره به کشف ذرات اورانیوم با منشا [مربوط به فعالیتهای صنعتی] انسانی در انبارهای مخفی تورقوزآباد و ورامین در سالهای گذشته، از اینکه ماموران آژانس بینالمللی انرژی اتمی به منظور کسب اطمینان از صلحآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی دسترسی خاصی ندارند، بهشدت ابراز نگرانی کرد و از تهران خواست اجرای مفاد برجام و پروتکل الحاقی را فورا از سر گیرد.