دکتر ایتای گال، خبرنگار اسرائیلی حوزه پزشکی، در یادداشتی به آثار مهم حمله هسته‌ای احتمالی جمهوری اسلامی به اسرائیل بر سلامت انسان پرداخته است.
گال در این یادداشت که روز جمعه، ۱۲ آوریل (۲۴ فروردین)، در روزنامه اورشلیم‌پست منتشر شد، با اشاره به تهدیدهای اخیر جمهوری اسلامی برای حمله قریب‌الوقوع به اسرائیل و گزینه‌های اصلی مطرح‌شده برای این حمله، نوشته است: «تهدید ایران در حال مبدل‌شدن به واقعیت است: تهران اعلام کرده است که در ۴۸ ساعت آینده به اسرائیل حمله خواهد کرد. هکرهای اسرائیلی نیز پیش‌تر تهدید کرده‌اند که امشب زیرساخت‌های سایبری ایران را مختل خواهند کرد. در این ضمن، اسرائیل برای همه سناریوهای نظامی احتمالی، چه در شمال و چه در جنوب کشور، آماده می‌شود. به گزارش وال‌استریت‌ژورنال، به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، طرح‌های متعددی برای حمله به اسرائیل، ازجمله حمله موشکی به حیفا، هدف قرار دادن تاسیسات دیمونا، یا ارسال موشک‌های کروز میان‌برد، ارائه شده است.»
او می‌افزاید: «اما تهدید اصلی ایران ناشی‌از توانمندی هسته‌ای قابل پیش‌بینی آن است. بر اساس گزارش‌ها، این توانایی می‌تواند ظرف چند ماه آینده نهایی شود. متحدان اسرائیل متعهد شده‌اند که درمقابل آن از این کشور محافظت کنند و فرماندهی جبهه داخلی اسرائیل دستورالعمل‌های خود را تغییر نداده است. هنوز تهدید هسته‌ای به‌عنوان یک نگرانی عمده ازسوی ایران پابرجاست.»
یک سخنگوی ارتش اسرائیل روز پنجشنبه اعلام کرد که این کشور به لایه‌های دفاعی متعدد در برابر تهدید ایران مجهز است و به گفته او، «هرچند انتظار نمی‌رود ایران مکان‌های غیرنظامی را هدف قرار دهد، احتمال حمله هسته‌ای بعید نیست». با توجه به این اظهارنظر، دکتر ایتای گال در ادامه به تاثیرات چنین حمله‌‌ای بر بدن انسان می‌پردازد:
بعد از حمله اتمی چه اتفاقی برای بدن می‌افتد؟
وقتی سلول‌های بدن انسان در معرض تشعشعات هسته‌ای قرار می‌گیرند، به بخش ژنتیکی یعنی دی‌ان‌ای (DNA) آن‌ها آسیب وارد می‌شود. این آسیب ممکن است به‌طور مستقیم، با شکستن دی‌ان‌ای باشد، یا به‌صورت غیرمستقیم و ازطریق ایجاد رادیکال‌های آزاد سمی که باعث آسیب اکسایشی به دی‌ان‌ای می‌شوند. اگر آسیب به یکی از دو رشته دی‌ان‌ای محدود شود، سلول به‌طور بالقوه توانایی ترمیم خود را دارد؛ اما اگر هر دو رشته دی‌ان‌ای آسیب ببینند، دچار صدمه شدیدی می‌شود که تقسیم سلولی را مختل می‌کند، به ایجاد سلول‌های معیوب می‌انجامد یا خودویرانگری سلول را درپی خواهد داشت.
قرار گرفتن در معرض تشعشعات هسته‌ای همچنین ممکن است موجب فرایند دیگری به نام آپوپتوز (خزان یاخته‌ای) یا مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلول‌ها شود. در این فرایند، سلول به‌اصطلاح «اقدام به خودکشی» می‌کند، به این شکل که تشعشعات هسته‌ای به‌جای تاثیر مستقیم بر دی‌ان‌ای، موجب تحریک برای ارسال پیام‌هایی در سلول می‌شوند که شکستن دی‌ان‌ای را تسریع می‌کنند و منجربه مرگ سریع سلول می‌شوند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آثار زیان‌بخش قرار گرفتن در معرض تشعشعات هسته‌ای زمانی آشکار می‌شود که میزان آن از سطح از یک گری (Gy- واحد اندازه‌گیری میزان تشعشعات قابل جذب) فراتر رود. تشعشعات کشنده در سطوح بالاتر از ۱۰ گری قرار دارند. در معرض تشعشعات هسته‌ای قرار گرفتن موجب آسیب عمومی به بدن و آسیب‌های بخصوص به پوست درمعرض تشعشع قرارگرفته، ازجمله به اشکال تاول، قرمزی و زخم‌های پوستی، می‌شود. در سطوح پایین تشعشع، این مشکلات پوستی ممکن است ۱۲ تا ۲۰ روز پس از قرار گرفتن در معرض آن ظاهر شوند، اما در سطوح بالاتر، آسیب به پوست و سوختگی ممکن است تنها در عرض چند روز ظاهر شود. همچنین طی ماه‌ها یا حتی سال‌های پس از قرار گرفتن در معرض تشعشعات، به‌دلیل آسیب به سلول‌های عروقی، عوارضی در مویرگ‌های خونی ظاهر می‌شود.
علائم اولیه پس‌از قرار گرفتن در معرض تشعشعات هسته‌ای عبارت‌اند از خستگی، استفراغ و درد شکم.
تشعشعات رادیواکتیو باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم عمومی در بدن انسان می‌شود. در ابتدا، فرد مبتلا ممکن است با حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، خستگی، اسهال، درد شکم و کم‌آبی بدن روبه‌رو شود. در سطوح تشعشع بالاتر از ۱۰ گری، ممکن است علائم در عرض ۵ تا ۱۵ دقیقه ظاهر شوند، اما در سطوح پایین ۲ تا ۳ گری، علائم ممکن است تا ۱۲ ساعت پس‌از قرار گرفتن در معرض تشعشعات ظاهر نشوند. شدت علائم نشان‌دهنده دورنمای بهبود قربانی است. علائم متعدد و شدید حاکی‌از قرار گرفتن در معرض سطح بالا و بالقوه کشنده تشعشعات است.
تشعشعات هسته‌ای بر سیستم خونی فرد نیز تاثیر می‌گذارند: سلول‌های سفید خون دچار آپوپتوز می‌شوند، سلول‌های مغز استخوان ازبین می‌روند و تولید سلول‌های خونی جدید متوقف می‌شود. طی هفته‌های بعد از آن، ادامه مرگ سلول‌ها منجر به خونریزی داخلی مرگبار و عفونت‌های شدید می‌شود که به‌طور بالقوه نارسایی جسمانی و مرگ را درپی دارد.
دستگاه گوارش نیز تحت تاثیر تشعشعات قرار می‌گیرد. سلول‌های پوشش داخلی دستگاه گوارش ازبین می‌روند و از آن‌جایی که مغز استخوان سلول جدیدی برای جایگزینی تولید نمی‌کند، ممکن است در مری، معده و روده زخم‌هایی ایجاد شود. این مسئله منجر به عفونت‌های کشنده و رشد بیش از اندازه باکتری‌ها، همراه با از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم، کم‌آبی، کاهش وزن و اسهال خونی می‌شود.
علاوه‌بر این، تشعشعات اتمی به مغز و دستگاه عصبی پیرامونی نیز آسیب می‌رساند. سطح تشعشعات بالای ۳۰ گری می‌تواند در عرض چند روز باعث مرگ شود و سطح تشعشع بالای ۱۰۰ گری می‌تواند در عرض چند ساعت منجر به مرگ می‌شود. سازوکار دقیق مرگ در اثر تشعشعات اتمی به‌طور کامل روشن نیست، اما درپی آسیب سلولی عمومی چشمگیر و آسیب شدید مغزی (منجر به خونریزی، تورم و اضمحلال مغز) رخ میدهد.
آیا درمانی وجود دارد؟
چند سال پیش، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نوعی پرتودرمانی را برای مقابله با آثار تشعشات اتمی تایید کرد. این پرتودرمانی خاص نتیجه پژوهش دانشمندان اسرائیلی است و به بدن توانایی میدهد که به‌جای سلول‌های آسیب‌دیده در معرض تشعشعات هسته‌ای، سلول‌های خونی جدید و سالم تولید کند.
شرکت زیست‌فناوری اسرائیلی پلوریستم (Pluristem) ،مستقر در حیفا، که برروی این درمان ابتکاری مطالعه کرده، آن را PLX-R18 نام‌گذاری کرده است. این ابتکار برای درمان صدمات ناشی‌از تشعشعات شدید درصورت حمله هسته‌ای طراحی شده است. مراحل مطالعاتی و کارآزمایی این درمان تنها بر روی حیوانات انجام شده است، زیرا آزمایش‌های بالینی دربردارنده تشعشعات هسته‌ای بر روی انسان ممنوع است. نتایج تجربی پژوهش، افزایش قابل‌توجهی را در میزان بقای حیوانات تحت درمان با PLX-R18 نشان داده است.
این درمان نتیجه انجام نوعی پرتودرمانی و فرایندی خاص بر جفت جنین زنانی است که کودکی به‌دنیا آورده‌اند که از آن محلولی تزریقی به‌دست می‌آید. تزریق در عضله انجام می‌شود و باید تا ۹۶ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض تشعشعات هسته‌ای انجام شده باشد. این درمان تولید انواع جدیدی از سلول‌های خونی، شامل گلبول‌های سفید و قرمز و پلاکت‌ها، را تسهیل می‌کند.
