در حالی که رسانه‌ها و مقام‌های دولتی از الکترونیکی شدن نسخه‌ها و فروش آنلاین دارو دستاوردسازی می‌کنند و مدعی‌اند که در جهت دستیابی بیماران به داروهای موردنیاز گام بلندی برداشته‌اند، گزارش‌های میدانی آشکار می‌کند که فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم و فقدان نظارت مناسب و موثر بر الکترونیکی شدن نسخه‌ها و فروش آنلاین دارو برای مردم دردسری مضاعف ایجاد کرده است.
روزنامه شرق روز دوشنبه سوم اردیبهشت در گزارشی میدانی با عنوان «دردسر مزمن دارو» به چالش‌های جدید تهیه دارو برای بیماران پرداخت و به نقل از برخی داروخانه‌داران در تهران نوشت که قطع و وصل مداوم سامانه‌های بیمه برای تایید دارو مشکل‌ساز شده است.
به گفته مسئول داروخانه‌ای در حوالی میدان انقلاب، در این روند هم بیماران معطل می‌شوند و هم داروخانه‌داران؛ زیرا تا تکمیل نشدن فرایند تایید نسخه الکترونیکی یک مراجعه‌کننده، وارد کردن اطلاعات مراجعه‌کننده بعدی در سامانه ممکن نیست. در این مدت گاه بین بیماران و خانواده‌های آنان که برای تایید نسخه الکترونیکی دارو معطل مانده‌اند، نزاع رخ میدهد، در حالی که هیچ‌یک در اتفاقی که افتاده است، تقصیری ندارند.
فعالان صنعت دارو ضمن اشاره به سرعت و کیفیت پایین اینترنت در ایران و قطع و وصل شدن‌های مکرر تاکید کرده‌اند که چنین شرایطی یعنی زیرساخت‌های الکترونیکی شدن نسخه‌ها فراهم نیست. آرش محجوبی، رئیس انجمن داروسازان تهران، ضمن اشاره به همین مسئله گفت: «ما با پیشرفت تکنولوژی مشکلی نداریم، اما موضوع این است که همین سامانه‌ای شدن برخی خدمات دردسر مردم و بیماران را بیشتر کرده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
حسین کرمان‌پور، رئیس اورژانس بیمارستان سینا، نیز نتیجه الکترونیکی شدن نسخه‌ها را سرگردان شدن بیماران در بازار آزاد دانست و گفت راه‌اندازی نسخه‌های الکترونیک با تمجید مسئولان حوزه سلامت همراه بود اما پس از آن گرفتاری جدیدی برای بیماران رقم خورد، به طوری که بسیار پیش می‌آید بیماران پس از معطلی زیاد برای تایید یک نسخه در سامانه بیمه، جز تهیه آزاد دارو چاره‌ای ندارند.
به گفته رئیس اورژانس بیمارستان سینا، در مواردی پزشک نسخه را ارسال کرده ولی هنگام تحویل دارو در داروخانه به بیمار می‌گویند نسخه به دست ما نرسیده است و بیمار هم امکان اثبات این موضوع را ندارد.
کرمان‌پور با بیان اینکه در این شرایط فقط پول به جیب بیمه‌ها می‌رود، افزود: «الان چند روز است که پلتفرم بیمه سلامت ایران در دسترس نیست و تمام بیمارانی که تحت پوشش این بیمه‌اند، با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند؛ برای مثال همراه یکی از بیماران مبتلا به سرطان بستری در بیمارستان ما برای تهیه یکی از داروها با بیمه سلامت ایران به هلال‌احمر رفت و با چالش‌های فراوان و مشکلات سامانه‌ای در آخر مجبور شد همان دارو را به شکل آزاد و به چند‌برابر قیمت تهیه کند.»
علاوه بر مشکلات بسیار الکترونیکی شدن نسخه‌ها، فروش آنلاین دارو هم از نظر فعالان صنعت دارو و داروخانه‌داران ابهام‌های زیادی دارد، تا آنجا که برخی به ردپای مافیای دارو در فروش آنلاین اشاره می‌کنند. در گزارش روزنامه شرق نیز آمده است: «فروش آنلاین دارو در سایت‌ها و پلتفرم‌های اینترنتی طبق هیچ بخشنامه استاندارد و واضحی پیش نمی‌رود و در بیشتر داروخانه‌های مرکز شهر که قدم می‌گذاریم، صاحبان آن از چگونگی ورود به حوزه فروش آنلاین دارو و سازوکار دریافت مجوز هیچ اطلاعاتی ندارند و حتی بسیاری به گروه‌های خاص و وابسته به دولت اشاره دارند که مانند مافیا این حوزه را به دست گرفته‌اند.»
رئیس انجمن داروسازان تهران با بیان اینکه بخش زیادی از داروها که به صورت آنلاین در دنیا به دست مصرف‌کننده می‌رسند، تقلبی‌اند، به ممنوع بودن فروش آنلاین دارو در برخی کشورها اشاره کرد و گفت: «در کشورهایی که توزیع آنلاین وجود دارد هم شرایط متفاوت است. مثلا در آلمان قبل از خرید دارو، سایت‌ها هشدار می‌دهند که شاید این دارو کیفیت لازم را نداشته باشد و مصرف‌کننده با آگاهی از اینکه شاید محصولی که در حال خرید آن است، کیفیت موردنظر را نداشته باشد، آن را تهیه می‌کند.
به گفته محجوبی، موضوع چگونگی نگهداری دارو هم بسته به اینکه باید در یخچال نگهداری شوند یا خیر اهمیت زیادی دارد اما در طرح‌ها و آیین‌نامه‌های وزارت بهداشت درباره فروش آنلاین دارو به این موارد اشاره نشده است. او با تاکید بر اینکه سلامت داروهایی که آنلاین به دست مصرف‌کننده می‌رسد، قابل تایید نیست، افزود: «در این فرایند اصلا از نظر متخصصان استفاده نشد و کاملا با عجله انجام گرفت؛ در حالی که یکسری حوزه‌ها مثل آسیب اجتماعی یا سلامتی که با جان مردم در ارتباط‌ند، مسائلی نیستند که بتوانیم با عجله آن‌ها را پیش ببریم.»
رئیس انجمن داروسازان تهران در ادامه افزود که آیین‌نامه فروش آنلاین را افرادی نوشته‌اند که اصلا در زمینه دارو تخصصی ندارند و با متخصصان در دانشگاه حتی یک جلسه هم نگذاشته‌اند تا از نظرهای آنان استفاده کنند.
با وجود اینکه متخصصان به ابهام‌های فروش آنلاین دارو و دست‌های پشت‌پرده انتقاد دارند، برخی رسانه‌ها و مقام‌های دولتی از این فرایند به‌شدت دفاع می‌کنند. خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، روز شنبه یکم اردیبهشت، به نقل از امیر سیاح، رئیس مرکز بهبود و محیط کسب‌وکار وزارت اقتصاد، از امکان فروش و توزیع دارو از طریق انواع پلتفرم‌های اینترنتی از یک ماه آینده خبر داد و نوشت که «سازمان غذا و دارو قصد دارد برای توزیع و فروش دارو به روش‌های اینترنتی و از طریق پلتفرم‌ها تنظیم‌گری کند».
این مقام دولتی همچنین ادعا کرد که با توزیع اینترنتی، سیستم توزیع دارو «شفاف‌تر» و نظارت‌ها «دقیق‌تر و بیشتر» می‌شود و پیگیری تخلف‌ها مانند توزیع داروی تاریخ‌گذشته «راحت‌تر» است.
وزارت بهداشت اسفند گذشته سازمان غذا و دارو را به راه‌اندازی سامانه فروش آنلاین و الکترونیکی شدن نسخه‌ها مکلف کرد.
