پایگاه خبری بلومبرگ روز جمعه ۲۶ آوریل (هفتم اردیبهشت) گزارشی درباره همکاری نظامی روسیه و جمهوری اسلامی ایران منتشر کرد، امری که باعث نگرانی اسرائیل و متحدانش شده است.

در این گزارش آمده است که درگیری مستقیم و بی‌سابقه تهران و تل‌آویو درباره نقش روسیه در بحران در حال گسترش خاورمیانه پرسش‌‌هایی را مطرح کرده است.

براساس گزارش‌های آمریکا و اسرائیل، در عملیاتی که هفته گذشته اسرائیل در اصفهان انجام داد، بخشی از یک سامانه پدافند هوایی منهدم شد که مسکو برای جمهوری اسلامی تامین کرده بود. یک روز بعد، یکی از خبرگزاری‌های رسمی ایران ورود قریب‌الوقوع جنگنده‌های جدید از روسیه را منتشر و سپس بی هیچ توضیحی آن را حذف کرد.

در این میان نیز سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، روز جمعه در دیدار با محمدرضا آشتیانی، همتای ایرانی‌اش، در شهر آستانه، پایتخت قزاقستان، گفت: «مسکو آماده گسترش همکاری‌های نظامی مفید و متقابل با ایران است.»

در چنین شرایطی، نگرانی اسرائیل از پیامدهای گسترش روابط دفاعی مسکو و تهران جدی‌تر از گذشته شده است، به‌ویژه آنکه روسیه پس از رگبار موشکی ۱۳ آوریل ایران علیه اسرائیل، از تهران طرفداری کرد و وزارت امور خارجه این کشور آن حمله را «دفاع از خود» توصیف کرد.

شای هارزوی، از مقام‌های سابق وزارت امور استراتژیک اسرائیل، در این زمینه می‌گوید که به نظر می‌رسد روسیه سامانه پیشرفته دفاع هوایی اس-۴۰۰ و هواپیماهای جنگنده سوخو-۳۵ را به ایران عرضه می‌کند و همچنین در زمینه جنگ سایبری و کمک به پرتاب ماهواره‌های جاسوسی  با جمهوری اسلامی همکاری دارد.

در عین حال که تهران به امکانات نظامی روسیه نیاز دارد، مسکو نیز برای ادامه جنگ اوکراین به پهپادهای ساخت ایران متکی است. درواقع به نظر می‌رسد که تدارکات نظامی دو کشور مکمل یکدیگرند: روسیه به پهپادها و موشک‌های بیشتری نیاز دارد و  ایران نیز فاقد سیستم‌های پیشرفته دفاع هوایی و جت‌های جنگنده است.

در همین حال، با تغییرات گسترده‌تری که در منطقه رخ داده است، کره شمالی، کشور دیگری که به روسیه برای جنگ با اوکراین تسلیحات می‌دهد، این هفته هیاتی را به تهران فرستاد.

اسرائیل و روسیه در دهه‌های اخیر روابط نزدیکی داشته‌اند، اما پس از حمله مسکو به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ دچار چالش‌هایی شده‌اند و این موضوع روسیه و جمهوری اسلامی ایران را به هم نزدیک‌تر کرد. از سوی دیگر، مشارکت کرملین با ایران بخشی از فشار گسترده‌تری برای مقابله با آمریکا و متحدانش در خاورمیانه به شمار می‌رود، جایی که روسیه به‌دنبال افزایش حضور نظامی‌اش به‌واسطه پایگاه دریایی در لیبی است.

ایران اولین هواپیمای آموزشی رزمی یاک ۱۳۰ را در ماه سپتامبر از روسیه تحویل گرفت، هواپیمایی که می‌توان از آن برای آموزش خلبانان سوخو ۳۵ استفاده کرد. جمهوری اسلامی به‌شدت به نوسازی ناوگان هواپیماهای جنگی‌اش نیاز دارد، زیرا تجهیزات کنونی ایران بسیار قدیمی است، ازجمله هواپیماهای اف۱۴ آمریکا که اولین بار در دهه ۱۹۷۰ به کار گرفته شدند.

بلومبرگ سال گذشته گزارش داد که ایران همچنین به‌دنبال سامانه اس ۴۰۰ است که از فاصله ۴۰۰ کیلومتری به هدف می‌زند و توانایی مقابله با جت‌های رادارگریز مانند اف ۳۵ ساخت آمریکا را دارد.

براساس سندی که گروهی هکری به نام شبکه پرانا منتشر کرد، هیات رسمی ایرانی در مارس ۲۰۲۳ از کارخانه‌ تولید تجهیزات نظامی در شهر اورال یکاترینبورگ بازدید کرد. این کارخانه قطعات سیستم‌های دفاع هوایی ازجمله اس ۴۰۰ را تولید می‌کند. واشینگتن‌پست اولین بار از سفر نمایندگان ایران به  این کارخانه خبر داده بود.

یوری لیامین، کارشناس روس، درباره همکاری نظامی روسیه و ایران معتقد است: «با توجه به اینکه زیردریایی‌های روسی نیز در فهرست خرید احتمالی ایران قرار دارند، اتحاد نظامی مسکو با تهران نه‌تنها برای اسرائیل، که برای دیگر متحدان آمریکا در منطقه، مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی، نیز نگران‌کننده است.»