هم‌زمان با افزایش تهدید‌های داعش خراسان مستقر در افغانستان که در ماه‌های اخیر حملات مرگباری در روسیه، ایران، پاکستان و افغانستان سازماندهی و اجرا کرده است، برخی کارشناسان نظامی در ایالات متحده آمریکا با انتقاد از راهبرد دولت بایدن در مقابله با داعش خراسان می‌گویند «چیزی به نام کنترل از راه دور وجود ندارد» و برنامه دولت بایدن در این مورد «افتضاح و نادرست» است.

دنیل ان هافمن، افسر بازنشسته سرویس مخفی سیا، روز جمعه ۲۶ آوریل، در گفت‌وگو با واشینگتن تایمز گفت: «تروریست‌ها در افغانستان از همان فضای باز و آزادی عملی که قبل از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ داشتند، لذت می‌برند.»

این افسر بازنشسته سیا افزود: «ما توانایی کشتن آن‌ها را نداریم، چه برسد به اینکه جای آن‌ها را پیدا کنیم و تشخیص دهیم.»

پس از خروج نیروهای آمریکایی و کشورهای عضو ائتلاف از افغانستان که به فروپاشی سریع دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت منجر شد، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، مدعی شد که این کشور توانایی مهار هرگونه تهدید در افغانستان را دارد و اگر علیه امنیت و منافع آمریکا حرکتی مشاهده شود، در همان نقطه خنثی خواهد شد.

نیروهای آمریکایی در ۳۱ ژوییه ۲۰۲۲ طی یک عملیات هوایی، ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده را که در خانه‌ای متعلق به سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و وزیر داخله (کشور) طالبان در محله وزیر اکبر خان کابل زندگی می‌کرد، هدف قرار دادند و کشتند. بایدن در سخنرانی به مناسبت به کشته شدن الظواهری ادعایش را در مورد توانایی کنترل اوضاع افغانستان از راه دور و مهار هرگونه تهدید از طریق پایگاه‌های نظامی ارتش آمریکا در کشورهای منطقه تکرار کرد و گفت به دلیل این توانایی‌ها، به حضور سربازان آمریکایی در خاک افغانستان نیازی نیست.

با این حال، کارشناسان نظامی و مقام‌های پیشین ارتش آمریکا در ماه‌های اخیر از قدرت گرفتن داعش خراسان و افزایش قابلیت‌های این گروه برای راه‌اندازی حملات مرگبار مشابه آنچه اوایل آوریل در سالن کنسرت کروکوس در حومه مسکو رخ داد، ابراز نگرانی کردند.

دنیل ان هافمن در مورد برنامه دولت بایدن برای کنترل از راه دور تهدیدهای امنیتی از منشا افغانستان گفت: «چیزی به نام بر فراز افق وجود ندارد. شما نمی‌توانید آن [تهدید] را ببینید. این یک راه افتضاح و بسیار نادرست برای توصیف راهبرد ما است. حمله مسکو باید زنگ خطری برای اروپا و ایالات متحده باشد که آن‌ها به دنبال ما هستند.»

این افسر بازنشسته سیا معتقد است که آمریکا دیگر توان اجرای حمله‌ برای مهار داعش را ندارد. به باور هافمن، ارتش ایالات متحده بخش زیادی از توانایی‌‌اش در زمینه مبارزه با تروریسم در افغانستان را از دست داده، چون آنجا حضور ندارد و کنترل و مهار تهدیدها از راه دور نیز ناممکن است.

واشینگتن تایمز خاطرنشان می‌کند که مفهوم «کنترل از راه دور» با کمک فناوری در توجیه جو بایدن برای بیرون کشیدن نیروهای آمریکایی از افغانستان نقش اساسی داشت و کشته شدن ایمن الظواهری در کابل در حمله هوایی ارتش آمریکا که هنوز شواهد و اسنادی در مورد آن بیرون داده نشده، نیز موج دیگری از پیام‌های مقام‌های امنیتی دولت بایدن مبنی بر توانایی مهار تهدیدها از راه دور را به دنبال داشت. با این حال طالبان حضور و کشته شدن ایمن الظواهری در کابل انکار کردند و سخنگویان این گروه از مقام‌های آمریکایی خواستند اسناد و شواهدی در این زمینه ارائه کنند، اما هنوز هیچ‌گونه سندی منتشر نشده‌ است.

اسامه بن لادن، بنیان‌گذار القاعده، حمله مرگبار ۱۱ سپتامبر را از افغانستان تحت سلطه طالبان طراحی و سازماندهی کرد اما ملا عمر، بنیان‌گذار طالبان، با حمایت از اسامه بن لادن از تحویل دادن او به آمریکا خودداری کرد و در نتیجه آمریکا و کشورهای عضو ائتلاف ناتو، در اکتبر ۲۰۰۱ به افغانستان حمله کردند و با سرنگون کردن رژیم طالبان، دولت جمهوری در این کشور ایجاد کردند. اما طالبان در توافقنامه صلح دوحه در فوریه ۲۰۲۰ که با حضور مایک پومپئو، وزیر خارجه دولت دونالد ترامپ، امضا شد، متعهد شدند با گروه‌های تروریستی خارجی مبارزه می‌کنند و اجازه ندهند که از خاک افغانستان علیه منافع دیگر کشورها استفاده شود اما با اینکه رهبران طالبان این‌ بار پای توافقنامه‌ای را که در آن از مبارزه با دیگر گروه‌های تروریستی سخن گفته شد امضا کردند، داعش خراسان از زمان بازگشت طالبان به قدرت در راه‌اندازی حملات مرگبار توانمندتر شده است.

واشینگتن تایمز در مورد تعهد طالبان به مبارزه با داعش خراسان، نوشت: «رژیم طالبان در کابل متعهد شد که با گروه دولت اسلامی [داعش خراسان] مبارزه کند، اما تاکنون نتوانسته است این شبکه تروریستی را از مناطق دورافتاده‌ای که آنجا فعالیت می‌کند، بیرون کند.»

مقام‌های روسیه نیز پس از حمله مرگبار داعش خراسان به سالن کنسرت کروکوس در حومه مسکو درباره افزایش خطر این گروه هشدار دادند. سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، جمعه گذشته در نشست کشورهای عضو سازمان شانگهای در شهر آستانه،  گروه‌های تروریستی مستقر در افغانستان را منشا تهدید برای کشورهای آسیای میانه دانست.