چند مرد مسلح ناشناس شامگاه دوشنبه دهم اردیبهشت، با ورود به مسجد امام زمان شهرک محمدیه در شهرستان گذره استان هرات، هفت تن شامل یک کودک، چهار زن و دو مرد را تیرباران کردند. منابع مطلع در هرات به ایندیپندنت فارسی گفتند که قربانیان از قوم هزاره و شیعه‌مذهب بودند.

تصاویر منتشرشده از صحنه این حادثه نشان می‌دهند که همه قربانیان در اثر اصابت گلوله جان باخته‌اند. متین قانع، سخنگوی وزارت داخله (کشور) طالبان، نیز با تایید این حمله گفت مهاجمان با کلاشنیکف به سمت نمازگزاران تیراندازی کردند و سوار بر موتورسیکلت از صحنه گریختند.

تا لحظه انتشار این مطلب، هیچ شخص یا گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته‌ است اما در موارد قبلی، داعش خراسان مسئولیت چندین حمله به نمازگزاران در هرات و دیگر شهرهای افغانستان را پذیرفته بود.

مردان مسلح ناشناس اوایل آذر سال گذشته نیز در شهرک جبرئیل هرات که یک منطقه هزاره‌نشین است، با تیراندازی به سمت مردم، دو روحانی و چهار مرد رهگذر را به قتل رساندند. داعش خراسان مسئولیت این حمله را برعهده گرفت و اعلام کرد چنین حملاتی را تکرار خواهد کرد.

از سال ۲۰۱۴ (۱۳۹۳) که داعش خراسان با پیوستن فرماندهان ناراضی طالبان افغانستان و پاکستان در شرق افغانستان شکل گرفت، بارها به غیرنظامیان هزاره‌تبار و شیعه‌مذهب در بخش‌های مختلف افغانستان حمله کرده است.

کارشناسان نظامی و گروه‌های مخالف طالبان در واکنش به حمله به نمازگزاران در هرات گفتند گروه‌های تروریستی در افغانستان تحت سلطه طالبان از آزادی عمل برخوردارند و این حملات برآمده از نگرش تندرو و افراطی طالبان و هدف از آن‌ها گسترش اختلاف‌های فرقه‌ای است.

از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، رهبران این گروه هیچ‌گاه در واکنش به حملات مرگبار به هزاره‌ها و شیعیان ابراز همدردی نکرده‌اند. حتی نوراحمد اسلام‌جار، استاندار طالبان در هرات، اردیبهشت ۱۴۰۰ کتابی منتشر کرد که در آن، شیعیان را «تکفیری و همدست کفار» توصیف کرده‌ بود. این کتاب با عنوان «مباحث فی العقيدة الماتريدية المسمى معتمد ماتريد من معتقد ماتريد» به زبان عربی منتشر و به صورت گسترده در کتابخانه‌ها و کتاب‌فروشی‌های افغانستان توزیع شد و در برخی کتابفروشی‌های آنلاین هم در دسترس همگان قرار گرفت.

نوراحمد اسلام‌جار تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت، در مدارس دینی تدریس می‌کرد و مخفیانه با طالبان در ارتباط بود، هرچند در مناطق تحت سلطه دولت جمهوری و عمدتا در شهر هرات ساکن بود.

هرات.jpg

محمد هدایت، نویسنده و پژوهشگری که کتاب نوراحمد اسلام‌جار را مطالعه و بررسی کرده‌ است، در مطلبی در مورد محتوای ضدشیعی این کتاب نوشت: «صفحه ۱۷۴، فصلی درباره فرقه‌های مختلف شیعیان وجود دارد که با این جمله آغاز می‌شود: تشیع فرقه قبوریه، مرده‌پرست، تکفیری، افراطی در محبت اهل بیت و مبغض [دارای بغض و کینه] به صحابه است که عبدالله ابن سبای یهودی آن را بنیان نهاد. از زشت‌ترین عقاید تشیع اعتقاد به امامت است.»

پیش از او تعدادی از رهبران دیگر طالبان نیز در مقالات و کتاب‌هایی، شیعیان را «رافضی» [از ریشه رفض به‌ معنای ترک کردن/ برخی اهل سنت شیعیان را به طعنه رافضی می‌خوانند چرا که معتقدند آن‌ها ایمان به سه خلیفه اول را ترک کرده‌اند]، همدست کفار و خارج از دایره اسلام تعریف کرده‌اند. بسیاری از کارشناسان معتقدند حملات مرگبار مداوم به شیعیان در افغانستان در افکار تندروانه ریشه طالبان دارد و دیگر گروه‌ها از این مسئله استفاده می‌کنند.

اعلام همکاری جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم با طالبان

سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل در پیامی که برای ابراز همدردی با قربانیان حمله به مسجد امام زمان در شهرستان گذره هرات منتشر کرد، خواستار «شناسایی و مجازات» مرتکبان این «جنایت» شد و به منظور «تقویت همکاری با حکومت سرپرست افغانستان برای مبارزه با تروریسم» اعلام آمادگی کرد.

جمهوری اسلامی ایران در حالی از اعلام همکاری با طالبان در مبارزه با تروریسم خبر داد که در بسیاری از کشورهای جهان، طالبان خود گروه تروریستی محسوب می‌شوند. گزارش اخیر ناظران شورای امنیت سازمان ملل متحد که در دی‌ماه منتشر شد، هم ادامه همکاری نزدیک طالبان و گروه‌های تروریستی بین‌المللی از جمله القاعده را تایید کرد.

جبهه آزادی افغانستان در پیامی که پس از حمله به نمازگزاران در هرات منتشر کرد، عامل حملات مشابه را «گروه‌های تروریستی تحت حمایت طالبان» دانست و افزود که هدف این حمله‌ها «دامن زدن به اختلاف‌های فرقه‌ای» است.

در پیام این جبهه که از مخالفان سرسخت طالبان است، آمده‌ است: «شبکه‌های تروریستی در گذشته علیه اهداف نظامی و غیر نظامی از اشکال پیچیده‌تری از فعالیت‌های هراس‌افکن مانند حملات انتحاری، مین‌گذاری و انفجار از راه دور استفاده می‌کردند اما اکنون که از حمایت مستقیم و تجهیزات امارت طالبانی بهره‌مندند، با خیال راحت مردم غیرنظامی را به رگبار می‌بندند و پس از کشتار گروهی انسان‌های بی‌گناه و بی‌دفاع، بدون هیچ دغدغه و نگرانی، به مهمان‌خانه‌ها و محل تجمع طالبان بازمی‌گردند و از هیچ نوع پیگرد و بازخواستی هراس ندارند.»

در حالی که نگرانی از حضور گروه‌های تروریستی و قدرت گرفتن آن‌ها در افغانستان تحت سلطه طالبان در حال افزایش است، رهبران طالبان مدعی‌اند که در این کشور هیچ گروهی که امنیت مردم افغانستان و دیگر کشورها را به هم بزند حضور ندارد. ملا محمد یعقوب، وزیر دفاع رژیم طالبان، پنجشنبه گذشته در ملاقات با هیئتی از دیپلمات‌های مالزی ادعا کرد که داعش در افغانستان حضور ندارد و طالبان به هیچ گروهی اجازه نمی‌دهد منافع و امنیت دیگر کشورها را تهدید کند.

یک روز پس از این سخنان وزیر دفاع طالبان، سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، در نشست کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در شهر آستانه، پایتخت قزاقستان، گروه‌های تروریستی مستقر در افغانستان را منشا تهدید برای آسیای میانه دانست و از کشورهای عضو سازمان شانگهای خواست قلمرو و دامنه تمرین‌های نظامی خود را گسترش دهند.