سال گذشته در یکی از برنامه‌های پربیننده صداوسیما، مهمان برنامه از داستان زندگی خودش می‌گفت که به یک بیماری نادر خودایمنی مبتلا شده بود. یاسمن اشکی، مهمان برنامه ماه عسل، گفت در خلال بیماری‌اش تصمیم می‌گیرد در راستای اطلاع‌رسانی به مردم درباره بیماری‌های خطرناک مانند ایدز فعالیت کند. او در خلال فعالیت‌هایش متوجه یک بیماری خطرناک جنسی به نام اچ‌پی‌وی شده، که به "زگیل تناسلی" معروف است و اشاره می‌کند که در هنگام روند درمانش در آمریکا متوجه شده واکسن این بیماری کشف شده است. خانم اشکی در این برنامه برای تولید این واکسن در ایران و انستیتو پاستور درخواست کمک‌های مردمی‌ کرد.

این اما تمام ماجرا نیست. از فردای همان روز اعتراض به سخنان این فعال زنان آغاز شد. یکی از شدیدترین واکنش‌ها از سوی دکتر علی کرمی‌، استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله، وابسته به سپاه پاسداران بود. او تاکید داشت اولا مطرح کردن چنین موضوعی اشتباه است چرا که بیماری اچ‌پی‌وی از بیماری‌هایی است که از طریق دستگاه ایمنی بدن مداوا می‌شود. از سوی دیگر موضوع واکسیناسون در مقابل این بیماری در اولویت هفتادم است. دکتر کرمی، ‌که عنوان متخصص بیوتکنولوژی پزشکی و مهندسی ژنتیک ایران را دارد، درباره تولید واکسن اچ‌پی‌وی هم گفت : «ساخت واکسن از تحقیقات تا تولید نهایی، حداقل ۱۰  سال زمان می‌برد، بنابراین تولید واکسن اچ‌پی‌وی به این زودی‌ها، یقینا میسر نیست.»

موضوع قابل تاملی که او به آن اشاره می‌کند، این است که برخی به دنبال وارد کردن این واکسن هستند که سود سرشاری دارد. به گفته آقای کرمی‌، افرادی که موضوع بیماری اچ‌پی‌وی را مطرح کرده‌اند، با ایجاد نگرانی در جامعه به دنبال تضمین واردات واکسن آن از آمریکا هستند.

براساس برآوردهایی که سال گذشته از سوی رضا ملک زاده، معاون تحقیقات وزیر بهداشت، اعلام شد، هزینه واکسیناسیون اچ‌پی‌وی برای هر فرد، ۷۵۰ هزار تومان و میزان استفاده از آن در کشور، ۴۳ هزار دوز است. به این ترتیب سخن از میلیاردها تومان پول است که از این راه عاید افراد خاص می‌شود.

 اما ماجرا فقط به همین جا ختم نمی‌شود. روزی که استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیة‌الله، شیوع این بیماری را در ایران زیر سئوال می‌برد، دکتر مینو محرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران، می‌گوید که ویروس زگیل تناسلی در ایران فوق‌العاده شیوع پیدا کرده است. او تصریح می‌کند ویروس پاپیلومای انسان (اچ‌پی‌وی) یکی از علل اصلی سرطان‌های دهانه رحم است؛ به طوری که بیش از نود درصد موارد سرطان دهانه رحم، به این ویروس مربوط می‌شود. به گفته او اچ‌پی‌وی در آقایان هم ممکن است موجب سرطان شود.

پس از سخنان خانم محرز، آمارهای دقیق‌تری از فراگیری اچ‌پی‌وی منتشر شد. معاونت تحقیقات وزارت بهداشت از انجام جامع‌ترین و دقیق‌ترین ثبت سرطان دهانه رحم، مبتنی بر کل جمعیت ایران (پوشش بالای ۹۸ درصد) در سال ۹۴ خبر داد و گفت: «این نظام جامع، ضمن ثبت ۶۷۱ مورد سرطان دهانه رحم در کشور، نشان داده است میزان بروز بیماری در هر ۱۰۰ هزار زن، ۱.۷۸است و استان تهران با ۱۶۴  مورد ( ۹۴ در هر ۱۰۰ هزار نفر) نخستین استان مبتلاست و پس از آن بقیه استان‌های کشور قرار دارند.

با وجود این اما صداهای دیگری شنیده شد که نشان می‌داد موضوع پیچیده‌تر از این‌هاست و ابعاد پنهانی دارد. مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی‌ ریاست جمهوری و رئیس سابق انستیتو پاستور، هم سخنان خانم اشکی را واهی دانست، اما گفت از سه سال پیش تحقیقات برای تولید واکسن اچ‌پی‌وی در یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی و خارج از انستیتو پاستور در جریان است. هم‌زمان با او سورنا ستاری، معاون علمی‌ و فناوری ریاست جمهوری ایران، هم گفت موضوع تولید این واکسن، ملی است و همه هماهنگی‌ها برای تولید آن در یک شرکت دانش ‌بنیان با تامین اعتبار در حال انجام است و نیازی به جمع آوری پول نیست.

این واکنش‌های متضاد و اظهار نظرهای متناقض و پرسش‌هایی که از سوی افکار عمومی‌ مطرح می‌شد، پای صداوسیما را نیز به میان کشید. صحبت‌های ناصر کریمان، مدیر گروه اجتماعی شبکه سه سیما، نشان داد که دست‌های پشت پرده بسیاری در این برنامه وجود داشته است. او به صراحت اعلام کرد که موضوع برنامه ماه عسل با حضور خانم اشکی، به سفارش وزارت بهداشت بوده است. او ادامه می‌دهد که همه استعلام‌های مربوط به حضور خانم اشکی هم اخذ، و تولید برنامه بلامانع اعلام شده بود. کریمان در مقابل این پرسش که چرا اجازه داده نشد منتقدان این برنامه پاسخ بدهند، گفت نمی‌خواستیم هزینه دیگری به کشور اضافه شود.

ماجرا در همین جا از سوی مسئولان جمهوری اسلامی ‌مختومه اعلام شد، بدون اینکه اعلام شود کدام نهاد یا شرکت، واردکننده و عرضه کننده واکسن اچ‌پی‌وی بوده است؛ یا چرا در حالی که تحقیقات تولید واکسن اچ‌پی‌وی در انستیتو پاستور آغاز شده بود، یکباره از شرکتی دانش‌بنیان سر در‌آورد؟ اما دو سئوال اساسی در اینجا مطرح است. در اواخر آبان ۱۳۹۸، علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، از تزریق واکسن اچ‌پی‌وی (ویروس پاپیلومای انسانی) به دختران نوجوان در یک استان خبر داد و گفت: «واکسن اچ‌پی‌وی توسط یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی تولید شده و برنامه‌ریزی‌های لازم برای اضافه شدن این واکسن به واکسیناسیون کشوری، صورت گرفته است.»

او همچنین تصریح کرد که این بیماری، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی کشور است. سئوال اینجاست: در حالی که به گفته دکتر کرمی،‌ برای ساخت و استفاده از واکسن حداقل ۱۰ سال نیاز است، چطور این واکسن در حدود نیمی از این زمان تولید و حتی تزریق انسانی شده است؟ و دیگر اینکه چطور ظرف حدود یک سال و نیم، بیماری زگیل تناسلی از یک بیماری غیرفراگیر به یک بیماری شایع تبدیل می‌شود و منتقدان ساکت می‌شوند؟ چه اتفاقی افتاده است که واکسن اچ‌پی‌وی از اولویت هفتاد به اولویت‌های اول تبدیل شد و به گفته مسئولان، قرار است به همه دختران در محدوده سنی ۱۴ سال تزریق شود؟

طبق آمار جهانی، سالانه بیش از ۵۰۰ هزار زن در سراسر جهان به بیماری پاپیلومای انسان (اچ‌پی‌وی) مبتلا شده و بیش از ۲۵۰ هزار زن نیز جان خود را از دست می‌دهند. تحقیقات علمی‌ نشان داده است زگیل تناسلی دارای ۱۰۰ نوع ویروس است که فقط انواع ۶،۱۱،۱۶ و۱۸ آن نیاز به واکسن دارد. بر همین اساس هم در کشورهای پیشرفته تزریق این واکسن برای دختران تا زیر ۱۵ سال، رایگان و تحت پوشش بیمه‌های درمانی است. اما در جمهوری اسلامی‌ ایران چه رخ داده است که سلامت و بهداشت مردم جزو کالاهای تجاری محسوب می‌شود و بدیهی‌ترین و اساسی‌ترین نیاز‌های بهداشتی دست مایه زد و بندهای جناحی و مافیایی می‌شود؟