سقوط هلیکوپتر ابراهیم رئیسی بر وضعیت انتخابات هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در ایران هم تاثیر مستقیم گذاشته است و در حالی که تنها دو روز تا آغاز به کار مجلس جدید زمان مانده، به نظر میرسد جریانهای سیاسی موسوم به اصولگرا تمرکزشان را از انتخابات هیئترئیسه برداشتهاند و بهسرعت برای رقابت بر سر مسند ریاستجمهوری مهیا میشوند. آنچه به عقیده کارشناسان سیاسی، میتواند معادلات احتمالی برای ریاست مجلس را تغییر دهد.
خبرها حاکی از آن است گزینههایی که تا پیش از این شانسهای اصلی در رقابت برای ریاست مجلس محسوب میشدند، اکنون برای شرکت در رقابت انتخابات ریاستجمهوری خیز برداشتهاند. از جمله محمدباقر قالیباف که گمانهزنیها در هفتههای اخیر از کاهش شانس او برای کسب ریاست مجدد بر مجلس شورای اسلامی خبر میداد، اینک فرصت دارد شرایط را به نفع خود تغییر دهد.
از طرفی، گروههایی در بدنه جبهه پایداری که با شعار حذف قالیباف از ریاست مجلس وارد صحنه انتخابات مجلس شده بودند، اینک با نگرانی از احتمال ورود قالیباف به رقابت ریاستجمهوری، امیدوارند با تمدید ریاست او بر مجلس، مانع ریاستجمهوری او شوند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
البته قالیباف در این مسیر با یک چالش حقوقی مواجه است. به تفسیر برخی حقوقدانها، حضور در هیئت برگزاری انتخابات ریاستجمهوری امکان رقابت در این انتخابات را از او سلب میکند و قالیباف برای نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری باید از این شورا استعفا کند. آنچه باعث میشود قالیباف این فرصت را بیابد تا از شرط شرکت نکردن در انتخابات ریاستجمهوری بهعنوان اهرمی برای تضمین ریاست مجددش بر مجلس و ائتلاف احتمالی با مخالفان بهره ببرد.
برخی خبرنگاران نزدیک به جریان اصولگرا مدعی شدهاند قالیباف به اطرافیانش اعلام کرده است که به شرکت در انتخابات ریاستجمهوری تمایلی ندارد.
در میان دیگر گزینههای ریاست مجلس، نیز تردید برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری به چشم میخورد. منوچهر متکی که از او بهعنوان یکی از رقبای اصلی قالیباف برای ریاست مجلس یاد میشود، روز شنبه ۵ خرداد از قطعی بودن نامزدیاش برای ریاست مجلس خبر داد و هرگونه توافق با ذوالنور و کنارهگیری به نفع او را رد کرد.
البته نیروهای سیاسی حامی متکی هم برای ریاستجمهوری، به سعید جلیلی چشم دارند و بعید است حاضر شوند در این رقابت از او حمایت کنند. با در نظر گرفتن این احتمال، آنچه متکی گفت، شاید هشداری به حامیانش در مجلس باشد تا برای ائتلاف فرضی با قالیباف، پشت او را در انتخابات هیئت رئیسه مجلس خالی نکنند.
دیگر گزینه ریاست مجلس مجتبی ذوالنور است که با توجه به تعداد نمایندگان مستقل حاضر و طیف نمایندگان حامی قالیباف، برای ریاست مجلس بخت زیادی نخواهد داشت. البته ذوالنور نیز میتواند از فرصت انتخابات ریاستجمهوری برای لابیهای درون مجلس بهره ببرد و شانسش را افزایش دهد.
گزینه چهارمی که در هفتههای اخیر نامش برای ریاست مجلس شنیده میشد، علی نیکزاد، وزیر کابینه محمود احمدینژاد، و نایب رئیس مجلس یازدهم است که همانند قالیباف و متکی، به انتخابات ریاستجمهوری هم نیمنگاهی دارد.
در صورت پیروزی احتمالی چهرههایی مانند سعید جلیلی، فتاح، قالیباف یا بذرپاش، این احتمال وجود دارد که نیکزاد به گزینهای مهم برای وزارت در کابینه آتی تبدیل شود؛ آنچه میتواند در انتخاب او برای ریاست مجلس تردید ایجاد کند.
البته نباید فراموش کرد که شرایط بحرانی حاکمیت پس از مرگ ابراهیم رئیسی این احتمال را هم افزایش داده است که رهبر جمهوری اسلامی برای کاستن از تنش سیاسی درون حکومت خواستار تداوم ریاست قالیباف بر مجلس شود؛ موضوعی که میتواند تمام معادلات هفتههای اخیر را تغییر دهد.
ماندن قالیباف در مجلس با در نظر گرفتن ستادهای فعال او در انتخابات تا همین هفتههای اخیر باعث میشود ائتلاف با او به معنای در اختیار گرفتن مجموعه ستادهای فعالی باشد که در زمان کوتاه باقیمانده تا انتخابات ریاستجمهوری، ابزاری مهم برای پیروزی هرکدام از نامزدها در جبهه اصولگرا خواهد بود.
در همین حال، جریان رسانهای نزدیک به ابراهیم رئیسی در روزهای اخیر نیز به نقد قالیباف ادامه داده است. از جمله سردبیر رجا نیوز که به قالیباف طعنه زده سوگواری او برای رئیسی باعث نمیشود اقدامهایش در تخریب رئیس دولت سیزدهم طی ماههای گذشته از خاطر برود.
حامیان رئیسی که تا هفتههای اخیر خود را پیروز مطلق جدال با قالیباف در مجلس میدیدند، اینک با مرگ او گرفتار بحرانی شدهاند که میتواند در یک چشم به هم زدن، هم ریاست مجلس و هم اداره دولت را از دست آنها در آورد. با این حال این شرایط میتواند به شکلگیری ائتلافهایی جدید میان گروههای مخالف قالیباف هم منتهی شود. تحلیلگران سیاسی عقیده دارند کنار گذاشتن محمدباقر قالیباف از ریاست مجلس احتمالا به هماهنگی بیشتر حامیان رئیسجمهوری سابق منجر میشود.
با توجه به احتمال شرکت چهرههایی مانند قالیباف، متکی و حتی نیکزاد در انتخابات ریاستجمهوری، میتوان این احتمال را هم در نظر داشت که چهرههایی مانند محمود نبویان، حمید رسایی، اسماعیل کوثری و مرتضی آقاتهرانی به صف گزینههای ریاست مجلس اضافه شوند؛ اتفاقی که به نظر میرسد انتخابات ریاست مجلس را هم به طور کامل تابع تحولات انتخابات ریاستجمهوری میکند. بنابراین باید منتظر ماند و دید با آغاز به کار رسمی مجلس در روز هفتم خرداد و طی شدن روند بررسی اعتبارنامهها، صندلی ریاست مجلس در نهایت به کدام چهره اصولگرا میرسد.