سپاه پاسداران در جست‌وجوی رئیسی دیگری برای دوره بعدی ریاست‌جمهوری

ممکن است جمهوری اسلامی ایران در آینده نزدیک به دنبال تشدید تنش در منطقه باشد تا وانمود کند که مرگ رئیسی هیچ‌ تاثیری بر سیاست‌های رژیم نداشته است

مراسم تشییع ابراهیم رئیسی‌، رئیس‌جمهوری پیشین جمهوری اسلامی ایران. ۲۲ مه ۲۰۲۴.  عکس از: AFP

شتاب‌زدگی و تلاش روزافزون جمهوری اسلامی برای هموار کردن مسیر انتخابات ریاست‌جمهوری آینده نشان می‌دهد که سپاه پاسداران قصد دارد روند کودتاهایی را ادامه دهد که با هدف تسلط بر تمامی نهادهای دولتی به راه انداخته بود. در انتخابات قبلی ریاست‌جمهوری، که در سال ۲۰۲۱ برگزار شد، سپاه پاسداران توانست با رساندن ابراهیم رئیسی به مقام ریاست‌جمهوری به موفقیت چشمگیری دست یابد.

انتخاب رئیسی به‌ ریاست جمهوری اتفاقی گذرا نبود، بلکه نشان داد که سپاه پاسداران به‌دنبال گسترش نفوذ و سلطه‌جویی در کشور است، بدون توجه به اینکه چه کسی جانشین علی خامنه‌ای خواهد شد.

حضور حسین امیرعبداللهیان در وزارت امور خارجه، نشانه‌ای دیگر از کنترل «سپاه» بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی بود. درپی حضور امیرعبداللهیان در وزارت امور خارجه، این وزارت روابط گسترده و تنگاتنگی با سپاه پاسداران پیدا کرد، به‌ویژه اینکه وزیر فقید امورخارجه یکی از اعضای برجسته مکتب سپاه پاسداران بود، مکتبی که به‌دنبال تبدیل کردن «جمهوری اسلامی» به یک نظام بسته تحت فرماندهی «سپاه پاسداران» است. درواقع، سپاه پاسداران، جمهوری اسلامی را به رژیمی بدل کرده است که جاه‌طلبی‌هایش مانند جاه‌طلبی کره شمالی است که با تکیه بر تهدید سلاح هسته‌ای جهان و کشورهای همسایه را به چالش می‌کشد.

سپاه پاسداران به تلاش‌هایش برای انحصار قدرت در ایران و کشورهایی که در محور سیاست‌های رژیم جمهوری اسلامی می‌چرخند، به‌ويژه عراق، که نیروهای حشدالشبعی نقش سپاه را در آنجا ایفا می‌کنند، ادامه خواهد داد. بنابراین، از امروز تا فرارسیدن زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، سپاه پاسدران برای ایجاد واقعیتی ازپیش محقق‌شده در ایران و در خارج از مرزهای این کشور، در عراق، سوریه و شمال یمن تلاش‌ بسیاری خواهد کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به‌صراحت می‌توان گفت رئیسی هرگز یک شخصیت مهم و برازنده در میان رهبران جمهوری اسلامی نبود و کارنامه‌ کاری‌اش بیانگر خشونت، تندروی و نادانی او در اقتصاد است. اما هدف از انتخاب او به‌ ریاست جمهوری تلاش برای نشان دادن میزان قدرت سپاه پاسداران در داخل و در خارج از کشور بود. رئیسی به این دلیل به قدرت رسید تا سپاه پاسدران ابعاد گسترده‌ قدرتش را برای همه طرف‌های دخیل در امور ایران، ازجمله کشورهای همسایه، جامعه جهانی، و به‌ويژه ایالات متحده نشان دهد.

برای درک بهتر این موضوع، بهتر است شرایط انتخاب رئیسی در سال ۲۰۲۱ را مورد بررسی قرار داد. در آن زمان، سپاه پاسداران از قوه قضائیه و نهادهای ذی‌صلاح برای حذف تمامی رقبای مهم رئیسی، به‌ویژه علی لاریجانی که از همه نامزدها شایستگی بیشتری برای سمت ریاست‌جمهوری داشت، استفاده کرد. این در حالی است که علی لاریجانی از یک خانواده معروف و وفادار به جمهوری اسلامی بود و مدتی طولانی ریاست مجلس شورای اسلامی را برعهده داشت. بنابراین، اگر مشکلی برسر راه لاریجانی ایجاد نمی‌شد می‌توانست در دوره قبلی انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شود.

اکنون که تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در هشتم تیرماه مدتی باقی مانده است، سپاه پاسداران در تلاش برای یافتن «رئیسی دیگری» برای ریاست‌جمهوری و «امیرعبداللهیان دیگری» برای وزارت امور خارجه است. علاوه برآن سپاه پاسداران به‌دنبال گسترش نفوذش در عراق است و سعی دارد این کشور را در همه ابعاد در کنترل خود داشته باشد، زیرا عراق بزرگ‌ترین جایزه‌ای است که ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ آن را سخاوتمندانه به رژیم ایران سپرده است.

درواقع، گزینه‌های پیش روی جمهوری اسلامی در روزهای باقی‌مانده تا انتخابات و مرحله پساانتخابات روشن‌تر به‌ نظر می‌رسد. بنابراین، ممکن است جمهوری اسلامی ایران در آینده نزدیک به‌دنبال تشدید تنش در منطقه باشد تا وانمود کند که مرگ رئیسی هیچ تاثیری بر سیاست‌هایش نداشته است. جمهوری اسلامی می‌خواهد ثابت کند که هدف مهم آن تثبیت سلطه «سپاه پاسداران» و هموار کردن راه برای معامله با آمریکا (شیطان بزرگ) است.

به‌رغم اهمیت موارد یادشده، سرانجام باید به این پرسش پاسخ داد که در سانحه سقوط هلی‌کوپتر حامل رئیسی در ۱۹ مه که به کشته شدن او، حسین امیر عبداللهیان و همراهانشان منجر شد، چه کسی دست داشت؟ پرسش مهم دیگر این است که آیا سپاه پاسداران واقعا نیروی منسجمی است و می‌داند که در مرحله پساخامنه‌ای چه هدفی را دنبال خواهد کرد؟

باید خاطرنشان کرد که حداقل در آینده نزدیک هیچ نشانه‌ای از بروز کشمش و اختلاف در داخل سپاه پاسداران وجود ندارد، با این حال، تحولات ایران قابل پیش‌بینی نیست، به‌ویژه اینکه رژیم جمهوری اسلامی که از زمان تاسیس تا کنون بارها با شکست مواجه شده است، همواره برای فرار از چالش‌های داخلی، به سیاست صدور بحران به خارج از کشور و ایجاد گروه‌های شبه‌نظامی فرقه‌ای در منطقه متوسل می‌شود.

برگرفته از روزنامه النهارالعربی

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه