نسخه‌ای که جمهوری اسلامی برای خیابان پاستور پیچید

خیابانی که به نام دانشمند مطرح فرانسوی مزین بود به نام فردی تغییر کرد که دستاوردی جز گسترش فقر و فلاکت نداشت

در کارزار نام‌گذاری خیابان‌های مختلف شهرهای ایران به نام ابراهیم رئیسی، اعضای شورای شهر تهران نام بزرگراه بعثت و خیابان پاستور شرقی را به نام رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی تغییر دادند.

تغییر نام خیابان تاریخی پاستور درحالی‌که بیش از ۱۰۰ سال از نام‌گذاری آن می‌گذرد واکنش‌های زیادی درپی داشت.

پس از انقلاب اسلامی، تغییر نام خیابان‌ها و معابر شهری به نام‌های مورد تایید رژیم در دستور کار قرار گرفت و به‌ این ترتیب نام بسیاری از معابر، خیابان‌ها و مراکز تغییر کرد. با این حال و به‌رغم استقرار دفتر رهبری، نهاد ریاست‌جمهوری، دفتر رییس قوه قضاییه، شورای نگهبان، شورای عالی امنیت ملی و مجلس خبرگان رهبری در خیابان پاستور، نام این خیابان در طول بیش از چهار دهه اخیر تغییر نکرد.

اما حالا نام این دانشمند فرانسوی از خیابان تاریخی پاستور حذف می‌شود تا نام رییس‌جمهور منصوب علی خامنه‌ای، که به‌شکل مشکوکی در سقوط بالگرد کشته شد، جای او را بگیرد.

پیشینه نام‌گذاری خیابان پاستور به بیش از یکصد سال قبل بازمی‌گردد؛ وقتی‌که وزارت خارجه وقت ایران در دی‌ماه ۱۲۹۸ خورشیدی با انستیتو پاستور پاریس برای تاسیس دهمین شعبه بین‌المللی این انستیتو در تهران توافق‌نامه‌ای امضا کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

هدف از تاسیس این موسسه به نام دانشمند برجسته فرانسوی، تولید واکسن و مقابله با بیماری‌های عفونی بود که پس از جنگ جهانی اول شایع شده بودند.

پس از امضای توافق‌نامه بین وزارت خارجه ایران و انستیتو پاستور فرانسه، عبدالحسین فرمانفرما، شاهزاده قاجار و نخست‌وزیر ایران در دوران پادشاهی احمدشاه، باغ بزرگی از املاک شخصی‌اش را برای تاسیس انستیتو پاستور تهران وقف کرد.

درپی آن، خیابانی که انستیتو پاستور نیز در آن واقع شده بود، به نام این دانشمند نام‌گذاری شد.

زمانی که انستیتو پاستور در ایران تاسیس شد، برخی بیماری‌های عفونی در ایران شایع شده بود. بیماری‌هایی مانند وبا و آنفلوآنزا قربانی می‌گرفتند و سیستم بهداشتی ایران نیز امکانات لازم برای مقابله با این بیماری‌ها را نداشت. به‌خصوص اینکه ایران در جنگ جهانی اول به صحنه درگیری قدرت‌های بزرگ تبدیل شده بود و اندک امکانات موجود هم از بین رفته بودند.

در این وضعیت، بیماری‌ها و همه‌گیری‌های جدید به امکانات پزشکی و درمانی روزآمد نیاز داشتند و طب سنتی دیگر راهگشا نبود. درواقع تاسیس انستیتو پاستور به‌معنای عبور پزشکی ایران از طب سنتی و ورود آن به عرصه‌ وزشکی مدرن دانشگاهی و علمی بود.

اسناد و شواهد تاریخی حاکی از آن است که پس از امضای توافق‌نامه تهران و پاریس برای تاسیس انستیتو پاستور در ایران، دولت بودجه کافی برای راه‌اندازی این موسسه را نداشت. از همین روز شاهزاده قاجار تصمیم گرفت که ملک شخصی‌اش را به این کار اختصاص دهد.

زمینی که عبدالحسین فرمانفرما برای تاسیس انستیتو پاستور اختصاص داد، حدود یک هکتار بود. او برای تامین آب مورد نیاز انستیتو نیز سهمیه‌ای را از قنات فرمانفرما تعیین کرد، اما این تمام ماجرا نبود، زیرا شاهزاده صاحب‌نفوذ ایرانی دستور داد اجاره مغازه‌های اطراف انستیتو پاستور که جزو املاک شخصی‌اش بودند در اختیار این موسسه قرار بگیرد تا دیگر مشکل مالی هم نداشته باشد.

به نوشته محمدپوریا بهشتی، عبدالحسین فرمانفرما با هدف مبارزه با بیماری‌های همه‌گیر مبلغ ۱۰ هزار تومان هم برای ساخت عمارت انستیتو پاستور پرداخت کرد.

 زمینی که شاهزاده قاجار به نام انستیتو پاستور وقف کرد از جنوب به خیابان پاستور، از غرب به خندق شهر تهران و از شمال و شرق به سایر اراضی فرمانفرما محدود بود. پس از اینکه سنگ بنای انستیتو گذاشته شد، خیابان نصرت‌الدوله نیز به نام پاستور تغییر کرد.

اینک دست‌کم یکصد سال از آن نام‌گذاری گذشته است. خیابانی که نخست‌وزیر وقت ایران املاک‌ شخصی‌اش در آن را به نفع مبارزه با بیماری‌های همه‌گیر وقف کرد و به نام دانشمندی برجسته مزین بود، حالا به نام فردی نام‌گذاری شده است که نزدیک به سه سال استقرارش در دولت سیزدهم جمهوری اسلامی دستاوردی جز افزایش فقر، فلاکت و سرکوب سازمان‌یافته برای مردم نداشته است.

خیابان پاستور اکنون به‌دلیل استقرار نهادهای حکومتی در محاصره نیروهای امنیتی و یگان‌های‌ حفاظتی سپاه پاسداران و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و تحت کنترل شدید است و تردد در این خیابان تنها با خودروهای پلاک ویژه امکان‌پذیر است.