پیامدهای مرگبار ناشی از ادامه جنگ در نوار غزه، اسرائيل را با فشارهای شدید و بیسابقه بینالمللی مواجه کرده است. اسرائیل در گذشته نیز بهدلیل خشونت با فلسطینیان بارها در معرض فشارهای بسیاری قرار گرفته است، اما وضعیت دشوار کنونی، که تلآویو با آن دست و پنجه نرم میکند، در تاریخ اسرائيل بیسابقه است. تلاش دیوان کیفری بینالمللی برای صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائيل، و یوآو گالانت، وزیر دفاع آن کشور، بهدلیل ظن ارتکاب جنایت جنگی و نقض حقوق بشر در نوار غزه، نخستوزیر اسرائيل را در صف رهبران منفور جهان قرار داده است.
فشارهای بینالمللی علیه اسرائيل، با هدف پایان دادن به جنگ در نوار غزه، رو به افزایش است. دانشجویان دانشگاههای آمریکایی، دادگاههای بینالمللی، چهرههای سرشناس در جهان غرب، متحدان غربی اسرائیل و حتی خانوادههای گروگانهای اسرائیلی به دنبال افزایش فشار بر دولت نتانیاهو اند. با این حال، مقامهای اسرائیلی هر کاری میکنند تا از پیامدهای منفی فشارهای بینالمللی بکاهند. دولت اسرائيل با متهم کردن منتقدان به یهودستیزی، تاکید میکند که به مقاومت دربرابر فشارها ادامه خواهد داد و تحت هیچ شرایطی از موضعش عقبنشینی نخواهد کرد.
دولت اسرائیل جنگ غزه را، که در اکتبر گذشته آغاز شد، «جنگ وجودی و جنگ دوم استقلال» توصیف میکند. در آغاز جنگ علیه حماس، اهداف اصلی و آشکار اسرائيل از بین بردن تواناییهای نظامی و اداری حماس در عرصه حکومتداری و جلوگیری از بروز هرگونه تهدید غزه در آینده بود. سپس مسئله آزادی گروگانهای اسرائیلی به اهداف قبلی افزوده شد. این در حالی است که اسرائیل اهداف پنهان و اعلامنشدهای هم دارد که در انتقام از غزه و ساکنان آن و بازگرداندن اعتبار قدرت بازدارندگی اسرائيل و موقعیت راهبردی آن در منطقه دیده میشود. موضوع مهم دیگری که دولت نتانیاهو به آن توجه جدی دارد، بازگرداندن اعتماد جامعه اسرائیل به دولت، نهادهای امنیتی و سیاسی آن است که پس از حمله هفتم اکتبر حماس بهشدت خدشهدار شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پس از ماهها جنگ در غزه، اسرائیل خود را در بحران راهبردی بزرگی میبیند، زیرا تلآویو به هیچ یک از اهداف اعلامشدهاش دست نیافت، گروگانها را آزاد نکرد و نتوانست جنگ را به شکلی که برنامهریزی کرده بود پایان دهد. بهرغم کشته شدن بیش از ۴۰ هزار فلسطینی و تخریب بیش از ۷۰ درصد خانهها، تاسیسات عمومی و زیرساختهای حیاتی نوار غزه، اسرائیل نتوانست شرایطش برای برقراری آتشبس را تحمیل کند.
ادامه جنگ غزه پیامدهای منفی بیشماری برای اسرائيل داشته و به دولت و نظام آن از لحاظ سیاسی، نظامی و راهبردی آسیب بسیار وارد کرده است. تحریم آکادمیک و فرهنگی اسرائيل و قطع همکاری با دانشگاههای اسرائیلی، اقدام دیگری برای افزایش فشار بر اسرائیل است. در ۱۱ آوریل گذشته، روزنامه هاآرتص گزارش مفصلی از اورکاشتی، روزنامهنگار اسرائیلی، درباره تحریم جهانی دانشگاههای اسرائیل منتشر کرد. در این گزارش آمده است: تحریم آکادمیک اسرائیل پیامدهای منفی بسیاری دارد که ازجمله میتوان به پایان کار دانشمندان (اسرائیلی) در گروههای تحقیقاتی بینالمللی، تعلیق دعوت از دانشمندان اسرائیلی در نشستها و کنفرانسهای علمی، توقف استخدام اسرائیلیها و پایان همکاریهای دانشگاهی اشاره کرد. اورکاشتی افزود: افزایش تحریمهای آکادمیک و فرهنگی علیه اسرائیل ممکن است پیامدهای منفی بسیار داشته باشد.
در گزارش دیگری، که هاآرتص در ۱۸ آوریل منتشر کرد، آمده است: در نوامبر گذشته و در جشنواره فیلم آمستردام تعدادی از حامیان آرمان فلسطین به نمایش یک فیلم اسرائیلی اعتراض کردند و این امر سرآغازی شد برای تحریم تولیدات هنری اسرائیل. با گذشت زمان دایره تحریم تولیدات هنری اسرائیلی گسترش یافت و در حال حاضر بهدلیل افزایش فشار حامیان فلسطین، حضور هنری اسرائیل در جشنوارههای فیلم بزرگ بهشدت کمرنگ شده است.
اعتراض دانشجویان در دانشگاههای مشهور آمریکا، که از اواسط آوریل گذشته در مخالفت با جنگ در نوار غزه آغاز شده بود، رو به افزایش است. معترضان بر لزوم برقراری آتشبس و تعلیق ارسال تجهیزات نظامی به اسرائيل تاکید دارند. تردیدی نیست که ادامه اعتراض دانشجویان در غرب، اسرائیل را در عرصههای آکادمیک و اقتصادی تحت فشار بیشتری قرار میدهد. ادامه اعتراضات ضد جنگ، علاوه بر اینکه به تغییر افکار عمومی درمورد اسرائیل منجر میشود، از یک سو اسرائيل را تحت تاثیر قرار میدهد و از سوی دیگر دولت آمریکا را بهدلیل حمایت از جنگ غزه با فشارهای بیشتری روبهرو میکند.
افزون بر بنبست راهبردی، نظامی و سیاسی که اسرائيل با آن مواجه است، پیامدهای منفی جنگ روزبهروز گستردهتر میشود، بنابراین در صورت تداوم وضعیت فعلی، ممکن است اسرائیل همبستگی و حمایت جهانی را، که در گذشته از آن بهرهمند بود، از دست بدهد. در حالی که اسرائیل در دیوان بینالمللی دادگستری به ارتکاب جنایت جنگی و نسلکشی متهم است و امکان صدور حکم بازداشت رهبران سیاسی و نظامی آن از سوی دادگاه کیفری بینالمللی وجود دارد، تحریمهای تجاری و اقتصادی اسرائيل، که برخی از کشورها مانند ترکیه آن را آغاز کردهاند، چالش دیگری است که میزان فشارهای ناشی از جنگ علیه اسرائيل را افزایش میدهد.
البته موارد یادشده میتواند در شکلگیری آگاهی جوامع غربی درمورد منازعه اسرائیل و فلسطین نقشآفرینی کند و بر روند تصمیمگیریها و مواضع کشورهای غربی در قبال بحران خاورمیانه و سرنوشت آرمان فلسطین تاثیر بگذارد.