چندی پیش سرلشکر محمد البسامی، مدیر امنیت عمومی عربستان سعودی، در مصاحبه‌ای با روزنامه الوطن گفت: «اماکن مقدس مکان ادای مناسک حج است و باید در جریان ادای این فرضیه بزرگ، همه حجاج و زائران خود را وقف عبادت و بندگی کنند.» او افزود: «وزارت‌های حج و عمره، حمل‌ونقل و سایر نهادی مرتبط با این فریضه امور حج را با دقت بسیاری برنامه‌ریزی می‌کنند تا امنیت حجاج و زائران به بهترین وجه ممکن تامین و کلیه  تسهیلات لازم برای زائران خانه خدا فراهم شود.»

برنامه‌ریزی برای حج همه‌ساله مدت‌ها پیش از فرا رسیدن زمان حج آغاز می‌شود. هر سال پس از پایان مناسک حج، نهادها و مسئولان متولی با ارزیابی جریان حج و چگونگی عملکرد نهادهای مرتبط با این فریضه بزرگ، برنامه‌ریزی برای حج بعدی را آغاز می‌کنند. البته مدیریت برنامه عبادی بزرگی که چند میلیون نفر از نقاط مختلف جهان با زبان‌ها، فرهنگ‌ها و طرز تفکرهای مختلف در آن حضور می‌یابند، کار آسانی نیست. علاوه بر آن، مسئله سلامتی حجاج و تلاش برای جلوگیری از شیوع بیمارهای مختلف هم موضوع مهم دیگری است که نیاز به توجه جدی دارد.

از سوی دیگر، حضور زائران با گرایش‌های سیاسی یا حزبی خاص یا ورود احتمالی عناصر پنهان وابسته به سازمان‌های تروریستی یا سرویس‌های امنیتی و اطلاعاتی کشورهای خارجی در لباس مبدل زائران، مستلزم نظارت و پیگری دقیق امور حجاج است تا از فرصت ادای این فریضه دینی برای اهداف سیاسی یا هر اقدام دیگری که ممکن است امنیت زائران را تحت تاثیر قرار دهد، سوءاستفاده نشود. به همین دلیل، عربستان سعودی امنیت حج را خط قرمز خود می‌داند و در حالی که هیچ فرد مسلمان را از زیارت خانه خدا و مسجد النبی منع نمی‌کند، همواره بر لزوم «تعهد زائران به مقررات» اعلام‌شده تاکید می‌کند.

در همین حال، توفیق الربیعه، وزیر حج و عمره عربستان سعودی، در نشست خبری پنجشنبه ۱۵ خرداد، اعلام کرد که تاکنون حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار زائر برای ادای فریضه حج وارد این کشور شده‌اند.

مناسک حج امسال در حالی برگزار می‌شود که خاورمیانه با آشفتگی‌های بسیاری روبرو است. حملات خشونت‌آمیز اسرائیل و کشتار غیرنظامیان در نوار غزه ادامه دارد، درگیری میان حزب‌الله و اسرائيل در جنوب لبنان با گذشت هر روز شدت بیشتری می‌گیرد، تنش بین جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل به اوج رسیده و شبه‌نظامیان موسوم به «محور مقاومت» در عراق، سوریه، لبنان، یمن و نوار غزه منطقه را به سمت بی‌ثباتی و ناامنی سوق می‌دهند.

اکنون در حالی که پیامدهای فاجعه‌بار جنگ غزه توجه جامعه جهانی را به وضعیت دشوار فلسطینی‌ها معطوف کرده و مردم در سراسر جهان با فلسطینی‌ها، به‌ویژه ساکنان نوار غزه، ابراز همدردی و همدلی می‌کنند، افراد و گروه‌های فرصت‌طلب سعی دارند با استفاده از احساسات مردم درباره کشتار غیرنظامیان در غزه راه را برای «بهار عربی» دیگری هموار کنند و منطقه را بار دیگر به سمت آشفتگی و ناامنی بکشانند و رهبران گروه‌های اسلام‌گرا، به‌ویژه گروه‌های وابسته به سازمان اخوان‌المسلمین، با نشر تصاویر وحشتناک و فاجعه‌بار از جنگ غزه و پرده‌پوشی بر واقعیت‌های دیگر، ملت‌ها را علیه دولت‌ها تحریک می‌کنند.

از این رو، عربستان سعودی هرگونه استفاده سیاسی و سر دادن شعارهای انقلابی در حج را ممنوع می‌داند. در همین راستا سرلشکر محمد بن مقبول العمری، فرمانده نیروهای ویژه سازمان اطلاعات عربستان سعودی، تصریح کرد: «امنیت حج خط قرمزی است که نباید کسی از آن عبور کند». او افزود: «دولت عربستان سعودی در موضوع امنیت حج هرگز مدارا نمی‌کند و اگر بداند یا اطلاعی به دست آورد که کسی درصدد ایجاد اخلال در امور حج است، بخش‌های امنیتی او را تحت نظر قرار می‌دهند.»

با توجه به ادامه جنگ در نوار غزه، برخی طرف‌های مغرض سعی دارند به بهانه حمایت از مردم غزه مراسم حج را سیاسی کنند. البته عربستان سعودی تحت هیچ شرایطی اجازه نمی‌دهد از فریضه عبادی حج سوءاستفاده شود. شکی نیست که حمایت از مردم فلسطین و ایجاد کشوری مستقل برای فلسطینی‌ها نیازی مبرم و حقیقتی انکارناپذیر است اما حج یک فریضه عبادی است نه سیاسی. بنابراین نباید از مراسم حج برای اهداف سیاسی بهره‌جویی شود.

از زمان آغاز جنگ در نوار غزه، عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی منطقه از جمله مصر، اردن، قطر و امارات متحده عربی برای پایان دادن به جنگ و خشونت در نوار غزه تلاش‌های دیپلماتیک بسیاری انجام دادند و هنوز هم در این راستا تلاش می‌کنند. علاوه بر آن، ارسال کمک‌های بشردوستانه کشورهای یادشده به‌طور منظم به آوارگان فلسطینی و افراد نیازمندی که از جنگ فرار کرده‌اند، ادامه دارد. این بدان معنا است که تلاش برای توقف جنگ، حمایت از آرمان فلسطین و کمک به فلسطینی‌ها در همه زمینه‌های لازم جریان دارد. اما ایجاد آشفتگی و هرج‌ومرج یا سر دادن شعارهای سیاسی در جریان ادای مناسک حج به هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست؛ به‌ویژه اینکه مراسم حج و شهرهای مکه و مدینه برای همه مسلمان قداست خاصی دارد. بنابراین، امنیت حج خط قرمزی است که تحت هیچ شرایطی نباید از آن عبور شود.