خون، جرم گوش و اشک؛ نشانگرهای کلیدی برای سلامت

بدن برای جلوگیری از خون‌ریزی، عوامل انعقاد خون یعنی پلاکت‌ها را به محل زخم می‌فرستند تا شکاف‌‌‌ها و بریدگی‌ها را پر کند

تصویر تزئینی‌ از زنی که در حال کار در آشپزخانه انگشتش را با چاقو بریده است‌-  Canva

 

از اینکه پوست سرتان خشک و پوسته‌پوسته می‌شود، گوشتان می‌گیرد یا چشمتان قی می‌کند، خسته شده‌اید و فلسفه وجودی آن‌ها را درک نمی‌کنید؟ خوب است بدانید انواع این ترشحات غیرمعمول و گاه محافظتی که عملکردشان آن‌طور که باید واضح و مشخص به نظر نمی‌رسد، هر کدام نقشی مهم برعهده دارند که اغلب نادیده گرفته می‌شود. 

پوسته‌پوسته شدن یا خشکی پوست سر عارضه‌ای بسیار رایج است که در موارد شدید باید درمان شود اما این تصور را که دلیل آن رعایت‌ نکردن نکات بهداشتی است، کنار بگذارید؛ زیرا دلیل اصلی آن کاملا مشخص نیست و پوست سر ممکن است به دلیل استفاده از برخی محصولات مراقبت مو هم خشک و پوسته‌پوسته شود. 

آنچه واضح است، این پوسته‌ها و شوره سر از ترکیبات سلولی پیچیده ساخته شده‌‌اند و از پوست کنده‌شده به وجود می‌آیند. خارجی‌ترین لایه پوست (اپیدرم) از بخشی از سلول‌های مرده تشکیل است که همچون یک سد محافظتی مهم عمل می‌کنند. این سلول‌های مرده به‌راحتی از پوست جدا و در روند بازسازی و رشد مداوم پوست، با سلول‌های جدید جایگزین می‌شوند. حالا اگر این روند با سرعت خیلی زیاد رخ دهد، نتیجه‌اش شوره سر است. 

اولین اقدام این است که سراغ شامپوهای ضدشوره که بدون نسخه پزشک عرضه می‌شوند، بروید. ترکیبات ضدقارچی و ضدالتهابی آن‌ها می‌تواند شوره سر را درمان کند زیرا قارچ و التهاب از جمله عوامل پوسته‌پوسته شدن و شوره سر محسوب می‌شوند. این ترکیبات حاوی سلنیوم و قطران زغال‌سنگ (کُل تار) علائم خارش را که اغلب از خود پوسته‌پوسته شدن بدترند، تسکین می‌دهند.

اگر فرمول اول جواب نداد، ارزشش را دارد که فرمول دیگری را امتحان کنید. برخی بیماری‌ها مانند پسوریازیس و اگزما هم می‌توانند علت زمینه‌ای شوره باشند و ممکن است درمان‌های پزشکی نیاز باشد. 

دَلَمه‌ها با ظاهر ناخوشایند که عملکردی خوشایند دارند

دلمه‌بستن واکنش طبیعی بدن به زخم‌ است. بریدگی، سوراخ یا پارگی در پوست، رگ‌های خونی محدوده اطراف آسیب‌دیدگی را پاره می‌‌کند. بدن برای جلوگیری از خونریزی بیشتر، عوامل انعقاد خون یعنی پلاکت‌ها را به محل زخم می‌فرستند تا شکاف‌‌‌ها را پر کند. پلاکت‌ها سلول‌های خونی را به هم نزدیک می‌کنند تا لخته‌ای ایجاد و خونریزی را متوقف کنند و در عین حال مانع انتقال باکتری‌ها از پوست به داخل سیستم گردش خون شوند. هنگامی که لخته خشک می‌شود، دلمه به وجود می‌آید.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دلمه‌ها شاید خیلی چندش‌آور باشند، اما نگران نباشید؛ طبیعتشان ایجاب می‌کند که این‌طور باشند. دلمه‌ها گاهی اوقات به جای آنکه قرمز متمایل به قهوه‌ای باشند، به رنگ زرد در می‌آیند که نشانه وجود عفونت است. قرمزی پوست اطراف دلمه و گسترش آن هم نشانه دیگر عفونت احتمالی است. 

به گزارش سی‌ان‌ان، بهترین راه این است که در مقابل وسوسه دستکاری یا کندن دلمه‌ها مقاومت و با وجود ظاهر زشتشان از آن‌ها مراقبت کنید و تمیز نگهشان دارید و از دست زدن به آن‌ها خودداری کنید

قی‌ کردن یا ترشح چشم‌ها 

قی، ترشحات چشم، آشغال چشم و... این توده‌های اضافی که صبح‌ها گوشه چشم جمع می‌شود، اسامی مختلفی دارد که همه ما بالاخره یکی از آن‌ها را به کار می‌بریم اما تعداد کمی از ما می‌دانیم که این پدیده دقیقا چیست، چرا آنجا است یا اینکه مثلا نام علمی‌ آن Rheum است. 

این را می‌دانیم که اشک‌ها سطح چشم را نرم می‌کنند و مانع خشکی و درد آن می‌شوند. گردوغبار را هم از چشم دور و همچون یک ضدباکتری طبیعی با عفونت مبارزه می‌کند. اما چشم‌ها چیزی فراتر از اشک هم تولید می‌کنند. پلک‌های ما غدد بسیاری دارند که نوعی چربی طبیعی آزاد می‌کنند که اجازه می‌دهد اشک بدون تبخیر شدن، در سراسر چشم پخش شود. علاوه بر این، غدد ترشح‌کننده مخاط دارد که مانند بینی، مخاط‌هایی تولید می‌کنند که عوامل خارجی مانند گردوغبار را به دام می‌اندازد و از بین می‌برد. چربی‌ها و مخاط‌ها به مقدار زیاد می‌توانند چشم‌ها را تحریک‌ کند که معمولا با پلک زدن و اشک در طول روز، از بین می‌روند، اما شب که چشم‌ها بسته‌اند، به هم می‌چسبند و این قی‌ها تولید می‌شوند. 

جرم گوش 

جرم گوش چندان به چشم نمی‌آید و بیشتر از آنکه دیده شود، حس می‌شود. اگر در گوشتان احساس انسداد و گرفتگی یا ابهام در شنیدن دارید، احتمال دارد که جرم درون گوشتان زیاد شده باشد. نام علمی این جرم موم‌مانند «سرُمن» (cerumen) است و تا حدی از ترکیبی از روغن و عرق و ترشحات غدد کانال گوش تشکیل می‌شود. 

بخش اعظم جرم گوش کراتین یا همان پروتئین طبیعی است که پوست، مو و ناخن را سفت می‌کند. پوست‌های ریخته‌شده در ترکیب با ترشحات گوش نوعی ماده مومی‌شکل به رنگ قهوه‌ای تولید می‌‌کنند. جرم گوش سالم و تازه به رنگ زرد تا قهوه‌ای متمایل به عسلی است، در حالی که جرم گوش کهنه‌تر و ضخیم‌تر، رنگ قهوه‌ای تیره‌تر و گاه حتی سیاه دارد. اگر این جرم گوش به رنگ سبز یا یا قرمز باشد، احتمالا خون یا باکتری با آن ترکیب شده است. وجود ترشحات بدبو یا جرم گوش مایع‌تر هم می‌تواند نشانه عفونت باشد. 

جرم گوش مانند دیگر ترشحات بدن از ورود مواد زائد و حشرات به داخل گوش و آسیب‌دیدگی آن جلوگیری می‌کند. اما اگر بیش از حد سفت و سخت شود، مانع انتقال صدا به پرده گوش می‌شود و شنوایی را ضعیف می‌کند. باید بدانید که هیچ چیزی باریک‌تر از انگشت اشاره (با ناخن‌ کوتاه) نباید وارد کانال گوش شود و تمیز کردن با گوش‌پاک‌کن هم توصیه نمی‌شود. به جای آن می‌توان با کمی روغن زیتون طبی که در داروخانه‌ها موجود است به نرم شدن جرم گوش و بهبود حس شنوایی کمک کرد. 

با این تفاسیر متوجه می‌شویم که خون، عرق، اشک، جرم گوش و شوره سر شاید گاه مشکلاتی برای ما ایجاد کنند، اما باید به آن‌ها فراتر از این مشکلات جزئی نگاه کرد و از وجودشان خوشحال بود، چون همه آن‌ها برای سلامتی و مراقب از بدن ما حیاتی‌اند. 

بیشتر از بهداشت و درمان