سفر اخیر عبداللطیف الزیانی، وزیر خارجه بحرین، به تهران و دیدار با علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، تاکید دیگری است مبنی بر اینکه مقام‌های بحرین و جمهوری اسلامی ایران به احیای روابط دپیلماتیک میان دو کشور تمایل بسیاری دارند. اما با توجه به وجود پرونده‌های سیاسی و امنیتی متعدد که رسیدگی به آن‌ها زمان زیادی نیاز دارد، منامه و تهران بی‌سروصدا و به دور از شتاب و عجله، به سمت توسعه روابط میان دو کشور گام‌هایی بلند و استوار برمی‌دارند.

خبرگزاری رسمی بحرین روز یکشنبه سوم تیر اعلام کرد عبداللطیف بن راشد الزیانی، وزیر خارجه این کشور، که به دعوت وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران به منظور شرکت در نشست گفت‌وگوی همکاری‌های آسیایی عازم تهران شده بود، در چارچوب روابط تاریخی برادرانه و پیوندهای دینی، همسایگی و تاریخ مشترکی که پادشاهی بحرین و جمهوری اسلامی ایران را به هم پیوند می‌دهد، با علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، دیدار کرد.

به نوشته خبرگزاری رسمی بحرین، در این دیدار دو طرف توافق کردند تا برای آغاز گفت‌وگوهای دوجانبه به‌منظور بررسی چگونگی از سرگیری روابط سیاسی میان دو کشور سازوکارهای لازم را ایجاد کنند.

در این بیانیه، به نقاط مشترکی مانند پیوندهای دینی، همسایگی، تاریخ مشترک و منافع متقابل که مستلزم گسترش روابط میان دو طرف است، اشاره شد تا مسیر اعتمادسازی میان دو کشور هموار شود.

با توجه به اینکه از یک سو منامه تهران را به حمایت از گروه‌های مخالف دولت بحرین، چه از طریق رسانه‌ها و چه از طریق ارتباط برخی گروه‌های مسلح با سپاه پاسداران، متهم می‌کند و جمهوری اسلامی ایران هم اصرار دارد که منامه باید شرایط سیاسی مخالفان را بهتر کند، اعتمادسازی میان دو کشور به زمان بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل، دیدار مقام‌های دو کشور افزایش چشمگیری یافته است. عبداللطیف الزیانی پیش از سفر اخیر به تهران و دیدار با علی باقری‌ کنی، در خردادماه هم برای شرکت در مراسم تشییع ابراهیم رئیسی به تهران سفر کرده بود.

در پایان سفر به تهران، عبداللطیف الزیانی گفت که کشورش مشتاق بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران بر اساس اصل حسن همجواری است که عمق روابط فرهنگی و تاریخی کهن میان دو ملت را منعکس می‌کند.

حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین، در دیداری که اوایل خرداد با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، در مسکو داشت، چشم‌انداز کشورش را برای گسترش روابط با کشورهای همسایه، به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران ارائه کرد. او به پوتین گفت: «ما با همه کشورها روابط خوبی داریم و در حال حاضر تلاش ما این است تا هیچ مشکلی بین ما و ایران باقی نماند.»

پادشاه بحرین با اشاره به اینکه مشکل مهمی میان دو کشور وجود ندارد، افزود: «امیدواریم روابط میان بحرین و جمهوری اسلامی ایران در همه ابعاد که به سود دو ملت است، توسعه یابد.»

اظهارات پادشاه بحرین در مسکو بیانگر این موضوع است که منامه مشتاق عبور از مرحله اختلاف و ناسازگاری با تهران است و سعی دارد روابط دیپلماتیک دو کشور را که از دی‌ماه ۱۳۹۴ قطع شد، از سرگیرد.

روابط بحرین و جمهوری اسلامی ایران از نظر امنیتی پیچیدگی‌های بسیاری دارد که باید پیش از آغاز هر نوع گفت‌وگو، به آن‌ها رسیدگی شود.  تعدادی از رهبران مخالف دولت بحرین که تابعیت برخی از آن‌ها سلب شده است، مانند شیخ عیسی قاسم، روحانی برجسته شیعه، در ایران به سر می‌برند. حتی در سال‌های اخیر این روحانی مخالف به‌عنوان یکی از رهبران «محور مقاومت» معرفی شد. شماری از رهبران اپوزیسیون بحرین وابسته به گروه منحل‌شده «جمعیت وفاق ملی اسلامی» مانند مرتضی السندی، روحانی افراطی و شخصیت‌های رادیکالی دیگری که خواستار تغییرات خشونت‌آمیز در بحرین‌اند، هم در ایران زندگی می‌کنند.

علاوه بر آن، منامه تهران را به پناه دادن به گروهی از افراد تحت تعقیب متهم می‌کند و بارها اعلام کرده است که سپاه پاسداران از گروه‌های وابسته به تشکیلات تروریستی مانند گردان‌های الاشتر و المختار حمایت لجستیکی و مالی می‌کند.

روابط بحرین با اسرائيل پرونده دیگری است که جمهوری اسلامی آن را تهدیدی احتمالی برای امنیت ملی خود می‌داند و بر این باور است که رابطه بحرین و اسرائیل ممکن است مسیر نفوذ امنیتی و اطلاعاتی تل‌آویو به خلیج فارس را هموار کند، اما منامه تاکید دارد که عادی‌سازی روابط با اسرائيل اقدامی آشکار و رسمی میان دو کشور است، نه اینکه تهدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران یا کشور دیگری باشد.

به‌رغم چالش‌ها و پیچیدگی‌های یادشده، به نظر می‌رسد که بحرین برای «به صفر رساندن مشکلات» با جمهوری اسلامی ایران تمایل دارد.

یکی از موارد توافقنامه منامه و تهران تلاش برای «ایجاد سازوکارهای لازم به منظور آغاز گفت‌وگو بین دو کشور» است تا زمینه از سرگیری روابط سیاسی بین آن‌ها فراهم شود.

احیای روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و بحرین و تبادل سفرای دو کشور می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند.