نزاع قالیباف و جلیلی؛ رئیس مجلس ۴ درصدی در جمهوری اسلامی

در یک سال آینده کسی رئیس قوه مقننه جمهوری اسلامی است که بازنده مطلق بازی‌های انتخاباتی جمهوری اسلامی بوده است

نزدیک به دو دهه تقلای نشستن بر مسند ریاست‌ جمهوری برای محمدباقر قالیباف نتیجه‌ای جز ناکامی نداشته است.

رییس ۶۲ ساله مجلس شورای اسلامی گمان نمی‌کرد در انتخابات ریاست‌ جمهوری چهاردهم ناکام بزرگ این کارزار سیاسی شناخته شود. او رای حدود ۳.۹ دهم درصد جمعیت ۸۵ میلیونی ایران را به دست آورد. 

نتیجه انتخابات ۱۴۰۳ نشان داد که میزان آرای قالیباف حتی به ۴ میلیون رای او در انتخابات ۱۳۸۴ هم نرسید. به‌ این‌ ترتیب در مقایسه با ۶ میلیون رای انتخابات ۱۳۹۲، اقبال به او کاهشی نزدیک به ۵۰ درصد داشته است.

میزان رای محمدباقر قالیباف، با آرای باطله و رای محسن رضایی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ برابری می‌کند. این موضوع شکستی بزرگ در کارنامه سیاست‌مداری است که طی دو دهه گذشته تلاش کرده است محبوب‌ترین چهره سیاسی «جبهه انقلاب» یا همان سرداران زیر عبای خامنه‌ای شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

زمانی که قالیباف در انتخابات ۱۳۹۶ با فشار محفل انتخاباتی خامنه‌ای مجبور به کناره‌گیری به نفع ابراهیم رئیسی شد، ادعا کرد به‌مراتب بیش از ۱۵ میلیون رای داشته است.

شکست جبهه اصول‌گرایان برابر حسن روحانی در این انتخابات فرصتی بود که قالیباف با تعریف نو اصول‌گرایی، خود را به حلقه اتصال اصول‌گرایان سنتی بدل کند.

شهردار وقت پایتخت با قرارگرفتن در رتبه اول انتخابات مجلس در تهران و کسب کرسی ریاست مجلس بر این باور بود که ایده نو اصول‌گرایی گفتمانی غالب در حاکمیت خواهد شد.

اما محدودشدن عرصه رقابت سیاسی میان جریان نواصول‌گرایان و‌ جبهه پایداری، قالیباف را با چالش مواجه کرد. به نظر می‌رسید هدف ابتدایی او برای رسیدن ریاست‌جمهوری به مانع حامیان پایداری و سعید جلیلی برخورد کرده است.

برای قالیبافی که یک بار در انتخابات ۱۳۹۲ توانسته بود با وجود شکست آرایی بیش از سعید جلیلی کسب کند، این مشکل آغاز راهی دشوار بود.

انتخابات مجلس دوازدهم در اسفند ۱۴۰۲ عرصه تقابل حامیان قالیباف با جریانی بود که جبهه پایداری، حامیان جلیلی، و گروهی از حلقه نزدیکان ابراهیم رئیسی با آن همراه شدند. دوگانه قالیباف، پایداری محل نزاعی سنگین در طیف حامیان علی خامنه‌ای شد.

قالیباف طی سه سال گذشته بارها تلاش کرد نقش منتقد بعضی از سیاست‌های اقتصادی دولت را در مجلس برعهده بگیرد و همین موضوع به نزاع  انقلابیون در ایام تبلیغات انتخابات مجلس دامن زد.

ائتلاف حداقلی به‌اصطلاح انقلابیون با محوریت قالیباف، پس از انتشار فهرست مجزای بخشی از چهره‌های سرشناس جبهه پایداری که با شعار کنار زدن او از ریاست مجلس به میدان آمدند، شکست خورد.

این جریان طی دوره ریاست قالیباف بر مجلس یازدهم بارها با افشاگری فساد اقتصادی قالیباف و خانواده‌اش ضربات سختی به اعتبار سیاسی او وارد کرد.

افشای نقش قالیباف در پرونده‌های فساد هلدینگ یاس و بازداشت عیسی شریفی، ریاست دفتر، او با اتهام فساد اقتصادی ضربه دیگری بود که رییس مجلس از رفقایش در جریان پایداری و نزدیکان جلیلی دریافت کرد.

ضربه نهایی به قالیباف با افشای خرید سیسمونی از ترکیه در جریان سفر خانواده‌اش به این کشور وارد شد. این  شرایط در آستانه انتخابات مجلس با افشای تلاش پسر سردار نظام برای دریافت اقامت کانادا به اوج رسید.

افشاگری در این تقابل سیاسی یک‌طرفه نبود و تیم رسانه‌ای قالیباف نیز با افشای فساد مالی جریان مقابل تلاش کرد از صحنه بیرون نرود.

شاید اگر بالگرد ابراهیم رئیسی به کوه اصابت نمی‌کرد، با توجه به تقسیم غنایم در مجلس میان نزدیکان علی خامنه‌ای، نزاع در جریان انقلابی عمیق‌تر نمی‌شد.

بعضی تحلیلگران سیاسی معتقدند مرگ رئیسی و‌ ضرورت برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری باعث شد قالیباف با مشاهده ثبت‌نام سعید جلیلی و بخت او برای به دست‌گرفتن دولت چهاردهم، کمتر از چند روز پس از انتخاب مجدد به ریاست مجلس خود را مهیای شرکت در رقابتی سیاسی کند که هدف اصلی آن تضمین زندگی سیاسی خودش بود.

جریان رسانه‌ای پایداری و حامیان جلیلی در همان روز ثبت‌نام قالیباف را هدف انتقاد قرار دادند.

منتقدان قالیباف تاکید دارند او چند روز پیش از ثبت‌نام برای انتخابات ریاست‌جمهوری قسم‌نامه‌ای را امضا کرده است که بر مبنای آن به نمایندگان قول داده در صورت اخذ رای آنها برای ریاست مجلس، به عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری وارد نخواهد شد. این معامله می‌توانست شانس جلیلی برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری را افزایش دهد.

سیاست قالیباف در ایام تبلیغات که مبتنی بر فاصله‌ گرفتن از گفتمان رئیسی و قرارگرفتن در جایگاه فراجناحی بود، خشم دیگر نامزدهای هم‌جبهه‌ایش را برانگیخت.

آن‌ها معتقد بودند در هنگام بالاگرفتن افشاگری‌ نامزدها در مناظره‌ها، قالیباف با آگاهی از پرونده‌های فساد خود، آگاهانه در مواردی همسو با مسعود پزشکیان و مصطفی ‌پورمحمدی ایستاد تا از گزند حملات دور بماند.

بازداشت برخی خبرنگاران افشاکننده فساد قالیباف در ایام تبلیغات انتخابات به باور جریان رسانه‌ای نزدیک به جلیلی نشانه‌ای از خوی تمامیت‌خواهی رئیس مجلس و حمایت بدنه امنیتی و‌ قضایی کشور از او بود.

با فرارسیدن روزهای پایانی تبلیغات، در شرایطی که مطابق ادعای سران جبهه انقلاب بنای چهار نامزد این جریان توافق و اجماع بود، قالیباف و‌ جلیلی هیچ‌کدام حاضر به کناره‌گیری به نفع دیگری نشدند.

در این میان قالیباف مدعی در اختیار داشتن برگ برنده دیگری هم بود. حامیان قالیباف هشدار می‌دادند او در میان اعتدالیون و بخشی از رای دهندگان مردد و تحریمی پایگاه دارد و با کناره‌گیری او این بخش از آرا راهی سبد پزشکیان خواهد شد.

قالیباف همچنین مدعی بود حمایت بخش مهمی از چهره‌های شاخص نظامی و بیت رهبر جمهوری اسلامی را در اختیار دارد و از این‌ رو خود را مصداق نامزدی می‌دانست که علی خامنه‌ای با شمردن شاخصه‌های فرد اصلح به رای‌دهندگان توصیه کرده بود.

شب پایانی تبلیغات اوج توپخانه تخریب ستادهای جلیلی و قالیباف علیه یکدیگر بود. انتشار سوابق فساد قالیباف از یک‌ سو و تلاش ستاد قالیباف برای خبرسازی درمورد انصراف جلیلی، آخرین ساعات منتهی به‌ روز انتخابات را عرصه درگیری حامیان این دو کاندیدای اصول‌گرایان تندرو کرد. هرکدام از این دو گروه دیگری را متهم به شکست احتمالی جبهه انقلاب کردند.

این روند در طول روز برگزاری انتخابات نیز ادامه داشت و تا اواسط روز جمعه هر دو نامزد، با آگاهی از شکل‌گرفتن موج تحریم، خود را پیروز انتخابات معرفی کردند.

ستاد قالیباف در ساعت‌های ابتدایی رای‌گیری با انتشار تصویر مبهم از برگه رای علی خامنه‌ای مدعی شد رهبر جمهوری اسلامی نام او را به صندوق انداخته است.

ادعایی که واکنش ستاد جلیلی را در پی داشت و آنها مدعی شدند پول‌پاشی گسترده‌ای از سوی قالیباف برای خبرسازی صورت می‌گیرد و شایعه رای رهبر حکومت به قالیباف نه‌تنها بخشی از تبلیغات غیرقانونی او که خدشه به اعتبار و جایگاه علی خامنه‌ای است.

حالا با اعلام‌ نتایج شمارش آرا به نظر بازنده بزرگ جنگ قدرت نزدیکان خامنه‌ای، محمدباقر قالیباف است. درست همانند انتخابات ۱۳۸۴.

آواری که بر سر قالیباف فروریخته به آسانی قابل برداشته شدن نیست. هفته پیش رو احتمالا مهم‌ترین هفته در عمر سیاسی محمدباقر قالیباف باشد. او باید میان دشمن هم‌جبهه‌ای و دشمن جبهه مقابلش یکی را انتخاب کند. انتخاب میان دو دشمن سیاسی، وضعیت قالیباف را در مجلسی که بر صدر آن نشسته هم شکننده می‌کند. در دست‌کم یک سال آینده کسی رئیس قوه مقننه جمهوری اسلامی است که بازنده مطلق بازی‌های انتخاباتی جمهوری اسلامی بوده است. 

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه