وبسایت «اینتل‌لاین‌نیوز» در یادداشتی که روز جمعه پنجم ژوئیه (۱۵ تیر) منتشر کرد به این موضوع پرداخت که با روی کار آمدن کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر جدید بریتانیا، مواضع این کشور در قبال جمهوری اسلامی ایران چه تغییراتی خواهد کرد؟

براساس این یادداشت تحلیلی، پیروزی قاطع حزب کارگر به رهبری کی‌یر استارمر در انتخابات سراسری بریتانیا، برای جمهوری اسلامی بیانگر مواضعی سخت و شدید است و دولت جدید احتمالا در قیاس با دولت محافظه‌کار قبلی، که بیش از ۱۴ سال قدرت را در دست داشت، در برابر تهران قاطع‌تر عمل کند.

این رسانه نوشت که رویکرد استارمر در برابر جمهوری اسلامی همواره انتقادی بوده است و به نظر می‌رسد که باید منتظر سیاست‌های سختگیرانه دولت او علیه رژیم ایران، نیروهای نیابتی‌اش و کشورهای همسو با «محور مقاومت» باشیم. برای مثال، در دولت جدید بریتانیا بعید است که دیوید لامی، وزیر امورخارجه، جا پای جک استراو بگذارد که در معاملات متعدد با تهران و حتی سفر به ایران و مذاکره با سعید جلیلی تلاش‌هایی بی‌نتیجه انجام داد.

استارمر از زمانی که رهبر حزب کارگر شد، از سیاست‌های چهره‌های پیشین این حزب فاصله گرفت. او این موضوع را با ایستادن در کنار ریچارد رتکلیف در کارزار آزادی همسرش، نازنین زاغری رتکلیف، نشان داد. این در حالی است که ارتباطات جرمی کوربین، رییس پیشین حزب کارگر، با جمهوری اسلامی ایران نزدیک بود.

پس از رسوایی یهودستیزی، که حزب تحت رهبری کوربین را به لرزه درآورد، استارمر تلاش‌های زیادی برای بازسازی رابطه با جامعه یهودی کرد و این موضوع نیز حزب کارگر تحت رهبری او را بیش از پیش در موضعی شدیدتر در قبال ایران قرار داد.

مخالفت شدید با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

فعالیت‌های قبلی کی‌یر استارمر برای قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی، سیاست دولت او را به‌خوبی مشخص می‌کند.

استارمر منتقد دخالت سپاه پاسداران در درگیری‌های منطقه‌ای و حمایت جمهوری اسلامی از تروریسم است و در برابر اقدام‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در خاورمیانه موضع گرفته است. مانیفست ۲۰۲۴ حزب کارگر بریتانیا، که پیش از انتخابات سراسری ارائه شد، به‌صراحت اعلام می‌کند که سپاه پاسداران باید غیرقانونی شناخته شود و تاکید می‌کند که تهدیدهای کشورهای متخاصم یا گروه‌های تحت حمایت ایران در حال افزایش است.

نخست‌وزیر جدید بریتانیا با حمایت حزب کارگر اسرائیل می‌تواند نام سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد و در این راه از تجربه فعالیت‌های حقوقی‌اش برای رفع خلاهای موجود استفاده کند. با توجه به اینکه استارمر پیش از شروع فعالیت‌های سیاسی و حزبی‌اش دادستان ارشد انگلستان بوده است، بر مسائل قانونی و حقوقی به‌خوبی مسلط است و از این تجربه در زمینه حفظ ثبات در منطقه و مبارزه با تروریسم مورد حمایت جمهوری اسلامی بهره خواهد برد.

در دوران کی‌یر استارمر، حزب کارگر حمایت تزلزل‌ناپذیری از متحدان منطقه‌ای مانند اسرائیل و عربستان سعودی، به‌ویژه در راهبردهای دفاعی آنها در برابر تهدیدات ایران، نشان داده است. استارمر علنا از اقدامات نظامی با هدف مقابله با نفوذ ایران در منطقه، به‌ویژه هدف قرار دادن گروه‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی مانند شورشیان حوثی در یمن، حمایت کرده است.

حمایت استارمر فراتر از لفاظی‌‌های تبلیغاتی است. او نشان داده است که بر تقویت اتحاد با شرکای کلیدی‌اش روی تعهد استراتژیک درمورد خاورمیانه تمرکز دارد. رویکرد نخست‌وزیر جدید بریتانیا نشان می‌دهد که ماموریت او از روز اول این خواهد بود که رهبران جمهوری اسلامی ایران را از طریق یک استراتژی با تدابیر امنیتی و حقوقی چندجانبه منزوی کند، همان‌طور که در چهار سال گذشته پیشنهادهایی را در این زمینه مطرح کرده است.

رویکرد درباره حقوق بشر و تحریم‌ها

به نظر می‌رسد که دولت استارمر تمرکز شدیدی بر مسائل حقوق بشر، به‌ویژه توجه به سرکوب داخلی و رفتارهای متخاصمانه بین‌المللی ایران، ازجمله دخالت در جنگ روسیه و اکراین، داشته باشد. او در این مسیر بر لزوم پاسخ‌گو کردن تهران از طریق تحریم‌های بین‌المللی تاکید دارد؛ موضعی که تفاوت چشمگیری با دولت محافظه‌کار قبلی دارد.

به‌رغم برخی درخواست‌ها برای تعامل مجدد با ایران، به نظر می‌رسد که سیاست استارمر به انزوای دیپلماتیک جمهوری اسلامی و تلاش برای مهار آن گرایش دارد. او ضمن محکوم کردن اقداماتی مانند کشته شدن قاسم سلیمانی از سوی آمریکا، از رویکردی محتاطانه و سنجیده در قبال مهار تهران و تلاش‌های دیپلماتیک در این زمینه حمایت کرده است.

بعید به نظر می‌رسد که دولت جدید بریتانیا رویکردهای نخست‌وزیران پیشین در قبال تهران را ادامه دهد. در دولت تونی بلر، به‌ویژه در دوران تصدی جک استراو در مقام وزیرخارجه، بریتانیا رویکردی دیپلماتیک‌ را در قبال ایران دنبال کرد و، همان‌طور که اشاره شد، استراو چندین بار از ایران بازدید کرد و بر گفت‌وگو و همکاری با تهران تاکید داشت؛ مسیری که پیش‌بینی می‌شود دولت کی‌یر استارمر آن را تکرار نکند و آماده رویارویی با پیچیدگی‌های حقوقی و دیپلماتیک برای خروج از موضع محتاطانه‌تر اسلافش باشد.