اسرائیل با ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در اتاق‌خوابش در مهمانسرای سپاه پاسداران در تهران ضربه‌ دردناکی به رژیم جمهوری اسلامی وارد کرد؛ به‌ويژه اینکه اسرائيل این متحد مهم رژیم ایران را در خانه سپاه پاسداران که به داشتن شبکه‌ای از متحدان و گروه‌های نیابتی در خاورمیانه می‌بالد، به قتل رساند.

این حمله از آن جهت اهمیت دارد که اسرائيل در طول بیش از ۳۰۰ روز جنگ غزه با وجود استفاده از تمامی تجهیزات نظامی عظیم و فناوری‌های پیشرفته امنیتی نتوانست به یحیی سنوار، رهبر حماس، در نوار غزه دست یابد، اما با وجود تدابیر امنیتی شدید برای تامین امنیت مهمانان خارجی‌ــ از جمله رهبران گروه‌های مسلح وفادار به جمهوری اسلامی‌ــ که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری جدید، به تهران آمده بودند، توانست اسماعیل هنیه را ترور کند.

هرچند پس از هدف قرار گرفتن محل اقامت هنیه، سپاه پاسداران کشته شدن رهبر حماس را تایید کرد، از چگونگی این رخداد و انتشار تصاویر مربوط به محل حادثه خودداری و اعلام کرد در حال بررسی حادثه است و نتایج تحقیقات را متعاقبا اعلام خواهد کرد.

با این حال، خلیل الحیه، معاون رئیس دفتر سیاسی حماس، با اشاره به اینکه هنیه در اثر اصابت موشکی که اتاق محل اقامتش را هدف قرار داد، کشته شده است، گفت: «منتظر نتایج تحقیقات کامل مقام‌های جمهوری اسلامی ایران درباره ترور اسماعیل هنیه‌ایم.»

به باور احمد رمضان، مدیر موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی لندن، ایران به نقطه آسیب‌پذیر و هدفی دست‌یافتنی برای اسرائيل تبدیل شده است. او خاطرنشان کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با به‌کارگیری راهبرد ترور، توانست قدرت بازدارندگی نسبی را که در جنگ نوار غزه از دست داده بود، بازگرداند.

موفقیت اطلاعاتی

ریاض قهوجی، مدیرکل مرکز خاور دور و خلیج فارس برای تحلیل نظامی، معتقد است که ترور هنیه در مهمانسرای متعلق به سپاه پاسداران «موفقیت مهم اطلاعاتی برای اسرائیل است و نشان می‌دهد که اسرائیل تا چه حد در سیستم امنیتی جمهوری اسلامی ایران نفوذ کرده و توانسته است خود را به چنین موقعیت بسیار حساسی برساند».

قهوجی افزود: «با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره به قابلیت‌های نظامی و امنیتی‌اش افتخار می‌کند، حادثه ترور اسماعیل هنیه رژیم ایران را به‌شدت خجالت‌زده کرد. یکی از دلایل افشا نشدن جزئیات اولیه هم شیوه ترور است و سکوت تهران درباره افشای جزئیات ممکن است ناشی از تکمیل نشدن تحقیقات رسمی در مورد این شکست امنیتی باشد.»

او درباره چگونگی اجرای این عملیات گفت: «ممکن است اسرائیل پس از دریافت اطلاعات دقیق از محل اقامت و اتاق خواب اسماعیل هنیه در تهران، پهپادهایی را به سمت محل هدف پرتاب کرده باشد؛ البته این امر مستلزم حضور ماموران اسرائیل در ایران برای جمع‌آوری اطلاعات و پرتاب پهپاد چه از داخل و چه خارج از ایران است.»

قهوجی شلیک موشک از خارج از قلمرو ایران را رد و گفت موشک‌های دوربرد کلاهک‌های بزرگی حمل می‌کنند و ظرفیت تخریب آن‌ها بسیار بالا است، در حالی که بر اساس اطلاعات فاش‌شده، در ترور هنیه چنین موشکی به‌ کار نرفته است. او افزود: «احتمال دسترسی اسرائيل به محل اقامت هنیه از طریق ردیابی تلفن او یا یکی از همراهانش هم به‌تنهایی برای تعیین دقیق محل حضور او کافی نیست.»

قهوجی در پاسخ به این سوال که چرا اسرائيل به‌رغم تلاش‌های بسیار نتوانست یحیی سنوار را ترور کند، گفت: «دلیل عمده این است که سنوار اغلب در تونل‌های زیرزمینی به سر می‌برد، در حالی که اسماعیل در برنامه‌ها و مراسم مختلف حضور داشت و آشکارا از طریق فرودگاه‌ها سفر می‌کرد.»

روش اجرای ترور

با این حال، سمیر راغب، کارشناس امور امنیتی، خاطرنشان کرد که ترور هنیه ممکن است با استفاده از پهپاد یا موشک هلفایر که آمریکا ایمن الظواهری، رهبر القاعده را با آن کشت، انجام شده باشد. او افزود: «شاید موشک یا پهپادی که هنیه را کشت، از پایگاه‌های مهم موساد در شمال عراق یا جمهوری آذربایجان پرتاب شده باشد. همچنان احتمال زیادی وجود دارد که اسرائیل هنیه را از طریق تلفن همراه هوشمندش ردیابی کرده باشد.»

به گفته راغب، اسرائیل با ترور هنیه «با یک تیر دو نشان را زد. به این معنی که از یک سو سیستم امنیتی جمهوری اسلامی را هدف قرار داد و از سوی دیگر، یکی از مهم‌ترین رهبران حماس را حذف کرد».

سمیر راغب در مورد ناتوانی اسرائیل در دستیابی به یحیی سنوار گفت: «سنوار جنگجویی است که همواره در میدان نبرد و در تونل‌های پیچیده و تودرتویی به سر می‌برد که برای اسرائيل دست‌نیافتنی است. هنیه هم باید مانند سنوار وقوع چنین خطراتی را احتمال می‌داد و برای جلوگیری از هرگونه سوءقصد، سفرهایش به خارج را کم می‌کرد و در استفاده از تلفن همراه محتاط‌تر بود.»

انتخاب لحظه مناسب برای ترور

از سوی دیگر، عامر سبایله، پژوهشگر سیاسی، اشاره می‌کند که اسرائیل زمان تحلیف رئیس‌جمهوری جدید ایران را برای ترور اسماعیل هنیه انتخاب کرد و این عملیات را در مکانی متعلق به سپاه پاسداران و در حالی که نیروهای امنیتی در بالاترین سطح آمادگی قرار داشتند، انجام داد. «زمان و مکان ترور هنیه این پیام را به جمهوری اسلامی، گروه‌های نیابتی و متحدانش می‌رساند که آن‌ها حتی در پایتخت ایران هم در امان نیستند.»

سبایله گفت: «ترور هنیه به سیستم امنیتی جمهوری اسلامی ضربه‌ای شدیدی وارد کرد و آن را حتی در مقابل چشمان متحدانش هم شرمنده کرد. ترور اسماعیل هنیه در مهمانسرای سپاه پاسداران در تهران نشان داد که جمهوری اسلامی رژیمی شکننده و به‌شدت ناتوان است».

این کارشناس سیاسی گفت: «جمهوری اسلامی جز دادن پاسخ غیرمتعارف و سریع به ترور اسماعیل هنیه در تهران، چاره‌ دیگری پیش رو ندارد، به‌ویژه اینکه پاسخ‌های قبلی جمهوری اسلامی به اسرائیل در تئوری بزرگ و در عمل کوچک ارزیابی شد.»

به باور عامر سبایله، در حالی که از زمان وقوع حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائيل، تل‌آویو در تلاش برای احیای قدرت بازدارندگی خود است، جمهوری اسلامی سعی می‌کند اعتبار و حیثیت دستگاه اطلاعاتی اسرائيل را خدشه‌دار کند. او گفت: «جمهوری اسلامی که هم‌اکنون در حال مذاکره با دولت آمریکا و به دنبال دستیابی به توافقی قبل از پایان دوره ریاست‌جمهوری جو بایدن است، نمی‌خواهد به سمت جنگی گسترده و منطقه‌ای گام بردارد.»

برگرفته از  ایندیپندنت عربی